De Britse premier Theresa May vliegt dinsdag in een uiterste wanhoopspoging langs Europese steden om leiders te vragen het huidige Brexit-akkoord aan te passen. Zo hoopt May op de valreep dwarsliggende partijgenoten thuis over de streep te trekken. Zijn haar dagen geteld?
Er heerst paniek in Londen. Om een beschamende nederlaag te voorkomen besloot de premier gisteren op het allerlaatste moment de stemming in het Lagerhuis over het akkoord dat zij met de EU sloot uit te stellen. Vrijwel alle oppositiepartijen, de Noord-Ierse coalitiepartner DUP en een flink deel van de Conservatieve Partij hadden al laten weten dat ze niks zagen in de deal zoals die nu op tafel ligt. Een nieuwe datum is nog niet vastgelegd, maar kan uiterlijk worden doorgeschoven naar 21 januari 2019.
EU-onderhandelaars hebben al gezegd dat het huidige akkoord dat op tafel ligt de enig mogelijke deal is. Maar, zei voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk, leiders zijn wel bereid te praten over hoe ‘ratificatie in het Verenigd Koninkrijk kan worden vergemakkelijkt’.
May vliegt daarom vandaag in allerijl langs premier Mark Rutte en de Duitse bondskanselier Angela Merkel om te zoeken naar een oplossing. Later op de dag ontmoet ze Tusk en voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker. Mogelijk leidt dat uiteindelijk tot een inlegvel om de Britten gerust te stellen. Die maken zich met name zorgen om de Noord-Ierse grenskwestie en willen koste wat het kost voorkomen dat daar een harde grens ontstaat waar douanecontroles nodig zijn en mensen en goederen zich niet vrij kunnen bewegen.
In het inlegvel zal waarschijnlijk een tekst komen te staan waarin beloofd wordt dat de Britten niet langer dan noodzakelijk zullen worden gedwongen om lid te blijven van de douane-unie. Een tekst die juridisch niet bindend is, maar wel een duidelijke politieke intentie heeft.
Eerste stop voor May: Catshuis voor ontbijtbespreking met Rutte
Dinsdagochtend spraken May en Rutte elkaar bij een zogenoemde ontbijtbespreking in het Catshuis in Den Haag. Een goedgemutste Rutte brak het ijs met een grapje over de gesprekslocatie: ‘There’s no number 10 on it’ (er staat geen nummer 10 op), verwijzend naar 10 Downing Street, het adres van de ambtswoning van de Britse premier.
https://twitter.com/MinPres/status/1072437848442310657
Rutte zei na afloop dat het gesprek ‘nuttig’ was, maar wijdde verder niet uit over wat hij vanochtend precies met May heeft besproken. ‘Dat is allemaal zo gevoelig, laat ik mijn mond er maar over houden.’
Van Baalen wil nieuw referendum om ‘Brexit terug te draaien’
Hans van Baalen pleit voor een nieuw referendum over een Brits vertrek uit de EU. Dat schrijft de delegatieleider voor de VVD en partijvoorzitter van de liberale fractie ALDE in het Europees Parlement dinsdag in een opiniestuk in De Telegraaf, getiteld ‘Geef Britse volk kans Brexit terug te draaien’. Volgens Van Baalen is het ‘crunchtime’ voor May: ‘Niet alleen haar eigen positie staat op het spel, maar ook de toekomstige relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie.’
Europarlementariër @hansvanbaalen @VVD @ALDEParty adviseert de Britten een nieuw referendum te houden. Inzet: terugdraaien Brexit
@telegraaf pic.twitter.com/uQLEVtna4a— Jaap Jansen (@JaapJansen) December 11, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De VVD’er, die volgend jaar het Europees Parlement verlaat in de hoop dat hij in Nederland Eerste Kamerlid wordt, noemt het streven naar een aangepast akkoord ijdele hoop omdat Brussel geen concessies wil doen om de deal open te breken. Bovendien, meent Van Baalen, ‘kon niemand voorzien dat de uiteindelijke Brexit-deal slechter zou uitpakken dan lidmaatschap van de Europese Unie’. Als de May-deal in het Lagerhuis wordt weggestemd, dreigt volgens hem een ‘’no-deal’-scenario waarvan de politieke en economische gevolgen niet te overzien zijn’.
Lees ook dit profiel: Terugblik, Hans van Baalen komt thuis
Omdat een dergelijke harde Brexit volgens de europarlementariër de Britse economie flink zal schaden en ook Nederland geld zal kosten, ‘rest de politiek slechts één keus’, schrijft Van Baalen: ‘zij moet het mandaat teruggeven aan het Britse volk door een tweede referendum te organiseren, met het terugdraaien van Brexit als inzet.’ Tot slot noemt hij ‘de toekomstige relatie tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk (…) te belangrijk om alleen over te laten aan een generatie politici die haar persoonlijke en partijbelangen boven het Britse landsbelang heeft geplaatst’.
Partijleden beramen coup
Achter de schermen ruiken Britse politici kans om May van de troon te stoten. Zo zou Jacob Rees-Mogg van Mays eigen partij druk bezig zijn genoeg stemmen te verzamelen om haar af te zetten als leider van de Conservatieven. Volgens The Times zou hij al 26 parlementsleden achter zich hebben geschaard, in totaal heeft hij er 48 nodig.
Labour-leider Jeremy Corbyn heeft intussen een spoeddebat gevraagd over het besluit van May om de stemming in het parlement over haar Brexitdeal uit te stellen. Een aantal Conservatieven steunde de wens van de Labourleider. De leden van het Lagerhuis komen dinsdag bijeen.
Minister van Werkgelegenheid Amber Rudd stak de geplaagde premier dinsdag een hart onder de riem. Ze zei niet te geloven dat de dagen van May nu echt zijn geteld. ‘Daar ben ik het absoluut niet mee eens,’ antwoordde ze op een vraag van BBC of het akkoord over het afscheid van de EU nu dood is en daarmee ook het premierschap van May.