Zit ‘brein van aanslagen in Brussel en Parijs’ nog in Syrië of niet?

De Brusselse wijk Molenbeek AFP

Belgische inlichtingendiensten denken te weten wie vanuit Syrië opdracht gaf tot de bloedige aanslagen in Brussel en Parijs uit naam van terreurbeweging Islamitische Staat (IS). Het gaat om een 32-jarige Belg van Marokkaanse afkomst, Oussama Atar genaamd.

Een andere verdachte wees hem aan als het brein achter de aanslagen in Parijs van bijna een jaar geleden, melden Belgische media dinsdag. Hij zou daarmee mogelijk ook de opdrachtgever zijn van de aanslagen in Brussel van maart dit jaar.

Kanttekeningen bij verklaring van terreurverdachte

De verdachte die hem aanwees, zou hem op een foto hebben herkend als de man die hem vanuit Syrië naar Frankrijk heeft gestuurd om een aanslag te plegen. Volgens bronnen dichtbij het onderzoek is hij de enige coördinator vanuit Syrië die tijdens het onderzoek is geïdentificeerd. Toch worden er ook kanttekeningen bij de verklaring van de terreurverdachte geplaatst: degene die Atar aanwees wordt volgens bronnen niet zonder meer geloofd.

Maar Atar wordt al langer genoemd als een van de coördinatoren van de aanslagen, iets wat de verklaring iets geloofwaardiger maakt. Volgens onderzoekers bevindt Atar zich onder de schuilnaam Abou Ahmad in Syrië, en neemt hij een sleutelrol in binnen IS. Eerder was al bekend dat een ‘mysterieuze figuur’ met die nom de guerre leden van de Parijse en Brusselse terreurcellen aanstuurde.

Neef van terroristen Brussel

Atar is tevens de neef van Ibrahim en Khalid el Bakraoui, de broers die zichzelf op luchthaven Zaventem en het metrostation Maalbeek in Brussel opbliezen. Atar werd in 2005 in Irak opgepakt op verdenking van wapenhandel en zou daar in contact hebben gestaan met IS-leider Abu Bakr al-Baghdadi. Atar werd in 2012 door Irak weer vrijgelaten en teruggestuurd naar België.

Het feit dat Irak hem vrijliet zorgde afgelopen zomer voor ophef in België. Het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken had Irak namelijk om ‘humanitaire redenen’ gevraagd hem vrij te laten, tot verontwaardiging van veel Belgische politici. Later wist hij waarschijnlijk naar Syrië af te reizen: zijn naam stond tot twee keer toe op een lijst met Syriëgangers.

Er is onduidelijkheid over waar hij op dit moment is. Belgische autoriteiten sluiten niet uit dat hij inmiddels vanuit Syrië weer is teruggekeerd. Hij zou afgelopen zomer namelijk in Brussel zijn gespot.