Na weken van felle campagne is het zover: de Amerikanen gaan vandaag naar de stembus bij de tussentijdse verkiezingen. Het is de eerste keer dat ze een oordeel kunnen vellen over president Donald Trump. Wat staat er ook alweer precies op het spel – en wanneer weten we wie er gaat winnen?
★ Het laatste campagnenieuws
Waar gaan de verkiezingen over?
De meeste aandacht gaat uit naar de races in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Momenteel zijn beide kamers in handen van de Republikeinen, maar dat zou wel eens kunnen veranderen. Een vriendelijk of vijandig Congres maakt een enorm verschil voor de slagkracht van de president.
Voor het eerst sinds de verkiezing van Donald Trump gaat Amerika naar de stembus. Tot en met 6 november selecteert Emile Kossen vanuit Washington DC dagelijks de hoogte- en dieptepunten van de felle strijd om de kiezer.
Alle 435 plekken in het Huis van Afgevaardigden staan op het spel. De Democraten hebben de beste kaarten. De partij moet ten minste 23 Republikeinse zetels overnemen om de meerderheid te pakken: volgens de meeste peilingen is de kans dat dit lukt zo’n 80 procent. Met een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden zou de partij het leven van president Donald Trump flink zuur kunnen maken.
In de Senaat, waar dinsdag eenderde van de zetels wordt vergeven, hebben de Republikeinen een goede kans om de macht te behouden. Die partij lijkt in de peilingen al zeker te zijn van 50 zetels, precies de helft. Eén van de overige races winnen, zou genoeg zijn – en zelfs als de verdeling in de Senaat 50 tegen 50 wordt, zou vicepresident Mike Pence de Republikeinen aan een meerderheid helpen.
In de strijd om de gouverneurschappen ziet het er juist weer uitstekend uit voor de Democraten. In zeven staten waar nu Republikeinen aan de macht zijn, lijkt de Democratische kandidaat toe te slaan. Daarmee haalt de partij een flinke achterstand in, want momenteel zijn er 33 Republikeinse gouverneurs, tegenover 16 Democraten en 1 onafhankelijke politicus.
Wanneer weten we de uitslag?
De stembureaus gaan op verschillende tijdstippen dicht, mede vanwege de verschillende tijdzones in Amerika. De eerste uitslagen komen binnen rond middernacht Nederlandse tijd. De verwachting is dat we rond 4 uur ’s nachts Nederlandse tijd een goede indruk hebben van hoe de macht in het Congres zal worden verdeeld. Dat is dan gebaseerd op steekproeven, want de exacte tellingen van de vele honderden races in het land zullen uren en soms dagen duren. Als veel van de races spannend zijn, kan het langer duren voor er uitsluitsel is.
Wat weten we al?
Dit is de eerste mogelijkheid voor Amerikanen om hun oordeel te vellen over het presidentschap van Donald Trump: zes op de tien kiezers zeggen dat de president een rol speelt bij hun stem. Zijn gemiddelde rapportcijfer is laag – 43,6 procent steunt de president, 53,2 procent keurt hem af. Grote vraag is wie er komen opdagen dinsdag: de mensen die van hem houden of zij die hem haten?
De opkomst lijkt in elk geval opmerkelijk hoog te zullen uitvallen. In bijna alle staten worden records gemeld wat betreft vervroegd stemmen. Het enthousiasme van kiezers bij tussentijdse verkiezingen was de afgelopen decennia bovendien niet zo hoog. Dat geldt voor zowel Democraten als Republikeinen.
Lees verder onder het kader
Meer lezen in dit verhaal uit het weekblad >> Eerste test voor Trumps revolutie
Overzicht: let op deze senaatsraces
In de Senaat zijn er vijf races waar de twee kandidaten in de peilingen virtueel gelijk staan. Een overzicht van de races die de controle over de Senaat zullen beslissen:
Missouri: Claire McCaskill (D*) – Josh Hawley (R) 46.2% – 46.8%
Nevada: Dean Heller (R*) – Jacky Rosen (D) 46.7% – 46.7%
Florida: Bill Nelson (D*) – Rick Scott (R) 49.1% – 46.1%
Arizona: Kyrsten Sinema (D) – Martha McSally (R) 47.3% – 47.5%
Indiana: Joe Donnelly (D*) – Mike Braun (R) 44.3% – 43%
* = zittende Senator
Bron: RCP-gemiddelde van peilingen (5/11/2018)
★ Video van de dag
De president en zijn voorganger voeren volop campagne totdat de stembureaus dichtgaan. Maar een inmiddels schorre Barack Obama en Donald Trump brengen totaal verschillende boodschappen naar de kiezers:
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
★ Race om te volgen
Illinois (6de district) Wat te doen met Trump?
De Nederlands-Amerikaanse politicus Peter Roskam (57) verkeert in moeilijkheden in Illinois. In de peilingen loopt de invloedrijke Republikein zo’n 5 procentpunten achter op Democraat Sean Casten. Roskams uitdaging lijkt op die van zijn Republikeinse collega’s: wat te doen met Trump? Roskam, die de architect was van de grote Belastingwet die vorig jaar door het Congres werd aangenomen, probeert de president zo veel mogelijk te negeren in zijn campagne, maar het is twijfelachtig of dat de goede methode is.