In de Koerdische regio in het noorden van Irak is maandag het omstreden referendum over onafhankelijkheid begonnen. Meer dan 5,2 miljoen kiezers zijn opgeroepen zich uit te spreken over de vraag of de Koerdische autonome gebieden zich van Irak moeten afsplitsen.
Verwacht wordt dat een grote meerderheid ‘ja’ zal stemmen. De uitslag is niet juridisch-bindend.
Grote weerstand
Tegen het referendum is grote weerstand. De regering in Bagdad zegt dat de stemming ongrondwettig is. Buurland Iran sloot zondag het luchtruim bij de Koerdische gebieden. Turkije noemt de stemming ‘onwettig en ongeldig’ en verklaart maandag de uitslag niet te erkennen. ‘Een nieuwe entiteit aan de grens van Turkije is onacceptabel,’ aldus de Turkse premier Binali Yildirim tegen persbureau Anadolu.
Ook dreigt Turkije met sancties. Zowel de Verenigde Staten – een belangrijke bondgenoot van de Koerden in Noord-Irak – als de Verenigde Naties (VN) spraken zich eerder tegen het referendum uit. Volgens de Amerikanen en de VN leidt het referendum af van de strijd tegen terreurbeweging Islamitische Staat (IS) in de regio.
Alle maatregelen
Volgens Iran en Turkije – buurlanden die elk ook een aanzienlijke Koerdische populatie huisvesten – kan het referendum zorgen voor destabilisering in de regio. De regering in Ankara liet maandag weten ‘alle maatregelen’ te zullen nemen onder het internationaal recht als het referendum de ‘nationale veiligheid van Turkije’ bedreigt.
Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken kwam met een reisadvies, waarin burgers wordt aangeraden de Iraaks-Koerdische provincies Dohuk, Erbil en Sulaimaniya zo snel mogelijk te verlaten als dat kan.
De Koerdische leider Massoud Barzani heeft gezworen dat de Iraakse Koerden geen nieuwe grenzen willen trekken. Hij heeft de centrale overheid in Bagdad aangeboden om over onafhankelijkheid te onderhandelen.
Kort na het begin van het referendum kondigde Iran aan ‘uit veiligheidsoverwegingen’ de grens met Irak te sluiten.