Een van de bekendste schrijfsters van Turkije, Asli Erdogan, is na 132 dagen voor even vrijgelaten uit de gevangenis. Nog steeds hangt haar een levenslange gevangenisstraf boven het hoofd, omdat ze lid zou zijn van een ‘terroristische organisatie’.
Erdogan, geen familie van de president, is een bekende Turkse schrijver en columnist voor de opgedoekte krant Ozgur Gundem. Daar werd, net als bij veel andere media, in augustus een grootschalige inval gedaan, omdat de krant banden zou hebben met de Koerdische terreurorganisatie PKK. Erdogan werd opgepakt op verdenking van ‘lidmaatschap van een terroristische organisatie’. Ze is overigens zelf niet Koerdisch.
Haar arrestatie zorgde voor bezorgde reacties vanuit de internationale schrijverswereld: auteurs werden vooralsnog gespaard bij Erdogans aanvallen op vrije media. Donderdag bepaalde de rechter dat Erdogan haar rechtszaak in vrijheid mag afwachten.
Interview met Ebru Umar: ‘Van je bed gelicht worden is heftig’
‘Ik ben op deze wereld om verhalen te vertellen’
‘Ze pakken je op en gooien je in een gat,’ vertelt Erdogan nadat ze donderdagavond werd vrijgelaten uit de Bakirkoy vrouwengevangenis in Istanbul. In gesprek met een journalist van de Britse krant The Guardian breekt ze in tranen uit. ‘Het leven is zwaar, het voelt alsof ik nog binnen ben.’
Ze zat 132 dagen in de gevangenis, waar Erdogan kampte met depressiviteit. In eerste instantie zat ze in een isoleercel, daarna mocht ze samen met een andere verdachte, de befaamde taalkundige Necmiye Alpay, in een cel. Haar fysieke gezondheid ging achteruit: de bekroonde auteur leed volgens een politicus van oppositiepartij CHP die op bezoek ging in de gevangenis, aan interne bloedingen.
Op de vraag wat ze allemaal heeft gemist, weet Erdogan meteen de antwoorden. ‘De zee, dansen, ballet. Klassieke muziek. Maar ik realiseer het me nog niet, ben nog in shock.’ Een paar uur daarvoor stond ze in de rechtbank. ‘Ik ga me hier verdedigen alsof de wetten van dit land echt bestaan. Ik ben een schrijver, mijn reden van bestaan is om een verhaal te vertellen.’
Nog geen eind goed, al goed
De rechter bepaalde dat zowel Erdogan als Alpay voorlopig vrijkomt. Dat betekent niet automatisch een goede afloop, want beide vrouwen hangt nog altijd een levenslange gevangenisstraf boven het hoofd. Op 2 januari is de volgende rechtszitting.
Dat de zaak van Erdogan niet op zichzelf staat werd donderdag opnieuw duidelijk, toen Ahmet Sik, een bekende journalist, werd gearresteerd na een reeks tweets over de PKK.
Na de coup werden bijna 150 honderd journalisten opgepakt door de Turkse autoriteiten, die veelal in verband werden gebracht met de geestelijke Fethullah Gülen. Nog eens 1.800 mensen moesten voor de Turkse rechter verschijnen omdat ze president Erdogan zouden hebben beledigd.