België stelt voor om met een kleine groep EU-landen nauwer te gaan samenwerken, om sneller beslissingen te kunnen maken. Premier Mark Rutte (VVD) ziet er weinig heil in.
Charles Michel, premier van België, opperde zijn plan vrijdag op de EU-top in Malta, waar alle leiders bijeenkwamen. Michel wil een soort kern-Europa vormen met een reeks eensgezinde landen, die op terreinen als terrorismebestrijding energie en defensie nauwer kunnen samenwerken.
De premier gelooft niet dat dit met alle 27 lidstaten nog lukt. ‘Dit is het moment voor een nieuw elan en een realistisch Europees patriottisme. Ik ben niet van plan om Europa een speelbal te laten zijn in de handen van Donald Trump, Vladimir Poetin of Xi Jinping’ zei hij in Valletta. ‘Top na top maken we een analyse van de crisissen die ons bedreigen. We dromen in technicolor als we denken dat we met 27 snel vooruitgang kunnen boeken.’
Nederland wil niet ‘meer federaliseren’
Rutte is niet de grootste fan van het plan. ‘Je wilt geen kopgroep die verder gaat federaliseren. Op veel punten moet Europa zich juist met minder dingen bemoeien.’ Toch ziet ook de Nederlandse premier thema’s waarbij nauwer kan worden samengewerkt: Rutte noemt de digitale markt en het terugdringen van migratie.
In 2015 opperden de Franse president François Hollande en de Duitse leider Angela Merkel al een soortgelijk plan. Zij noemden het destijds het ‘Europa van twee snelheden’. Vooraanstaande leden van de EU zouden daarbij nauwer met elkaar moeten samenwerken, terwijl andere landen ervoor kunnen kiezen of ze meedoen of niet. Op die manier moet een Brexit in andere landen worden voorkomen.
Oost-Europa stribbelt tegen
Vooral Oost-Europese lidstaten verzetten zich de afgelopen maanden tegen bepaalde Europese acties, zei ook Michel vrijdag. Zo waren de Visegradlanden in de migratiecrisis een doorn in het oog van Merkel door haar voorgestelde asielbeleid tegen te werken. ‘Ik aanvaard niet meer dat men alles blijft blokkeren,’ aldus de Belgische premier.