De overwinning van Emmanuel Macron kwam niet als een verrassing. Hij werd zondag met een ruime meerderheid van 66 procent verkozen tot opvolger van François Hollande als president van Frankrijk. Kan hij doen wat zijn voorganger niet lukte, een verdeeld Frankrijk herenigen?
Vooralsnog zijn de signalen daarover onduidelijk. Macrons opponent Marine Le Pen haalde weliswaar niet de door haar gehoopte 40 procent van de stemmen, toch was de animo voor president Macron niet hoog. Een kwart van de Franse kiezers bleef thuis: een record. Van de Fransen die wel de weg naar de stembus vonden, stemde bijna 9 procent blanco. Eveneens een record. Dit was reden voor de radicaal-linkse Jean-Luc Mélenchon om in zijn toespraak fijntjes te benadrukken dat Le Pen niet tweede was geworden, maar derde – nog achter de proteststem.
Ook in Brussel werd de champagne ontkurkt na de zege van Macron. Binnen een kwartier na de exitpolls twitterde Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker zijn felicitaties. Ook voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk roemde de overwinning op ‘de tirannie en het fake news’. Frans Timmermans bracht zijn felicitaties over in het Frans.
Félicitations @EmmanuelMacron! Heureux que les Français aient choisi un avenir européen. Ensemble pour une #Europe plus forte et plus juste pic.twitter.com/GWlxKYs4hL
— Jean-Claude Juncker (@JunckerEU) 7 mei 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Je félicite @EmmanuelMacron et je félicite les Françaises & les Français avec leur choix pour un pays optimiste & solidaire #presidentielle
— Frans Timmermans (@TimmermansEU) 7 mei 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Winst in de steden
Wat betreft de Franse steden hoeft Macron zich geen zorgen te maken. In Parijs haalde hij 90 procent van de stemmen, in Bordeaux, de stad van Republikein Alain Juppé, ruim 80 procent. Het is aan Macron om stedelijk Frankrijk te verbinden met het platteland. Vooral in het noordoosten zitten veel kiezers van Le Pen. Macron wil door een grondige modernisering en digitalisering van het land deze kiezers nieuwe kansen bieden. In het conservatieve Frankrijk is dat, eufemistisch gezegd, een grote uitdaging.
In zijn overwinningstoespraak besteedde Macron er opmerkelijk veel aandacht aan: ‘De zwaksten van de samenleving zal ik beschermen.’ Ook zei Macron de verplichting te voelen om het verdeelde Frankrijk te verenigen. Saillant detail dat de verkiezingsuitzending op de publieke tv-zender France 2 niet was ontgaan: Macron lachte bij zijn overwinningstoespraak niet één keer.
Tijger zonder tanden
In juni wachten parlementaire verkiezingen. Voor Macron is het van belang om dan met zijn partij En Marche! een groot mandaat te behalen, zodat hij zijn hervormingsagenda kan doorvoeren. Daarvoor zal hij hard campagne moeten voeren. Als zijn partij geen ruime zege behaalt, loopt Macron het risico een tijger zonder tanden te worden.
Marine Le Pen kondigde vlak na de exitpolls aan haar Front National te gaan hervormen, om tot een volkspartij te komen die meer kiezers aanspreekt. Ook Mélenchon riep, na zeer zuinige felicitaties, zijn zeven miljoen kiezers op om zich te verenigen voor de komende verkiezingen.
François Baroin, opvolger van François Fillon in de centrum-rechtse partij Les Républicains, gaf kort na de overwinning van Macron te kennen dat de nieuwe president niets cadeau krijgt in de aankomende verkiezingen. Sterker nog, republikeinen die Macron openlijk zullen steunen, worden uit de partij gezet. De gedecimeerde Parti socialiste leek het meest bereid tot compromis. Volgens Baroin is dat een teken dat Macron uiteindelijk zal overhellen naar links beleid.