Hoewel de Europese Unie (EU) vorige week nog miljoenen overmaakte aan Iran, acht ayatollah Ali Khamenei de Europese steun onvoldoende om het atoomakkoord overeind te houden. Met een economische crisis en steeds luider wordende burgerprotesten worden de problemen voor Teheran steeds groter.
‘Het is geen probleem om banden te onderhouden en te onderhandelen met Europa, maar we moeten de hoop opgeven over zaken als de nucleaire deal,’ schrijft ayatollah Khamenei op zijn Engelstalige Twitter-pagina. Woensdag kwam de hoogste leider van Iran bijeen met president Hassan Rouhani en zijn kabinet om de economische toekomst van het land te bespreken.
It is fine to establish ties, continue negotiations with Europe; however, meanwhile you should stop having hopes in them on the issues like JCPOA or economic matters. You should strictly watch over the process of dealing with the matters, approaching their promises with wariness. pic.twitter.com/GLuwWlJjjv
— Khamenei.ir (@khamenei_ir) August 29, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Khamenei lijkt terugtrekking uit atoomakkoord aan te kondigen
‘JCPOA (Joint Comprehensive Plan of Action, de officiële benaming van de atoomdeal, red.) is geen doel maar een middel; als we concluderen dat het ons nationale belang niet meer dient, zullen we het terzijde schuiven,’ vervolgt de ayatollah. Het lijkt een aankondiging van een definitieve terugtrekking uit het atoomakkoord, waarin Amerika, Frankrijk, Duitsland, China, Iran, het Verenigd Koninkrijk in 2015 met Iran afspraken dat de economische sancties zouden worden verlicht als Iran zou stoppen met de ontwikkeling van nucleaire centrales.
Maar de Amerikaanse president Donald Trump was al vanaf het begin kritisch over de deal die zijn voorganger Barack Obama sloot, en sprak van ‘de slechtste deal ooit’. Nadat de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in mei bekendmaakte dat zijn geheime dienst materiaal had buitgemaakt waaruit bleek dat Teheran in het geheim was doorgegaan met het ontwikkelen van nucleair materiaal voor kernwapens, besloot Trump de week daarop zich definitief terug te trekken.
EU bleef toenadering zoeken tot Iran om akkoord overeind te houden
Eerder in Elsevier Weekblad Waarom Teheran niet zonder het nucleair akkoord kan
Dit tot grote ergernis van onder meer Duitsland en Frankrijk, die hun regeringsleiders naar het Witte Huis hadden gestuurd in de hoop Trump op andere gedachten te brengen. Ook na diens besluit waren de EU en haar lidstaten vastbesloten om het akkoord in stand te houden: Brussel besloot bedrijven juridisch te beschermen tegen Amerikaanse sancties en bleef geld investeren in economische samenwerking. Vorige week nog kondigde EU-buitenlandchef Federica Mogherini 18 miljoen aan ontwikkelingshulp voor Iran aan.
Dat kwam de EU op grote kritiek te staan van Amerika en Israël, die gezamenlijk een vuist willen maken tegen het conservatief-islamitische regime in Teheran. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken sprak van een ‘verkeerd signaal’, omdat ‘meer geld in de handen van de ayatollahs betekent meer geld om juist in de Europese landen moorden te plegen’, terwijl Netanyahu sprak van een ‘gifpil’ voor het Iraanse volk.
Steeds luidere protesten in Iraanse steden tegen regime ayatollahs
Lees deze satirische column van Afshin Ellian
Dat komt de laatste maanden in steeds groteren getale in opstand tegen de eigen leiders, onder meer tegen de economische problemen (prijsstijgingen, een dalende koers van de nationale munt rial en de hoge werkloosheid onder jonge Iraniërs) en de strenge religieuze repressie. Sommigen riepen leuzen als ‘Laat Syrië los, denk aan ons!’, uit protest tegen de steun van bondgenoten in onder meer Syrië, Irak, Jemen, Libanon en de Gazastrook. Via hashtags als #IranRegimeChange en #IslamicRegimeMustGo delen activisten via Twitter hun roep om ander leiderschap.
Recently, U.S. officials have been talking blatantly about us. Beside sanctions, they are talking about war and negotiations. In this regard, let me say a few words to the people: THERE WILL BE NO WAR, NOR WILL WE NEGOTIATE WITH THE U.S..
— Khamenei.ir (@khamenei_ir) August 13, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo betuigt via Twitter geregeld zijn steun aan de demonstranten. Hoewel Trump en zijn regering kritisch zijn ten opzichte van het regime van president Rouhani en de ayatollahs en ‘enorme gedragsveranderingen van het Iraanse regime’ eisen, zegt het Witte Huis nog wel open te staan voor onderhandelingen. Zo richtte Pompeo twee weken geleden een zogeheten ‘Actiegroep Iran’ op. Ayatollah Khamenei was echter resoluut, en weigert met de Verenigde Staten te praten.
Meer van Afshin Ellian: Trump moet korte metten maken met Iran