De Zimbabwaanse president Robert Mugabe is opgedoken bij een buluitreiking op een universiteit in Harare. Eerder deze week plaatste het leger de 93-jarige leider en zijn familie nog onder huisarrest toen het een staatsgreep pleegde.
Volgens nieuwszender Al-Jazeera werd Mugabe bij zijn verschijning luid toegejuicht door de menigte. Gekleed in een blauw academisch gewaad met hoed betrad hij omringd door veiligheidspersoneel het podium, waar hij een toespraak hield. Hij verkeerde niet in gezelschap van zijn vrouw Grace, van wie sinds de coup niets is vernomen.
Mugabes verrassingsoptreden komt twee dagen nadat het leger woensdag de controle over de staatstelevisie overnam en hem onder huisarrest plaatste. In verklaringen ontkende de legerleiding dat het een staatsgreep heeft gepleegd. Volgens Al-Jazeera onderschrijft het publieke optreden van Mugabe deze boodschap en wil het leger zo duidelijk maken dat er geen sprake is van een coup.
Einde aan huisarrest
Met zijn publieke optreden komt er waarschijnlijk snel een eind aan het huisarrest van Mugabe. Volgens een verklaring van het leger op de staatstelevisie vrijdag is er ‘aanzienlijke vooruitgang geboekt bij het overleg dat als doel heeft het huisarrest van Mugabe te beëindigen’.
Mugabe wordt gezien als een meestertacticus en is befaamd om zijn gewiekstheid, meldt Al-Jazeera. Hij is al zo lang aan de macht omdat hij weet hoe het politieke spel wordt gespeeld. Daarom genoot hij zo lang steun in regeringspartij ZANU-PF. De Zimbabwanen die hem nog steunen, delen een grote bewondering voor hem en zien Mugabe als een Afrikaans icoon.
Mugabes vertrek als president zal hoogstwaarschijnlijk respectvol geschieden en zorgvuldig worden georkestreerd. Zijn supporters willen hem waardig zien vertrekken.
Partijleden gaan Mugabe ontslaan
Achter de schermen lijkt het vertrek van Mugabe al beklonken. ‘Onontkoombaar’, noemt een bron in de ZANU-PF Mugabes afscheid tegen Reuters. Vrijdag komen partijleden bijeen om een resolutie op te stellen om Mugabe te ontslaan.
Dat moet dan in het weekeinde gebeuren. ‘Er is geen weg terug,’ zegt de bron. Uit Mugabes ontslag volgt automatisch zijn afzetting volgende week.
De kans dat het zo zal gaan, is groot, want het ziet er vooralsnog niet naar uit dat Mugabe uit vrije wil aftreedt. ‘Als hij koppig wordt, zullen we ervoor zorgen dat hij zondag wordt ontslagen. Als dat gebeurd is, is dinsdag de afzetting,’ aldus de bron.
Vicepresident opnieuw aanstellen
De legerleiding wil voormalig vicepresident Emmerson Mnangagwa zijn post teruggeven. Daarna moet hij aan het hoofd komen van een overgangsregering.
Mugabe moet afzien van pogingen om nog langer in functie te blijven, zei ook president Ian Khama van buurland Botswana vrijdag. Volgens Khama kan Mugabe niet langer op diplomatieke steun uit de regio rekenen.
‘We zijn presidenten, geen monarchen’
De militaire interventie biedt ‘een kans om Zimbabwe op het pad naar vrede en welvaart te zetten’, zei Khama. Volgens politieke bronnen zou er na 37 jaar heerschappij van Mugabe een regering van nationale eenheid kunnen komen.
‘Ik denk dat niemand zo lang president moet zijn. We zijn presidenten, geen monarchen. Het is gewoon een kwestie van gezond verstand,’ aldus Khama.