De progressieve beloften van de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman

De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman bij het hoofdkwartier van de VN in New York - Foto: AFP

De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman vindt dat Israëliërs het recht hebben vredig in hun eigen land te wonen. Met die uitspraak gaat hij lijnrecht in tegen het standpunt van zijn land en zijn familie.

Saudi-Arabië eist al jaren dat Israëlische kolonisten zich terugtrekken uit de Arabische gebieden die in 1967 zijn veroverd. Maar volgens waarnemers zou het islamitische koninkrijk er klaar voor zijn om de relatie met Israël te normaliseren.

‘Ik geloof dat de Palestijnen en de Israëliërs recht hebben op een eigen land,’ zei de Saudische kroonprins dinsdag in een interview met het Amerikaanse blad The Atlantic. Om de stabiliteit in de regio te garanderen is volgens hem een vredesovereenkomst nodig.

Saudisch-Israëlische samenwerking tegen Iran?

Gematigde Arabische leiders hebben vaker gesproken over het voortbestaan van de staat Israël. Maar de erkenning van het recht op land in dat gebied was tot nu toe een stap te ver.

Toch lijken de woorden van Mohammed ook te wijzen op een andere agenda. De spanning tussen Saudi-Arabië en Iran loopt de laatste tijd op. Er wordt over gespeculeerd dat Mohammeds verzoenende woorden een poging zijn om bondgenoten te vinden in de strijd tegen Iran, een gezamenlijke vijand van Israël en Saudi-Arabië. In hetzelfde interview haalde Mohammed nog eens flink uit naar de Iraanse geestelijk leider Ali Khamenei. Hij noemde hem ‘erger dan Hitler’.

Na het interview dat zijn zoon had gegeven, was de Saudische koning Salman er als de kippen bij om te benadrukken dat de steun voor ‘de legitieme rechten van de Palestijnen op een onafhankelijke staat met Jeruzalem als hoofdstad’ sterker is dan ooit. De Koning reageerde niet rechtstreeks op de woorden van zijn zoon.

Prins Mohammed zet in op gematigd imago

Troonopvolger Mohammed is erop gebrand zichzelf te profileren als gematigd leider. Critici vrezen echter dat dit vooral is bedoeld voor de bühne, om buitenlandse investeerders te trekken. Saudi-Arabië zoekt alternatieven voor de vele oliebronnen die het rijk is, want die zullen ooit droogvallen.

In oktober vorig jaar beloofde de kroonprins tijdens een publieke toespraak in Riyad een terugkeer naar de gematigde islam. De officiële islamitische stroming in Saudi-Arabië is het wahabisme, dat min of meer vergelijkbaar is met het salafisme. Kroonprins Mohammed zei dat Saudi-Arabië anders was vóór 1979, het jaar waarin moslimextremisten de grote moskee in Mekka bezetten.

In het dinsdag gepubliceerde interview in The Atlantic sprak hij zich bovendien uit voor een verdere uitbreiding van vrouwenrechten in zijn land: ‘Saudi-Arabië bestaat voor de helft uit vrouwen, dus ik steun vrouwen.’ Hij benadrukte dat vrouwen die bij de Saudische overheid werken evenveel betaald krijgen als mannen: ‘We hebben ook dergelijke regelingen die in de private sector worden ingesteld. We willen geen ongelijke behandeling van mensen,’ aldus Mohammed.

Ook zei hij af te willen van de Saudische voogdijwetten, die bepalen dat vrouwen niet mogen reizen zonder mannelijk familielid. ‘In de jaren zestig reisden vrouwen ook niet met mannelijk gezelschap. Maar het gebeurt nu wel, en we willen een manier ontwikkelen om hiermee om te gaan zonder dat er schade wordt toegebracht aan onze cultuur,’ aldus de kroonprins.

Eind september stond koning Salman bin Abdul Aziz al-Saud vrouwen toe hun rijbewijs te halen. Maar lijfstraffen zijn nog schering en inslag in het land en op homoseksualiteit staat de doodstraf.