Bij de Oostenrijkse presidentsverkiezingen heeft de linkse kandidaat Alexander Van der Bellen FPÖ-kandidaat Norbert Hofer verslagen. Toch is de rechtse FPÖ niet zomaar verdwenen van het toneel.
In Brussel zal met vreugde zijn gereageerd toen zondagavond duidelijk werd dat de onafhankelijke professor Van der Bellen de volgende Oostenrijkse president wordt, en niet de EU-kritische Hofer. De Europese leiders Martin Schulz en Donald Tusk waren in elk geval een van de eersten om Van der Bellen – die meer dan 53 procent van de stemmen kreeg – te feliciteren.
‘Last van Europese schouders’Pro-Europese politici zijn opgelucht dat Hofer, die flirtte met een referendum over het EU-lidmaatschap, niet heeft gewonnen. ‘Een last is van de Europese schouders afgegleden,’ reageerde de Duitse vicebondskanselier Sigmar Gabriel. Het is een overwinning van ‘verstand’ tegen ‘het populisme’, aldus Gabriel.
‘Dit is een rood-wit-rood signaal van hoop. Ik word een pro-Europese president van een Oostenrijk dat zich openstelt voor de wereld,’ aldus Van der Bellen in zijn overwinningsspeech.
‘Slapende beer is wakker’
Maar, zo stelde Hofer zondagavond, de FPÖ is niet zomaar verslagen. Dat de rechtse partij überhaupt in de laatste ronde van de verkiezingen stond, is een overwinning op zich. ‘Ik wens Van der Bellen het beste. Maar een slapende beer is wakker gemaakt,’ aldus Hofer.
Gerry van der List over de opmars van het populisme: even verheugend als zorgwekkend
Want na de strijd om het presidentschap heeft de partij een hoger doel op het oog: de positie van bondskanselier. Komend jaar, of uiterlijk in 2018, zijn er parlementsverkiezingen in Oostenrijk en de grootste partij mag de bondskanselier leveren. ‘Deze regering zal het niet lang meer volhouden,’ voorspelt Hofer: vervroegde verkiezingen zijn inderdaad een mogelijkheid die in de lucht hangt.
Gevestigde partijen in het nauw
Decennialang hebben twee partijen Oostenrijk bestuurd: de sociaaldemocraten (SPÖ) en de conservatieve Volkspartij (ÖVP). In peilingen worden die twee gemarginaliseerd. FPÖ ligt op schema om de grote winnaar te worden, met in de peilingen steun van meer dan een derde van de Oostenrijkse kiezers.
Hofer komt op nummer 2 op de kieslijst te staan, zo gaf hij zondag aan. Heinz-Christian Strache moet de lijsttrekker van FPÖ worden. Over zes jaar wil Hofer opnieuw gaan voor het presidentschap.