Met nog geen drie weken te gaan tot het onafhankelijkheidsreferendum in Catalonië maakt de Spaanse overheid ruzie met de Catalaanse. Heeft Catalonië het recht om zich van Spanje af te scheiden?
Catalonië is een autonome regio in het noordoosten van Spanje met Barcelona als hoofdstad. Al meer dan 500 jaar is de regio deel van Spanje, maar als het aan de Catalanen ligt, gaat dit vanaf 1 oktober veranderen. Dan gaan de Catalanen vrijwel zeker naar de stembus voor een onafhankelijkheidsreferendum.
In Catalonië woont 16 procent van de Spaanse bevolking; de regio genereert 20 procent van het nationaal inkomen. Catalanen geloven daarom in een eigen toekomst zonder Spanje. Terwijl de Catalaanse en Spaanse overheid elkaar in de haren vliegen, gaan de Catalanen de straat op om mensen te motiveren naar de stembus te gaan.
Intussen gaat de Spaanse overheid door met het tegenwerken van het referendum. Het Spaanse Hooggerechtshof heeft geoordeeld dat het referendum illegaal is. De Spaanse premier Mariano Rajoy heeft al laten weten ‘er alles aan te doen om het referendum te blokkeren’. Vanuit Spaans perspectief is dat te begrijpen: een Catalaans referendum draagt het risico in zich dat andere Spaanse autonome regio’s die streven naar onafhankelijkheid (Baskenland, Gallicië) op korte termijn op de stoep zullen staan.
Niet te voorkomen
Toch is het is de vraag hoe Spanje het referendum kan stoppen. Catalonië heeft als autonome regio zijn eigen regering. De Spaanse overheid kan het referendum alleen tegenhouden door de regionale regering aan de kant te schuiven. Het is de vraag of zij dit zal doen. Veel Catalanen ergeren zich aan de ‘Spaanse bemoeienis’. Het passeren van de regering zal de relatie tussen Catalonië en Spanje verder bekoelen.
Met nog geen drie weken te gaan, lijkt het referendum er gewoon te komen. De kans dat Catalonië onafhankelijk wordt, is nagenoeg nul. De Spaanse overheid zal de uitslag niet erkennen, het Hooggerechtshof heeft het referendum, en dus ook de uitslag, immers al nietig verklaard.
Het Britse dagblad The Guardian meldt dat een overgrote meerderheid van de Catalanen voor onafhankelijkheid zal stemmen. Grondwettelijk is daarmee de kous niet af. Catalonië kan zich alleen afscheiden van Spanje als een meerderheid van de Spaanse bevolking zich in een landelijk referendum uitspreekt voor Catalaanse onafhankelijkheid.