‘Minder migranten naar Europa, meer verdrinkingsdoden’

De afgelopen twee maanden zijn verhoudingsgewijs veel meer migranten verdronken in de Middellandse Zee. Terwijl Italië en de Europese Commissie de kustwacht van Libië willen versterken om de komst van migranten tegen te gaan, blijft Spanje migranten redden. Amnesty International wijt de toename van het aantal verdrinkingsdoden aan het strengere Europese immigratiebeleid.

Volgens een woensdag verschenen rapport van Amnesty International zijn in juni en juli alleen al minstens 721 migranten verdronken in zee. Hoewel veel minder migranten de oversteek wagen dan voorheen, verdrinkt volgens de non-gouvernementele organisatie (ngo) nu 1 op de 16 migranten, tegenover een gemiddelde van 1 op de 64 daarvoor.

‘Europese regeringen houden liever mensen tegen dan ze te redden’

‘Hoewel het aantal mensen die proberen om de Middellandse Zee over te steken, de voorbije maanden is afgenomen, is het dodental sterk toegenomen,’ zegt Matteo de Bellis, onderzoeker van Amnesty International. ‘De verantwoordelijkheid hiervan ligt ontegenzeglijk bij Europese regeringen die het belangrijker vinden om mensen tegen te houden dan om mensenlevens te redden.’

De Bellis legt de schuld grotendeels bij de nieuwe Italiaanse regering, die het tegengaan van illegale immigratie via bootjes tot speerpunt heeft gemaakt. Kort na zijn aantreden zei minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini nog dat Italië niet langer ‘het vluchtelingenkamp van Europa‘ zou zijn, waarna hij eind juni de daad bij het woord voegde door de havens te sluiten voor ngo-schepen. Amnesty zegt dat zulk beleid ervoor zorgt ‘dat mensen dagenlang vastzitten op zee’, waardoor het risico op verdrinkingsdoden toeneemt.

Italië en EU zetten in op versterkingen kustwacht en detentiecentra Libië

Italië zet vooral in op het versterken van de kustwacht in Libië, waarvandaan het merendeel van de veelal uit West-Afrika afkomstige migranten naar Europa vertrekt. Zo schenken de Italianen deze week twaalf marineschepen aan de Libische kustwacht, iets wat zij de afgelopen maanden al vaker hebben gedaan.

Ook de EU richt zich na de grote ‘asieltop‘ in juni op het ondersteunen van detentiecentra in Noord-Afrika, Libië in het bijzonder. Volgens de website EU Observer wil de Europese Commissie de kustwacht van dat land blijven versterken. Zo hoopt Brussel het aantal Afrikaanse migranten die de oversteek maken, omlaag te brengen.

Die koers is opmerkelijk, aangezien de EU en de Verenigde Naties (VN) Libië eerder nog bestempelden als een te onveilig land om een asielprocedure af te wachten. Dit vanwege onder meer slavenhandel, mensensmokkel en risico’s op geweld en verkrachtingen voor asielzoekers. Mogelijk heeft Salvini, die er vorige maand nog op aandrong dat Libië van de lijst met onveilige landen zou worden geschrapt zodat migranten daar hun asielprocedures kunnen afwachten, Brussel overtuigd.

Socialistische regering Spanje blijft migrantenschepen toelaten

Ook een land als Malta, dat in juni de toon zette door de Aquarius te weigeren, voelt er steeds minder voor om ngo-schepen toe te laten. Maar Spanje, dat wordt geleid door de socialistische premier Pedro Sanchez, ziet het als zijn plicht om migranten te blijven opnemen. Zo kwam donderdagochtend het schip Open Arms van ngo Proactiva met 87 migranten aan boord in de zuidelijke havenstad Algericas. In juni doorbrak Spanje ook al de impasse met de Aquarius, door die te laten aanmeren in Valencia.

Woensdag werd bekend dat de Spaanse regering aan Duitsland heeft beloofd doorgereisde immigranten sneller terug te nemen. Ook publiceerde de VN-organisatie voor Migratie IOM cijfers waaruit blijkt dat Spanje inmiddels Italië is gepasseerd als voornaamste ontvanger van asielzoekers: in 2018 heeft Spanje maar liefst 40 procent van het totaal aantal migranten naar Europa te verwerken gekregen.

De Belg Guy Verhofstadt, in het Europees Parlement fractieleider van de liberale ALDE, vindt de cijfers die Amnesty bekendmaakte alarmerend: ‘Alle EU-lidstaten moeten samenwerken om ervoor te zorgen dat deze gruwelijke cijfers niet langer stijgen.’

Syp Wynia: Westerse wereld heeft genoeg van de migratievloed