In de Verenigde Staten is lang uitgekeken naar deze dag: het veelbesproken verhoor van de door Trump ontslagen FBI-chef James Comey. De hoofdzaak: de mogelijke contacten van Trumps naaste medewerkers met de Russische autoriteiten en de beïnvloeding van de Amerikaanse presidentsverkiezingen.
De hoorzitting draait onder meer om de vraag of Trump heeft geprobeerd het FBI-onderzoek te dwarsbomen naar mogelijke Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Comey werd ontslagen in mei.
Trump belasterde mij
Tegenover de Senaatscommissie is Comey meteen al duidelijk en hard over Trump. De Amerikaanse president en zijn regering hebben ervoor gekozen ‘om mij en de FBI te belasteren’. Hij beschuldigt Trump zelfs van ‘leugens’ nadat hij was ontslagen.
Het is gewoon niet waar dat ik moest opstappen omdat het een puinhoop was bij de dienst, zegt Comey. Volgens Trump moest Comey vertrekken omdat hij zijn werk niet goed deed. De voormalige FBI-baas blikte boos terug op de beschuldiging dat zijn medewerkers het vertrouwen in hem kwijt waren. Daar klopt niets van, benadrukt hij. Hij zei verrast te zijn toen hij op tv vernam van zijn ontslag.
Trump heeft niet rechtstreeks gevraagd of het FBI-onderzoek naar voormalig nationaal veiligheidsadviseur Mike Flynn kon worden stopgezet. ‘Ik zag het meer als een aanwijzing. Dit is wat hij wil dat ik doe,’ zegt Comey, die aangaf geen gehoor te hebben gegeven aan het vermeende verzoek.
Trump zou de ‘hoop’ hebben uitgesproken dat Comey het onderzoek naar Flynn ‘los kon laten’. De voormalige topfunctionaris was in beeld gekomen bij de veiligheidsdiensten door zijn contacten met Russische functionarissen.
Comey is citing “the shifting explanations” from Trump and that they “confused me and increasingly concerned me”
— Tara Golshan (@t_golshan) June 8, 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Tegelijkertijd zegt Comey niet te twijfelen over de Russische beïnvloeding van de presidentsverkiezingen vorig jaar november. Hij voegde eraan toe dat president Donald Trump hem niet rechtstreeks heeft gevraagd het Ruslandonderzoek stop te zetten.
Ook het ministerie van Justitie zou geen druk hebben uitgeoefend om een einde te maken aan het onderzoek naar Russische inmenging in de stembusgang, verklaarde het gewezen hoofd van de federale recherche. Comey legde de gesprekken met Trump vast, omdat hij bang was dat Trump nadien leugens zou verspreiden.
Onderbuikgevoel
Comey besloot onder meer op basis van een ‘onderbuikgevoel’ om geschreven verslagen bij te houden van zijn gesprekken met president Trump. Hij vermoedde dat hij dergelijke verslagen nodig zou hebben om de FBI ‘te beschermen’.
Comey erkende tijdens een hoorzitting in de Amerikaanse Senaat dat hij een vriend heeft gevraagd door hem opgetekende informatie over de gesprekken met Trump te delen met de pers. ‘Ik dacht: dat zal leiden tot de benoeming van een speciale aanklager.’
Etentje tussen Comey en Trump
Woensdag werd al een deel van de getuigenis van Comey bekend. Trump was zelf geen onderwerp van onderzoek, liet Comey weten aan de president in de vele gesprekken die de twee samen voerden. Maar het opvallendste uit de openingsverklaring was wel de loyaliteitsverklaring die Trump Comey voorlegde tijdens een diner. Trump vroeg Comey tijdens dat etentje of hij directeur van de FBI wilde blijven.
Daarop zei Comey dat hij zijn termijn gewoon wilde uitzitten en dat hij politiek geen kant kiest. Onderwijl raakte hij bezorgd dat Trump ‘een soort beschermingsrelatie’ probeerde te creëren. De president zou volgens Comey het volgende hebben gezegd: ‘Ik heb loyaliteit nodig. Ik reken op loyaliteit.’ Het verontrustte me nogal, gegeven de traditioneel onafhankelijke status van de leidinggevende tak van de FBI, aldus Comey, die begin mei uit zijn functie werd ontheven. Het Witte Huis heeft een dergelijke voorgelegde loyaliteitsverklaring altijd ontkend.