Japan heeft in 2016 precies 28 asielzoekers opgevangen. Wat is de bron van dit strenge immigratiebeleid?
Japan heeft een van de strengste immigratiesystemen ter wereld. Het persbureau Reuters meldt dat Japan vorig jaar 10.901 asielverzoeken ontving, een toename van 44 procent ten opzichte van 2015. In dat jaar liet Japan 27 asielzoekers toe.
In Japan is immigratie – zowel politiek als maatschappelijk – een uiterst controversieel thema. Vanuit historisch oogpunt is Japan altijd een zeer gesloten natie geweest. Op enkele uitzonderingen na bleef de archipel hermetisch gesloten voor buitenlanders. Japan stelde zich pas open voor andere mogendheden in 1853, daartoe gedwongen door een Amerikaanse marinevloot. Ook is het land nooit gekoloniseerd.
Speciale Editie Ons Japan
In Ons Japan is alles te vinden wat u moet weten van de Japanse geschiedenis, economie, cultuur en maatschappij. Bestel hier>
Geen-immigratie-principe
Hoewel er een geallieerde troepenmacht in Japan werd gestationeerd na de Japanse capitulatie in de Tweede Wereldoorlog, bleef de bevolking vrijwel geheel homogeen. De meeste Japanse politici willen de homogeniteit behouden en hanteren een ‘geen-immigratie-principe’. In 2005 karakteriseerde de toenmalige minister van Communicatie Taro Aso Japan als volgt: ‘Eén cultuur, één beschaving, één ras.’ Het is een motto dat voor veel Japanners vanzelfsprekend is.
Japan is niet alleen streng voor asielzoekers. Ook voor tijdelijke arbeidsmigranten zijn de immigratieprocedures strikt. Burgerschap op basis van geboorterecht bestaat niet: kinderen van immigranten die op Japans grondgebied worden geboren, krijgen niet automatisch de Japanse nationaliteit.
Snelle vergrijzing
De Japanse discriminatie van buitenlanders heeft weinig te maken met etniciteit of religie, maar eerder met nationaliteit. Er leven in Japan grote groepen etnische Japanners – nazaten van Japanners die ooit zijn geëmigreerd – die zijn teruggekeerd uit landen als Zuid-Korea en Brazilië. Zelfs zij worden niet als volwaardige Japanners gezien.
Of het geen-immigratie-principe standhoudt, is nog maar de vraag. Japan worstelt al jaren met een snel vergrijzende bevolking. Volgens een rapport van de Verenigde Naties heeft de Japanse bevolking de hoogste gemiddelde leeftijd van de wereld. Dit zal economische effecten hebben, aangezien de krimpende beroepsbevolking steeds meer ouderen moet onderhouden. Enkele Japanse politici pleiten voor meer immigratie, maar hier is weinig steun voor.