Erdogan in Sarajevo: Turken, laat je niet verdelen

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan sprak zondag in Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië-Herzegovina duizenden Europese Turken toe. Hij wilde ze ervan overtuigen bij de vervroegde verkiezingen in juni op hem te stemmen. Hij riep hen op zich niet te ‘laten verdelen’ door de landen waarin ze wonen.

‘Als een van onze burgers in gevaar is, is het onze plicht om ze te beschermen,’ betoogde Erdogan voor een publiek van duizenden enthousiaste Turken in de olympische sporthal in Sarajevo. Een met Turkse vlaggen zwaaiende menigte van zo’n twintigduizend mensen juichte de Turkse president toe tijdens zijn toespraak, die was bedoeld om de miljoenen Turken die in Europa wonen aan zich te binden. Op 24 juni kunnen zo’n drie miljoen van hen stemmen tijdens de vervroegde verkiezingen die Erdogan vorige maand uitschreef.

Erdogan: Europese landen proberen Turkse inwoners te verdelen

Hij riep zijn toehoorders op om ‘een eenheid’ te blijven, omdat volgens hem sommige Europese landen verdeeldheid proberen te zaaien onder hun Turkse inwoners. ‘Als Turken in Europa verenigd zijn, zullen ze sterker zijn,’ aldus Erdogan.

Hij spoorde de Turken aan om actief deel te nemen aan maatschappij en politiek. ‘Jullie moeten in die parlementen zitten, niet die verraderlijke mensen,’ waarmee hij doelde op Europese politici die volgens hem anti-Turkse retoriek bezigen. Ook vroeg hij Turken om het Turks niet te verleren: ‘Als je in Duitsland woont, kun je Duitser én Turk zijn.’ Erdogan beloofde zijn toehoorders dat hij zou zorgen voor meer Turks onderwijs in Europa en voor een verbetering van ‘consulaire zaken’. Ook krijgen gepensioneerde Turken in het buitenland de kans om parttime te werken in Turkije.

Eerder op de dag sprak Erdogan met de Bosnische leider Bekir Izetbegovic, het islamitische lid van het driemanschap dat het land leidt. Erdogan benadrukte de hechte band tussen Turkije en Bosnië-Herzegovina, dat ruim vier eeuwen (1463-1878) deel uitmaakte van het Ottomaanse Rijk. Hij beloofde de Bosnische wens om lid te worden van de Europese Unie en de NAVO te blijven steunen.

‘Terroristische Gülenbeweging in Bosnië uitroeien’

Ook richtte de Turkse president zijn pijlen op de Gülenbeweging, die hij consequent FETÖ (Fethullah Terroristische Organisatie) noemde. Volgens hem is de beweging van zijn politieke aartsrivaal Fethullah Gülen – die hij verantwoordelijk houdt voor de couppoging in Turkije op 15 juli 2016 – ook actief in Bosnië. ‘FETÖ handhaaft zich als een octopus, met zijn tentakels uitgestrekt over alle aspecten van de maatschappij,’ aldus Erdogan, die zei de Bosnische regering te steunen bij het ‘uitroeien van deze terreurgroep’.

De Turkse regering beweert dat er zelfs een moordaanslag is beraamd op Erdogan. ‘We zijn ons ervan bewust dat er kringen zijn die ongemakkelijk worden van zo’n grote leider, een man met een missie,’ zei vicepremier Bekir Bozdag zaterdag. ‘We zijn ons ervan bewust dat ze van onze president af willen. Deze moordaanslagdreigingen zijn niet nieuw, ze zijn er altijd geweest.’ Staatspersbureau Anadolu meldde op Twitter dat Erdogan in Sarajevo over de vermeende moordaanslag zei dat die hem niet zal stoppen.

Duitsland, Oostenrijk en Nederland willen geen Turkse campagnes

De aankondiging van president Erdogan om ‘ergens in Europa’ een verkiezingstoespraak te houden, leidden tot zorgen in Europa. Duitsland en Oostenrijk lieten eerder weten dat Turkse politici niet welkom zijn om op hun grondgebied campagne te voeren voor de eigen verkiezingen. Ook premier Mark Rutte (VVD) noemde dat ‘onwenselijk’. Uiteindelijk koos Erdogan voor Bosnië-Herzegovina, waar volgens de UETD, de Europese tak van Erdogans AK-partij, vele Turken uit tal van Europese landen, waaronder Nederland, naartoe kwamen.

Vorig jaar zorgden Turkse campagneacties voor hoogoplopende diplomatieke spanningen, vooral in Nederland. In de aanloop naar het referendum in Turkije over een belangrijke grondwetswijziging stuurde de Turkse regering haar minister van Familiezaken naar Rotterdam om campagne te voeren voor het regeringsstandpunt. Zij werd op last van burgemeester Ahmed Aboutaleb het land uitgezet. Erdogan beschuldigde Nederland vervolgens van ‘nazi-praktijken’. De diplomatieke relatie tussen Nederland en Turkije raakte hierdoor beschadigd: nog steeds is er geen Nederlandse ambassadeur in Ankara.

Verbod op campagne is ‘ondemocratisch’

Toen hij zijn keus voor Bosnië bekendmaakte, sneerde Erdogan naar Duitsland en Nederland: ‘In een tijd waarin sommige landen moeten debatteren over de vraag of ze ons toelaten voor campagnes, kiezen wij ervoor om met onze burgers samen te komen in Bosnië.’ Hij benadrukte: ‘Aan de andere kant zullen onze burgers die in andere Europese landen wonen, ook gewoon doorgaan met campagnevoeren.’ Het verbod voor Turkse politici om campagne te voeren voor de eigen verkiezingen in andere landen  is volgens hem ‘ondemocratisch’.

Meer weten over de naderende Turkse verkiezingen? Lees ‘Overal democratie: de verkiezingsbeloften van Erdogan’