Het Europees Parlement heeft genoeg van de ontwikkelingen in Hongarije. De regering van de rechtse premier Viktor Orbán vormt volgens het parlement ‘een gevaar voor de rechtsstaat en democratie’ en moet daarom worden aangepakt.
Woensdag stemde in Straatsburg een meerderheid van het parlement (389 tegen 221) voor stappen om officieel vast te stellen dat Boedapest Europese wetten en waarden schendt.
Hongarije kan stemrecht verliezen
Een commissie gaat hierover rapporteren, en in een volgende fase zou Hongarije daarmee het stemrecht in de EU kunnen kwijtraken. Een unicum.
Maar kans dat dit daadwerkelijk gebeurt, is echter klein. Er geldt namelijk een regel van unanimiteit van lidstaten. Polen, een bondgenoot van de Hongaarse regering, zou daarom bijvoorbeeld een veto kunnen uitspreken over een dergelijke maatregel.
Ook een aantal leden van de Europese Volkspartij (EVP), de grootste parlementsfractie waar ook Orbáns Fidesz-partij deel van uitmaakt, stemde voor. Onder de ja-stemmers waren ook de vijf leden van de CDA-delegatie, die de regering van Orbán als ‘serieuze dreiging’ ziet voor de Hongaarse democratie en rechtsstaat. Het is niet de eerste keer dat de CDA’ers in de EVP-fractie kritiek uiten op Orbán. PVV, SGP en ChristenUnie stemden tegen.
In een debat vorige maand werd in het parlement al flink uitgehaald naar Orbán. Het parlement eist nu dat omstreden wetten en voorstellen worden ingetrokken of stopgezet. Daarnaast moet de Hongaarse besteding van EU-fondsen volgens het parlement strenger worden gecontroleerd.
Soros-universiteit
De Europese Commissie onder leiding van Jean-Claude Juncker eiste onlangs al dat Hongarije zijn omstreden universiteitswet zou aanpassen. Die wet zou in strijd zijn met de academische vrijheid.
Meer nieuws, elke dag in je inbox? Meld je aan voor Elseviers nieuwsbrief >>
Die wet leek ontworpen om de Central European University (CEU) in Boedapest – opgericht door de omstreden Amerikaans-Hongaarse miljardair George Soros – te laten sluiten. Eind april zwichtte Orbán voor de druk vanuit Europa, en beloofde hij de wet in lijn te brengen met Europese regelgeving.
Woensdag kwam daar nog een juridische procedure bij over de asielwetgeving, die tegen EU-regels zou zijn. Zo acht de EU de systematische detentie van asielzoekers onrechtmatig.
Orbán staat bekend om zijn harde anti-asiellijn. Volgens hem is de wet het antwoord op recente terreuraanvallen in Europa die werden gepleegd door migranten. De autoriteiten lieten een hek bouwen langs de grens met buurland Servië, waardoor duizenden migranten strandden in dat Balkanland. Eind februari begonnen de Hongaren aan een tweede hek, dat deze zomer af moet zijn.