De hoofdredacteur, bestuurders en columnisten van de Turkse oppositiekrant Cumhuriyet zijn opgepakt door de politie. Zij worden verdacht van ‘misdaden namens Koerdische militanten en de organisatie van de islamitische prediker Fethullah Gulen’, de aartsvijand van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
De vooraanstaande links-seculiere oppositiekrant zou volgens de aanklager artikelen hebben gepubliceerd waarin de mislukte coup van 15 juli werd vergoelijkt, meldt Hurriyet. In augustus zou al een onderzoek zijn ingesteld tegen de bestuurders.
Eerdere hoofdredacteur zit al in de cel
Hoofdredacteur Murat Sabuncu was nog niet zo lang in functie. Zijn voorganger Can Dundar, werd in augustus tot zes jaar cel veroordeeld voor het publiceren van staatsgeheimen. De krant publiceerde onder zijn leiding beelden van Turkse wapenleveranties aan rebellen in Syrië, die vermoedelijk uiteindelijk bij terreurbeweging Islamitische Staat (IS) zijn terechtgekomen. Zijn arrestatie was een van de eerste in een hele reeks binnen de media, en leidde tot veel kritiek op Erdogan en de persbreidel, en de inperking van de vrijheid van meningsuiting in Turkije.
In een verklaring op de eigen website laat Cumhuriyet weten dat twaalf medewerkers zijn opgepakt, en dat hun computers in beslag zijn genomen. ‘Wij geven niet op,’ luidt de tekst boven de verklaring.
Op beelden was te zien hoe een van hen, de 75-jarige journalist Aydin Engin, door agenten in burger naar een ziekenhuis wordt gebracht voor medische controle. Gevraagd naar commentaar op zijn aanhouding, zei Engin: ‘Ik werk voor Cumhuriyet, is dat niet genoeg?’
Het feit dat deze journalisten met de islamitische prediker Gulen in verband worden gebracht is op zijn zachtst gezegd opvallend, aangezien Cumhuriyet (letterlijk vertaald: ‘de Republiek’, red.) er zeer seculiere denkbeelden op nahoudt. Ook Engin schrijft al geruime tijd zeer kritisch over Gulen.
Musa Kart, een cartoonist van de krant, reageert lacherig op zijn arrestatie: ‘Dit is voor mensen met een geweten onmogelijk te accepteren. Je kan dit niet uitleggen aan de wereld: ik word opgepakt voor het tekenen van karikaturen’. Naar twee columnisten wordt nog gezocht door de politie. Twee anderen zouden zich volgens politiebronnen in het buitenland bevinden.
Oppositie is woedend
De oppositie reageert woedend op de arrestaties binnen Cumhuriyet. ‘Via de noodtoestand probeert de regering de constitutionele orde te veranderen,’ zei Kemal Kilicdaroglu, leider van de grootste Turkse oppositiepartij CHP. Hij riep intellectuelen, journalisten en schrijvers op zich uit te spreken tegen de arrestaties: ‘Vergeet niet dat als jullie nu stil zijn, jullie straks aan de beurt komen’.
De Turkse Orde van Advocaten heeft zich bovendien uitgesproken tegen de noodtoestand, die Erdogan na de coup in juli uitriep, en die de regering in staat stelt om in het kader van de staatsveiligheid bepaalde grondrechten op te schorten. Binnen de noodtoestand zijn tien tot honderdduizenden mensen ontslagen en opgepakt. De verlenging van de noodtoestand werd niet goedgekeurd door het Turkse parlement: ‘illegaal’, oordeelt Metin Feyzioglu, hoofd van de Turkse Orde van Advocaten.
Vooral omdat de politie binnen de noodtoestand het recht heeft om verdachten bijvoorbeeld contact met hun advocaten te verbieden, documenten van advocaten in beslag te nemen en gesprekken tussen verdachten en advocaten op te nemen, allen inperkingen van grondrechten. ‘Er mogen binnen een noodtoestand geen veranderingen aan de grondwet worden toegebracht,’ aldus Feyzioglu.
De aanhoudingen bij Cumhuriyet volgen op een weekend waarin Turkije nog eens 10.000 ambtenaren ontsloeg en vijftien mediakanalen sloot. Iedereen wordt hierbij verdacht van banden met militante groeperingen en de Gulenbeweging. Sinds de mislukte staatsgreep zijn al meer dan 100.000 mensen ontslagen of op non-actief gesteld, en 37.000 mensen gearresteerd.