De Europese Unie voert steeds vaker wetten door die niet aan het publiek worden gepresenteerd. In 2016 werd voor geen enkele wet een ‘tweede lezing’ aangevraagd. Daarom krijgen de Europese burgers weinig informatie over de wetten.
In 2004 werd voor het eerst bijgehouden hoe wetsvoorstellen uiteindelijk wetten worden. Eerst werd zeker de helft van de wetsvoorstellen gecheckt door middel van twee lezingen door het parlement en de daaraan verbonden publieke debatten, maar in 2014 en 2016 was het aantal wetten dat zo’n tweede lezing kreeg, nul.
Zo wordt het wetgevingsproces verkort
Uit onderzoek van EU-observer blijkt dat het gaat om een trend. De tweede lezing zorgt er juist voor dat het publiek meer informatie krijgt over de voorstellen die worden gedaan. Zonder de tweede lezing gaat een wetsvoorstel van de Europese Commissie direct door naar het Europees Parlement, zonder plenaire debatten.
Het lange proces om van wetsvoorstellen wetten te maken, wordt verkort doordat politici achter gesloten deuren overleg voeren en beslissingen maken. In veel gevallen gebeurt dit tussen een aantal europarlementariërs en een werknemer van de Europese Commissie. Soms zijn daar ook diplomaten van EU-landen bij aanwezig.
Tijdens deze onderhandelingen worden geen aantekeningen gemaakt en het volk wordt niet geïnformeerd over de gesprekken. Volgens EU-observer is het bovendien moeilijker voor journalisten om inzage te vragen als er toch notulen worden gemaakt van deze vergaderingen, omdat het geen officiële bijeenkomsten zijn.
‘Trend wordt doorgezet’
‘Het is nogal verbazingwekkend, maar zo wordt een trend doorgezet die we al een tijdje zien,’ stelt Vicky Marissen van Pact European Affairs, een adviesbureau dat besluitvorming binnen de Europese Unie in de gaten houdt. Het gaat volgens lobbygroepen om de inperking van de democratie.
Europarlementariërs hopen op meer macht voor… het Europees Parlement
Het onderzoek komt op een pijnlijk moment voor Brussel. In verschillende Europese landen worden in 2017 verkiezingen gehouden, en in Duitsland, Frankrijk en Nederland winnen eurosceptische partijen nog steeds aan populariteit. De EU wordt door critici gezien als een zeer ondemocratische organisatie, en het onderzoek zal niet veel goeds doen voor het imago van Brussel.
Voorstanders van de ‘triologen’, zoals de besloten onderhandelingen over wetsvoorstellen worden genoemd, zeggen dat het efficiënter is op deze manier te werken. Bovendien zou het gaan om complexe wetten, waar politici zich beter zelf over kunnen buigen.