Koningsdrama SPD kan einde Merkel inluiden

Carnavalskar met Martin Schulz. Foto:AFP

De crisis bij de Duitse sociaal-democraten wordt met de dag groter. Nadat vorige week het coalitieakkoord van SPD en CDU nog juichend werd binnengehaald, stak een storm op. Die kostte niet alleen SPD-leider Martin Schulz de kop, ook zijn opvolger Andrea Nahles ligt onder vuur. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor de regering.

Dat meldt het Duitse dagblad Die Welt. Een aantal juristen vindt dat de benoeming van Nahles – ze is door scheidend SPD-leider Schulz zelf aangewezen – geen juridische grond heeft. ‘Zonder democratische basis kan Nahles geen belangrijke beslissingen nemen,’ zegt Harald Baumann-Hasske, voorzitter van de beroepsvereniging van SPD-juristen. Nahles was in het vorige kabinet minister van Sociale Zaken.

Vorige week werd bekend dat SPD-leider Martin Schulz geen deel uit zal maken van het vierde kabinet van Angela Merkel. De sociaal-democraat kreeg een mes in zijn rug van zijn partijgenoot Sigmar Gabriel: de oud-minister van Buitenlandse Zaken voelde zich gebruuskeerd over een ‘gebrek aan respect’. Daarmee werd Schulz’ positie onhoudbaar, en hij treedt terug. Nu blijkt dat de hele partij intern overhoop ligt.

Hoe nu verder met de Große Koalition?

De chaos in de SPD kan grote gevolgen hebben voor Duitsland. De leden van de partij moeten instemmen met de nieuwe Große Koalition, een regering met de christen-democratische CDU/CSU onder leiding van Angela Merkel. Voorafgaand aan de onderhandelingen werd al een stemming gehouden, die Schulz nipt won. Daarmee kreeg hij toestemming om te gaan onderhandelen.

Juist op het moment dat binnen de SPD alle zeilen moeten worden bijgezet om de leden aan boord te krijgen, breekt er een leiderschapscrisis uit. Opmerkelijk, want vorige week werd het compromis met de CDU van Angela Merkel nog gevierd als een belangrijke overwinning. De SPD had de belangrijke ministersposten Financiën en Buitenlandse Zaken binnengesleept, wat de coalitie op felle kritiek van de CDU kwam te staan.

SPD in vrije val in peilingen

Als klap op de vuurpijl maakt de SPD ook nog een duikeling in de peilingen. Volgens peilingbureau Forsa kunnen de sociaal-democraten nu op slechts 17 procent van de stemmen rekenen. Bij de verkiezingen in september haalde de SPD 21 procent; dat was al historisch weinig.

Het wachten is op de beslissing van de leden van de SPD over de nieuwe regering. Die valt op 2 maart. Als de SPD-leden tegenstemmen, een scenario dat aannemelijker wordt naarmate het koningsdrama in de partij zich verder ontvouwt, volgen er nieuwe verkiezingen. Het is dan zeer de vraag of Angela Merkel daar opnieuw aan zal meedoen.