De Italiaanse president Sergio Mattarella acht de politieke partijen in zijn land niet in staat een nieuwe regering te vormen. Hij stuurt aan op de vorming van een neutrale overgangsregering. Dan kunnen in 2019 nieuwe verkiezingen worden gehouden.
Mattarella zat na de parlementsverkiezing in maart herhaaldelijk om de tafel met de politieke partijen. Dat leverde echter geen nieuwe regering op. De president wil nu een neutraal kabinet vormen. Als daar onvoldoende steun voor is, moeten volgens Mattarella in juli of in het najaar nieuwe verkiezingen worden gehouden.
De grootste partij, de Vijfsterrenbeweging, heeft eerder al aangegeven dat zij niets voelt voor zo’n ‘regering van de president’ en stuurt aan op een nieuwe stembusgang in juli. ‘De enige manier om een serieuze regering te krijgen, is teruggaan naar de stembureaus,’ zo herhaalde fractievoorzitter Danilo Toninelli op de publieke tv-zender Rai de woorden van partijleider Luigi Di Maio. Deze schreef ten overvloede op Twitter: ‘We gaan stemmen in juli.’
Lees de analyse van Jelte Wiersma: Italië eerste Europese land met ‘populistische’ meerderheid
‘Geen plaats voor regering met technocraten’
Lega-leider Matteo Salvini is het met hen eens. ‘Er is geen tijd te verliezen. Er is geen plaats voor een regering met technocraten.’ Salvini’s bondgenoot Forza Italia waarschuwde voor een te gehaaste stembusgang. De partij van oud-premier Silvio Berlusconi geeft de voorkeur aan het najaar. ‘We zijn niet bang voor verkiezingen, maar stemmen in de zomer is niet bevorderlijk voor de opkomst. De herfst is beter,’ aldus de verklaring van Forza, die aandrong op overleg met haar partners over de politieke situatie.
De verkiezingsresultaten in Italië waren een flinke klap voor de Europese Unie omdat de Italianen massaal kozen voor eurosceptische partijen. ‘We moeten nog harder werken om de Europese idealen over te brengen,’ zei de teleurgestelde vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans in maart. Hij wijt de winst van de eurosceptische partijen aan de Italiaanse politiek. ‘De Italianen zijn teleurgesteld in de politiek, teleurgesteld in de resultaten van de Italiaanse politiek, en teleurgesteld in Europa. Er is veel werk te verrichten.’
De Vijfsterrenbeweging – in 2009 opgericht door cabaretier Beppe Grillo, als reactie op de Romeinse politiek – haalde bij een relatief lage opkomst van ruim 70 procent, met ruim 32 procent de meeste stemmen, vooral in het arme Zuiden. De beloftes een basisinkomen in te voeren, de pensioenen te verhogen en immigratie te beperken, vergrootten de populariteit.
Lees ook de analyse van Linda Otter: migranten splijten Italië