May eist ‘solidariteit’ EU tegen Rusland, maar krijgt dat niet van iedereen

De Britten voeren de druk op de rest van de Europese Unie op om hun kant te kiezen in het hoger oplopende conflict met Rusland. De Britse premier Theresa May noemde Rusland donderdag een ‘bedreiging voor heel Europa’ en eist dat andere lidstaten de ‘Russische agressie tegen het Westen’ unaniem veroordelen.

De Britse premier was donderdag in Brussel, waar de leiders van de (nu nog) 28 EU-lidstaten bij elkaar komen, onder meer om te praten over de verhinderde Amerikaanse staaloorlog en een stringentere belastingaanpak van multinationals.

Deel van EU-lidstaten wil onomstotelijk bewijs

De vergiftiging van de voormalige Russische spion Sergej Skripal en zijn dochter Yulia in het Engelse Salisbury maakt deel uit van een ‘patroon van Russische agressie jegens Europa en zijn naaste buren, van de West-Balkan tot het Midden-Oosten,’ zei een felle May donderdag. Ze krijgt nog niet alle EU-leiders mee: een deel van hen wil nog onomstotelijk bewijs dat de Russen achter de aanval op Skripal zitten.

Vooralsnog krijgt May steun van de Franse president Emmanuel Macron, die zijn felicitatiebelletje aan de herkozen Russische president Vladimir Poetin eerder deze week aangreep om hem op de vingers te tikken over de gifgasaanval. Ook Dalia Grybauskaité, president van Litouwen, steunt May. De Litouwse leider zei donderdagmiddag dat ze overweegt om de Russische diplomaten haar land uit te zetten, net als het Verenigd Koninkrijk eerder deed. Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel staat haar bij.

Volgens de Griekse premier Alexis Tsipras is de EU ‘solidair’ met de Britten, maar moet de Unie ‘heel erg verantwoord’ omgaan met de kwestie. In de ontwerptekst staat nu dat de EU de Britse beoordeling ‘extreem serieus’ neemt en dat ‘hoogstwaarschijnlijk’ de Russen verantwoordelijk zijn.

Voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker wekte bovendien begin deze week de toorn van de Britse regering, door Poetin te feliciteren met zijn verkiezingswinst. In zijn felicitatie zinspeelde hij bovendien op een gemeenschappelijke veiligheidsdoelstelling.

Ashley Fox, de leider van de Conservatieven in het Europees Parlement, was niet te spreken over de felicitatie van Juncker. ‘Dit is een schandelijke brief van Juncker,’ zei Fox dinsdag. ‘Poetin feliciteren met een overwinning in verkiezingen die zijn gemanipuleerd, is al erg genoeg, maar het ongenoemd laten van de Russische verantwoordelijkheid van een zenuwgasaanval op onschuldige mensen in mijn land is misselijkmakend.’

Boris Johnson trok vergelijking tussen Poetin en Hitler

Naast het relaas van May in Brussel donderdag, maakte de Britse minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson woensdag nog ruzie met Rusland. Hij zette de relatie met Moskou verder op scherp door een Hitler-vergelijking met Poetin te maken: Johnson zei dat Rusland het komende WK voetbal misbruikt zoals Adolf Hitler dat deed met de Olympische Spelen van Berlijn in 1936.

‘Poetin probeert zijn imago via dat sportevenement te verbeteren, Hitler deed dat destijds ook,’ aldus Johnson. ‘De vergelijking gaat zonder meer op,’ vindt de Britse minister. Hij beschuldigt Rusland er verder van ‘overal problemen te willen veroorzaken’ en linkte hij de timing van de gifgasaanval op Skripal met de Russische presidentsverkiezingen van afgelopen weekeinde.

Rusland reageerde kort daarop per monde van de woordvoerder van Buitenlandse Zaken, Maria Zacharova, en zei dat Johnson is ‘vergiftigd met haat en woede’. Volgens haar is het beangstigend dat hij een nucleaire macht vertegenwoordigt. De vergelijking die Johnson tussen Hitler en Poetin trok, is volgens haar ‘onaanvaardbaar’.

Onderwijl praat May donderdag met Macron en Merkel over de gifgasaanval op Skripal. Ze willen dat alle EU-lidstaten harde woorden uiten tegenover Rusland over de aanval. Voor eventuele extra EU-sancties tegen Moskou is het hoe dan ook nog te vroeg.