Het waarschuwingssysteem tussen autoverhuurbedrijven en de politie voorziet niet in het melden van mogelijke terroristen. Door privacybescherming weten de verhuurbedrijven niet of een klant voorkomt op de risico-lijst van de inlichtingendiensten.
Evenmin wisselen de autoverhuurders preventief persoonsgegevens uit met de autoriteiten, zoals luchtvaartondernemingen wel doen. Na de aanslagen in Barcelona en Cambrils (Spanje), waarbij de daders gehuurde voertuigen gebruikten, is het de vraag of extra controle geboden is.
Volgens woordvoerder Paul de Waal van de BOVAG is zo’n uitwisseling ‘voor de autoverhuurbranche nog heel ver weg’.
Spaanse politie jaagt op terreurcel: hoofdverdachte voortvluchtig
Gebruik van huurauto’s
Een van de terroristen in Spanje – de voortvluchtige Moussa Oukabir (18) – zou met het gestolen paspoort van zijn broer de witte bestelauto hebben gehuurd waarmee de dodenrit werd gemaakt. Mogelijk huurde hij ook een tweede voertuig om te gebruiken als vluchtauto.
Terroristen maken vaak gebruik van huurauto’s. De aanslag in Nice op 15 juli 2016 (84 doden) werd gepleegd met een gehuurde vrachtwagen. Ook de terrorist die eind maart op de Westminsterbrug in Londen vijf mensen doodreed en er veertig verwondde, reed in een huurauto. De aanslag op moskeebezoekers in Londen gebeurde met een gehuurde bestelbus. De bomaanslag in Oklahoma City in 1995 (168 doden en 800 gewonden) werd uitgevoerd met een gehuurde vrachtwagen.
Omgekeerd kunnen autoverhuurders door tijdig te waarschuwen terroristen blokkeren. In 1977 was het te danken aan de oplettende medewerker van een autoverhuurbedrijf in Utrecht dat RAF-terrorist Knut Folkerts werd ingerekend.
Op de vingers getikt
Er is dus alle reden voor autoverhuurders om waakzaam te zijn. Zij hebben het recht om een auto niet te verhuren aan een klant die zij niet vertrouwen. Maar door een aantal rechterlijke uitspraken van de laatste jaren, is die vrijheid beperkt.
Verhuurbedrijven zijn herhaaldelijk door rechterlijke instanties op de vingers getikt wegens discriminatie. Ook al kon de klant geen Nederlands rijbewijs overleggen en wantrouwde het baliepersoneel zijn identiteit, zij hadden hem geen auto mogen weigeren, vond onder andere de Commissie voor de Mensenrechten.
Verhuurbedrijven kunnen volgens De Waal alleen terugvallen op een zwarte lijst van de politie. Daarop staan de namen van mensen die voortdurend verkeersboetes aan hun laars lappen en zijn veroordeeld voor het verduisteren van auto’s.
Samenwerking met politie
Sinds een jaar is er een betere samenwerking met de politie, maar dat heeft betrekking op het bestrijden van gewone misdaad. De verhuurbedrijven hebben nu vaste contactpersonen bij de regionale korpsen als zij in teruggebrachte huurauto’s patroonhulzen, resten van drugs of andere verdachte zaken aantreffen. Omgekeerd komt een door de politie in beslag genomen auto nu sneller terug bij de verhuurders, waardoor hun schade wordt beperkt.
[tweet_box design=”box_04″ float=”right” width=”40%”]Extra controle door autoverhuurders is ‘nog heel ver weg’ voor de branche[/tweet_box]
Volgens De Waal is het ook na de aanslagen in Spanje ondoenlijk voor verhuurders auto’s te weigeren op grond van een vaag vermoeden. ‘Zelfs als je zou weten dat iemand recent in Irak of Syrië was, mag je hem niet zomaar weigeren en moet je hem een auto meegeven.’
BOVAG-woordvoerder De Waal wijst erop dat de aanslag op de kerstmarkt in Berlijn werd gepleegd met een buitgemaakte vrachtauto. De terrorist vermoordde de chauffeur en nam het stuur over.