Spanje heeft op verzoek van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan de in Turkije geboren Duitse schrijver Dogan Akhanli opgepakt. Zijn aanhouding leidt tot grote verontwaardiging in Duitsland.
Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken probeert consulaire hulp te regelen voor de schrijver. Minister Sigmar Gabriel zet zich persoonlijk in voor Akhanli. Berlijn wil hoe dan ook voorkomen dat de schrijver wordt uitgeleverd aan Turkije. Iedereen die daar kritisch is op het regime, loopt gevaar in de gevangenis te komen.
Update 13.09: Akhanli mag de gevangenis verlaten. Hij komt onder voorwaarden vrij. Volgens zijn raadsman moet hij wel in de Spaanse hoofdstad Madrid blijven. Turkije heeft veertig dagen de tijd om een verzoek om uitlevering bij Spanje in te dienen. Dan volgt er een beoordelingsprocedure.
Akhanli opgepakt op zijn vakantieadres in Granada
De 60-jarige Akhanli, die in zijn boeken onder meer over de Armeense genocide schrijft, vluchtte in 1991 uit Turkije en woont in Keulen. Hij heeft alleen nog de Duitse nationaliteit. Waarvan hij wordt beschuldigd, is onduidelijk. Zijn advocaat Ilias Uyar zei in het lokale dagblad Kölner Stadt-Anzeiger dat er bij de Spaanse politie een spoednotitie van Interpol was binnengekomen.
Dat was reden de schrijver op zijn vakantieadres in de Zuid-Spaanse stad Granada te arresteren. Volgens de raadsman komt het verzoek uit Ankara. Akhanli zat in 2010 al enige tijd vast op het vliegveld van Istanbul toen hij in Turkije zijn zieke vader wilde bezoeken. Op de eerste zittingsdag van de rechtszaak mocht hij gaan. In 2011 sprak een Turkse rechter hem bij verstek vrij van betrokkenheid bij een gewapende overval in 1989. Die vrijspraak werd later teruggedraaid.
Martin Schulz: grote schande
Zijn aanhouding leidde tot woede in Duitsland. Volker Beck, volksvertegenwoordiger van de Groenen, noemde de Turkse handelwijze volstrekt verwerpelijk. Hij riep minister Sigmar Gabriel op zich ter plaatse in te zetten voor Akhanli’s vrijlating; Gabriel was net in Barcelona in verband met de terreuraanslagen aldaar. Martin Schulz, de sociaal-democratische rivaal van bondskanselier Angela Merkel, zei in de Duitse boulevardkrant Bild dat ‘het gedrag van president Erdogan intussen paranoïde trekken heeft’.
‘Er moet met de grootst mogelijke felheid worden geëist dat Akhanli niet wordt uitgeleverd aan Turkije maar vrijkomt, vindt Schulz. Hij vindt het al een grote schande dat Erdogan in eigen land onschuldige mensenrechtenactivisten en journalisten in de gevangenis smijt. ‘Als hij dat nu ook al probeert buiten Turkije, dan moeten wij Europeanen resoluut lijnrecht tegenover hem gaan staan en zeggen “dit is onbestaanbaar”,’ zegt Schulz.
Eind september zijn er verkiezingen in Duitsland. De Turkse president Erdogan roept Turkse Duitsers op om ‘die dame’ Merkel links te laten liggen >
Zaterdag haalde Erdogan fel uit naar Duitsland. Onder anderen minister Gabriel moest het ontgelden. De vicekanselier van de SPD kreeg in een persoonlijke aanval te horen dat hij zich maar beter niet meer kan bemoeien met de Turkse interne zaken. ‘Wie denkt u dat u bent, dat u de Turkse president zó aanspreekt?’ vroeg Erdogan Gabriel in een toespraak op de Turkse tv. En: ‘Hoe oud bent u eigenlijk? Hoe lang zit u in de Duitse politiek?’ Erdogans woede-uitbarsting volgde op kritiek van Gabriel op een stemadvies van de Turkse president. Die zei vrijdag dat Turkse Duitsers maar beter niet op de ‘anti-Turkse’ regeringspartijen SPD en CDU kunnen stemmen.