Andrej Babis, een flamboyante multimiljardair, koos net als Donald Trump voor de politiek. Met zijn populistische ideeën denkt hij dit weekend premier van Tsjechië te worden.
De verkiezingen in Tsjechië draaien zaterdag eigenlijk maar om één man en één partij: Andrej Babis (63) en zijn protestpartij ANO (letterlijk: ‘Actie van Ontevreden Burgers’). In de peilingen staat die partij mijlenver voor op alle concurrenten. Babis lijkt op weg de volgende premier te worden.
Wie is deze man, door commentatoren beschreven als een mix van de Amerikaanse president Donald Trump en de Italiaan Silvio Berlusconi?
Mediatycoon en multimiljardair
Babis werd geboren in Slowakije als de zoon van een diplomaat. Hij bouwde in de jaren na de val van het communisme een zakenimperium op in Tsjechië en de landen eromheen, met honderden bedrijven in de landbouw-, voedsel- en de chemische sector. Bovendien is hij de eigenaar van een reeks grote Tsjechische kranten. Hij is volgens Forbes de een na rijkste persoon van het land, met een geschat vermogen van zo’n 4 miljard euro.
Nieuw in de politiek is Babis niet. In 2013 werd zijn ANO de tweede partij van het land en werd hij minister van Financiën. Hij kwam aan op het ministerie met de belofte om de corruptie aan te pakken, maar kwam zelf terecht in een schandaal over zijn financiën.
Babis wordt verdacht van belastingontduiking en werd uit het kabinet gezet. Een samenzwering van politici en oneerlijke media, aldus de zakenman. Het geeft hem de mogelijkheid om zich nog altijd voor te doen als een politieke buitenstaander.
Populistische ideeën spreken aan
Babis spreekt in simpele, alledaagse taal en zijn populistische ideeën trekken veel steun. Immigranten met een islamitische achtergrond, daar moeten Babis en een duidelijke meerderheid van het land niets van hebben. De euro? Onder Babis wordt de gezamenlijke munt niet ingevoerd.
Hij wil het land besturen als zijn bedrijf. De NAVO noemt hij ouderwets. Net als, inderdaad Donald Trump. Maar zijn stijl is anders dan de Amerikaanse showman: verwacht van Babis geen uitspraken, puur om te provoceren.
De onvrede onder de Tsjechische kiezers is opvallend, als puur wordt gekeken naar de financiële situatie. De werkloosheid is gedaald, de economische groei hoog en de staatsfinanciën zien er goed uit. Maar over één probleem hebben alle politieke partijen het, de lage lonen. In het naastgelegen Duitsland liggen die nog altijd drie keer zo hoog. Babis wil met een belastingverlaging de economie een stimulus geven.
‘Gevaar voor democratie’
Oppositiepartijen en critici noemen Babis een autocraat, bij wie de belangen als politicus en zakenman bovendien door elkaar lopen. Ze zijn bang dat hij uit is op meer en meer macht en zo een gevaar kan vormen voor de democratie. ‘Onzin,’ zegt Babis in gesprek met The Washington Post. ‘Ik ben een gevaar voor dit corrupte systeem.’
De macht van Babis is overigens niet oneindig. Net als in Nederland is er een groot aantal partijen in het Tsjechische systeem – hij moet waarschijnlijk met twee of meer partijen een compromis sluiten.