Bij een EU-top op donderdag wil premier Mark Rutte (VVD) proberen iets te doen met de uitslag van het Oekraïne-referendum. Woensdag kwamen Oekraïense bewindslieden langs om extra druk op Nederland te zetten.
Rutte zit in een lastige positie: aan de ene kant zegt hij dat de Nederlandse ‘Nee’-stem wil laten doorklinken in Brussel, aan de andere kant wil hij het associatieakkoord – dat door de andere lidstaten al is ondertekend – het liefst ‘gewoon’ ratificeren. Voor 1 november moet hij de Tweede Kamer een oplossing voorleggen, waardoor hij nog één EU-top heeft om met zijn Europese collega’s te onderhandelen.
Minister Oekraïne waarschuwt voor politieke gevolgen
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Pavlo Klimkin kwam woensdag langs in Den Haag om de druk verder te verhogen. Klimkin sprak met ambtgenoot Bert Koenders (PvdA) en met verschillende fractieleiders van politieke partijen, zoals Sybrand Buma (CDA). Zijn emotionele argument om het verdrag te ratificeren: ‘Oekraïners hebben hun leven gegeven voor de droom van vooruitgang.’
Maar Klimkin waarschuwde ook voor negatieve gevolgen voor Nederland, als het associatieverdrag wordt geblokkeerd. De geloofwaardigheid van Nederland staat op het spel, aldus de minister. Ook zou het zou funest zijn voor de besluitvorming in de EU. Eerder dreigde president Petro Porosjenko zelfs dat het niet ondertekenen van het verdrag gevolgen zou kunnen hebben voor het onderzoek naar rampvlucht MH17.
Ook Den Haag kan voor problemen zorgen
Een van de ‘oplossingen’ die Rutte onderzoekt, is een bindende toevoeging aan het akkoord, waarin expliciet staat dat het associatieverdrag geen opstap is richting een EU-lidmaatschap. Klimkin zei dat een acceptabel voorstel te vinden.
Mocht de premier daarvoor steun vinden in Brussel, dan moet hij Den Haag nog weten te overtuigen. Het probleem ligt daar niet in de Tweede Kamer, waar VVD en PvdA een meerderheid hebben, maar in de Senaat. De regering probeert achter de schermen de steun te verkrijgen van D66, GroenLinks en ChristenUnie.
Als Rutte een van deze hordes niet weet te nemen, zal gebeuren wat de ‘Nee’-kiezers in april al wilden: het associatieverdrag zal dan niet worden geratificeerd.