De voormalige Britse premier Tony Blair reageert opgelucht op het oordeel van de onderzoekscommssie van John Chilcot. In het woensdag uitgebrachte onderzoeksrapport wordt de beslissing van Blair om mee te doen met de Amerikaanse invasie in Irak genadeloos afgestraft.
Het besluit van Blair had geen juridische basis, aldus de commissie-Chilcot.
Opgelucht
Ondanks het vernietigende rapport, reageert Blair zichtbaar opgelucht tijdens een persconferentie over de kwestie op woensdagmiddag. Of men het nou eens met hem was of niet, het besluit ten aanval te trekken tegen alleenheerser Saddam Hussein werd gemaakt in het belang van het land, zegt Blair in een bijna twee uur durend relaas. Hij heeft spijt van de fouten die zijn gemaakt en neemt er naar eigen zeggen ‘de volle verantwoordelijkheid’ voor.
‘Ik heb dit land niet misleid. Er waren geen leugens en geen bedrog. Maar er was wel een besluit, en het was een controversiële besluit. Het besluit was om Saddam te elimineren en met Amerika mee te doen. Ik ben ervan overtuigd dat ik de goede beslissing heb gemaakt en dat de wereld er een betere en veiligere plek door is geworden’.
Volgens Blair zou hij nu niks anders doen, en is zijn beslissing van toen niet de oorzaak van het hedendaagse terrorisme, zoals terreurbeweging Islamitische Staat (IS). Maar, erkent hij, er zijn wel fouten gemaakt. De schattingen die toentertijd door inlichtingendiensten werden gemaakt, bleken fout, aldus Blair. ‘De nasleep bleek vijandiger, langduriger en bloederiger dan we ons ooit hadden kunnen voorstellen’.
Onrechtmatig
Het Chilcot-rapport oordeelde dat de dreiging dat Saddum Hussein massavernietigingswapens in zijn bezit zou hebben ‘over-hyped’ was en dat er niet genoeg rekening werd gehouden met de nasleep van de oorlog in Irak. Het leiderschap van Blair wordt in het rapport ernstig gekritiseerd. De oorlog zelf wordt niet onrechtmatig genoemd, maar een invasie was niet het laatste redmiddel om te voorkomen dat Irak de veronderstelde massavernietigingswapens zou behouden.
Uit memo’s die op woensdag naar buiten kwamen, blijkt onder meer dan Blair zelfs tegen de toenmalige Amerikaanse president George W. Bush heeft gezegd: ‘Wat er ook gebeurt, ik steun jou.’ Zeven maanden daarna gaf de premier groen licht voor de invasie.
Veel Britten willen dat Blair strafrechtelijk vervolgd wordt voor zijn actie. Hij wordt in ieder geval niet vervolgd door het Internationaal Strafhof in Den Haag, omdat zijn acties niet als oorlogsmisdaden worden gezien.
Nabestaanden van Britse soldaten die tijdens de Irak-oorlog omkwamen zouden hem nog wel voor de rechter kunnen slepen. Verschillende nabestaanden zeggen zich nog te beraden over mogelijke vervolgstappen.