De Franse presidentskandidaat Emmanuel Macron is ervan overtuigd dat de huidige Europese Unie zich op een doodlopende weg bevindt en wil daarom als president Brussel hervormen. Zo niet, dan dreigt er volgens hem een Frexit. Wat bedoelt de rivaal van Marine Le Pen precies met hervormen? Welke plannen heeft hij?
Bij hervormingen denken Nederlanders al snel: ha, nu wordt de bezem eens goed door het bestuursapparaat gehaald en gaan de instituties op de schop. Minder, maar wel een slagvaardiger EU.
Niet minder EU, maar juist meer
Macrons hervormingsplannen zijn vaag, maar één ding is duidelijk: het betekent – geheel volgens de Franse traditie – niet minder EU, maar juist meer. Macron blijkt niet vies van meer Europese integratie. Hij wil een nieuw bestuurlijk orgaan voor de eurozone. Eén die onafhankelijk opereert, met een eigen (Europese) minister van Financiën, parlement en budget. Daarnaast lijkt hij volop te willen inzetten op uitbreiding van het Europees defensiebeleid, misschien zelfs een Europees leger. En hij wil de sociale rechten van werknemers verbeteren door het sociale beleid te harmoniseren. Dat is het op elkaar afstemmen van nationale wetten en regelgeving.
Het ging er ongekend fel aan toe tijdens het live tv-debat tussen Macron en Le Pen. De beledigingen vlogen in het rond > 
‘Macrons plannen zijn behoorlijk vergaand,’ zegt Michiel Luining van Instituut Clingendael tegen Elsevier.nl. ‘Nederland zit daar niet op te wachten.’ Ook in Duitsland staan ze niet te springen. Zeker niet als Macron – mocht hij het Élysée betrekken – zich achter de beruchte transferunie schaart. Landen als Portugal en Italië zien graag dat het sterkere noorden de zwakkere lidstaten in het zuiden overeind houdt.
In weekblad Elsevier
Waarom Den Haag huivert voor ‘hervormer’ Macron. Lees dit artikel van Carla Joosten >
Duits-Franse as in ere herstellen
‘Het zou zomaar kunnen dat Berlijn water bij de wijn wil doen uit blijdschap dat Frankrijk weer is aangesloten. De Fransen waren onder president Hollande afwezig,’ zegt Luining. De Duitsers vonden dat eenzame leiderschap uiterst onprettig. Ze zullen zich dus welwillend opstellen tegenover Macron, zodat de Duits-Franse as kan worden hersteld. Maar dan moet hij ook in eigen land laten zien dat hij de boel wil omspitten, geeft Luining aan.
Daadkracht is juist het probleem van Franse leiders. Nicolas Sarkozy, François Hollande – ze beloofden veel, maar bleken uiteindelijk tot weinig in staat. Een heikel punt is de 3-procentsnorm, waaraan Frankrijk zich ondanks keiharde afspraken nooit heeft gehouden. Macron wil met die negatieve traditie breken.
Pensioenleeftijd ongemoeid
Hij wil het Franse begrotingstekort in 2017 onder de 3 procent brengen, en in 2022, aan het einde van zijn ambtstermijn, op 0,5 procent zitten. De voormalige minister van Economische Zaken wil de te riante pensioenen van ambtenaren op één lijn brengen met de oudedagsvoorzieningen van mensen die werken in het bedrijfsleven. De Franse pensioenleeftijd laat hij interessant genoeg ongemoeid, zegt Luining, terwijl hij wel voor Europese harmonisatie is.
Verder wil Macron het aantal nationale en regionale parlementsleden met eenderde inkrimpen en voor 10 miljard euro aandelen van de staat in Franse bedrijven verkopen. Dat geld wil hij gebruiken voor investeringen in innovatie en de integratie van vreemdelingen.
De vraag is of Macron doordrukt en tegen de halsstarrige vakbonden durft in te gaan. Veel hangt af van de steun voor zijn plannen in het parlement. Zijn nieuwe beweging En Marche! is niet vertegenwoordigd in de Assemblée nationale. Daar kan in juni verandering in komen, als Frankrijk parlementsverkiezingen houdt.