De stroom migranten vanuit Libië naar Italië zal dit jaar amper afnemen, verwacht het Europese grensagentschap Frontex. De organisatie waarschuwt tegelijkertijd voor gebrekkige controles in Italië.
Afgelopen jaar probeerden 181.000 migranten de oversteek te maken vanuit Libië. Met gammele bootjes probeerden ze Italië te bereiken. Omdat de route via Turkije en Griekenland door de EU-migratiedeal werd afgesloten, besloten meer migranten via Libië te reizen. Op die route nam het aantal migranten in 2016 toe met 17 procent.
Veelal arme Afrikanen
Frontex-baas Fabrice Leggeri zegt woensdag dat dit jaar soortgelijke aantallen moeten worden verwacht. Nog eens 180.000 migranten noemt Leggeri ‘realistisch’. ‘We weten niet precies hoeveel migranten in Libië wachten om de oversteek te maken, maar we moeten voorbereid zijn op eenzelfde aantal migranten als vorig jaar.’ Tussen de 60 en 70 procent van de migranten komt puur uit economische redenen naar Europa, veelal vanuit arme Afrikaanse landen.
Het is lastig om die migranten terug te sturen, ondanks dat hun asielaanvragen in veruit de meeste gevallen worden afgewezen. Frontex meldt dat 40 procent van de uitzettingsbeslissingen in de EU nog niet zijn uitgevoerd. Vaak is het probleem dat asielzoekers geen geldige papieren bij zich hebben, waardoor onduidelijk is waar ze vandaan komen.
Een ander probleem is dat mensensmokkelaars misbruik maken van pogingen van hulporganisaties om migranten op zee te redden. Leggeri legt uit dat de smokkelaars weten dat reddingsboten nu dichtbij Libische territoriale wateren liggen en sturen migranten zonder water en voedsel gammele bootjes in. ‘Het is een trieste paradox maar vorig jaar waren er meer reddingsschepen dan ooit actief en verdronken er meer mensen dan ooit.’
Gebrekkige controles
Er worden gesprekken gevoerd met Afrikaanse landen om betere afspraken te maken over het tegenhouden en terugsturen van migranten, maar op de korte termijn wordt daarvan weinig verwacht door Frontex. De Europese Unie stelde eerder deze maand voor om 200 miljoen euro te investeren in de Libische kustwacht.
Op korte termijn moet Italië worden geholpen om de opvang en registratie van asielzoekers te verbeteren, stelt Leggeri. Momenteel woont slechts de helft van alle immigranten in officiële opvangcentra, waar ze worden gescreend en waar hun identiteit wordt nagegaan. Het is niet bekend waar de rest precies verblijft.