Volgens Carles Puigdemont kan de Catalaanse crisis ook worden opgelost zonder de onafhankelijkheid uit te roepen. De weggestuurde president van Catalonië is bereid zijn onafhankelijkheidsverklaring te heroverwegen, als de Spaanse regering concessies doet.
Dat zegt Puigdemont in een uitgebreid interview aan de Belgische krant Le Soir. Sinds enkele weken verschuilt de Catalaan zich in België, omdat hij niet in Spanje voor de rechter wil komen. Puigdemont wil geen verantwoording afleggen aan de Spaanse rechtbank, die hem heeft aangeklaagd voor rebellie. De Catalaan vindt dat hem dan een ‘politiek proces’ te wachten staat.
Inmiddels zit Puigdemont dus in België, en beraadt zich op deelname aan de door de Spaanse regering uitgeschreven regioverkiezingen, op 21 december. Het is nog onduidelijk of Puigdemont zich kandidaat stelt.
‘Ik wist dat niemand ons zou erkennen’
De onafhankelijkheid uitroepen zou altijd tot repercussies leiden. Dat erkent Puigdemont, en toch vond hij dat het nodig was: ‘Ik heb altijd al gezegd dat geen enkel land ons zou erkennen. Maar daar moesten we aan werken. Maar om daarmee te beginnen was het referendum nodig.’
‘Natuurlijk hadden we liever gehad dat het referendum door Spanje werd erkend,’ zegt Puigdemont. ‘Maar als we kijken naar de maatregelen die de staat heeft genomen, kunnen we stellen dat we een democratische overwinning hebben geboekt.’ Het referendum op 1 oktober werd door Spanje hardhandig tegengewerkt. Bij het optreden van de Guardia Civil – die de stemkantoren wilde sluiten – vielen honderden gewonden.
‘We hebben geen eis om de natiestaat in te voeren, zoals die nu in Europa bestaat. Dat laten we over aan Spanje en aan de negentiende-eeuwse Europese landen,’ sneert Puigdemont. ‘We willen een moderne staat bouwen, waar de talen zo divers mogelijk zijn. Als dit mogelijk was geweest binnen de Spaanse staat, dan was er geen enkele behoefte geweest aan een Catalaanse staat.’
‘Rajoy is erfgenaam van Franco’
‘Het gaat niet alleen om de staat, of een grens of een paspoort,’ filosofeert Puigdemont. ‘We willen alleen maar het gereedschap om onszelf te zijn. Om onze problemen zelf op te lossen. Spanje wil alleen dat we volwaardige Spanjaarden worden, als we stoppen met Catalaans zijn.’
Puigdemont haalt ferm uit naar de Partido Popular van premier Mariano Rajoy. Volgens Puigdemont is dit in essentie een overblijfsel van de dictatuur van Francisco Franco. ‘Tussen de dictatuur van Franco en de Spaanse rechtervleugel is nooit een breuk geweest. Overal in Europa heeft rechts tegen het fascisme gestreden,’ vindt Puigdemont, ‘het enige land waarin rechts geen verzet heeft geboden tegen het fascisme is Spanje.’