Le Pen en Macron bieden twee heel verschillende keuzes

Met een partijprogramma bestaande uit 144 nationalistische ‘toezeggingen’ wil Marine Le Pen (48) ontevreden Fransen ‘weer een stem geven’. Op dezelfde dag belooft de onafhankelijke kandidaat Emmanuel Macron (39) een heel ander Frankrijk.

Op een partijcongres in Lyon praten de leden van Front National zaterdag en zondag over het verkiezingsprogramma. Dat bestaat uit 144 punten die Le Pen als president wil uitvoeren.

Op verscheidene vlakken is het programma meer gematigd dan in 2012. Vijf jaar geleden wilde Le Pen immigratie naar nul brengen, de euro ‘ordelijk ontmantelen’ en een referendum over de doodstraf. Ditmaal wil de partij een maximum van 10.000 immigranten per jaar, onderhandelen met de EU over meer soevereiniteit en wordt de doodstraf niet eens genoemd.

Economisch patriottisme
Qua retoriek is daar weinig van te merken. Hoofdthema van Le Pen: ‘Frankrijk vrij maken en het volk weer een stem geven.’ In een interview met Le Monde zegt de politicus dat ze nog steeds een ‘Frexit’ overweegt. Ze wil op het gebied van de munt, de begroting, immigratie en grensbewaking nationale macht terugeisen. Een referendum over lidmaatschap van de Europese Unie ziet ze wel zitten, maar als Brussel akkoord gaat met haar eisen zal ze strijden voor een langer verblijf in de EU.

Op economisch vlak stelt Le Pen als doel om de krachten van globalisering tegen te gaan. Zo wil ze het minder aantrekkelijk te maken voor bedrijven om buitenlandse werknemers aan te nemen. Ze denkt aan een hogere belasting als ze dat toch doen. ‘Economisch patriottisme’ noemt Le Pen dat. Een Franse munt is een serieuze optie voor Le Pen, terwijl de euro beschikbaar mag blijven voor buitenlandse handel.

Charismatische Macron steeds populairder
Het partijcongres – dat twee dagen duurt – wordt een show vol nationalisme. Het komt op een goed moment voor Le Pen, die ondanks schandalen rond de conservatieve kandidaat François Fillon lijkt te stagneren in de peilingen. Le Pen zou de eerste ronde van de verkiezingen (23 april) wel overleven, maar in de peilingen ziet de onafhankelijke kandidaat Emmanuel Macron zijn populariteit de afgelopen weken snel toenemen.

Op zaterdag presenteerde hij – ook al in Lyon – zijn platform, dat optimistisch, pro-EU en economisch liberaal is. ‘Jullie zijn het levende bewijs dat de Fransen zich niet van de politiek afkeren,’ zei de 39-jarige politicus ten overstaan van meer dan 12.000 aanhangers. ‘Maar een politiek systeem dat de democratie elke dag verder verzwakt, kunnen we niet langer verdedigen.’

Door Macrons combinatie van traditioneel linkse en rechtse standpunten lijkt hij voor veel Fransen een aantrekkelijk alternatief voor Fillon. Macron zet zich bewust af tegen zowel links als rechts – hij was eerst zelf lid van de socialisten, maar wordt nu gezien als sociaal-liberaal. Critici menen dat de oud-bankier en minister van Economische Zaken wel erg afhankelijk is van zijn charisma: veel concrete plannen zou hij niet hebben.