Orbán krijgt hulp van Polen en Italië in strijd tegen Macron

De Hongaarse premier Viktor Orbán beschouwt de Franse president Emmanuel Macron als zijn grote vijand, en ziet een nieuwe eurosceptische alliantie tussen zijn bondgenoten Italië en Polen daarom met vreugde aan. De weerstand tegen de Frans-Duitse dominantie in de EU neemt toe, wat ook is te zien aan de peilingen voor de Europese Verkiezingen in mei, waarin nationalisten op winst staan.

‘Het valt niet te ontkennen dat Macron een belangrijk persoon is, en daarbij is hij de leider van de pro-immigratiekrachten,’ antwoordde Orbán tijdens een persconferentie een journalist van de krant Le Monde, die hem vroeg naar zijn relatie met de Franse president. ‘Het is niets persoonlijks, maar de kwestie is bepalend voor de toekomst van onze landen. Als gebeurt wat hij wil op het gebied van migratie, zou dat slecht zijn voor Hongarije, en daarom heb ik de plicht om hem te bestrijden.’

Macron ziet zichzelf als vijand van Orbán en Salvini

Het is niet de eerste keer dat de grote meningsverschillen tussen Orbán en Macron aan de oppervlakte komen. In augustus, nadat de Hongaarse premier en de Italiaanse vicepremier Matteo Salvini tijdens een ontmoeting kritiek leverden op de Franse president, erkende Macron dat hij lijnrecht tegenover Orbán en Salvini staat. ‘Als zij mij als hun vijand willen zien, hebben ze gelijk,’ zei hij. De Franse president is niet van plan om te wijken voor hun ‘nationalisme en haatzaaien’, zei hij destijds.

Hoewel Macron samen met de Duitse bondskanselier Angela Merkel te boek staat als degene die in de EU de lakens uitdeelt, lijken voor hem zware tijden op komst. Terwijl hij in eigen land zwaar onder druk staat sinds de protesten van de ‘gele hesjes’ losbarstten, zijn eurokritische leiders druk bezig met het smeden van allianties om de Franse dominantie in Brussel te ondermijnen.

Zo was Salvini woensdag op bezoek in de Poolse hoofdstad Warschau, waar hij sprak met zijn ambtsgenoot Joachim Brudzinski, die de Italiaanse regering prees voor het besluit om de havens te sluiten voor migrantenschepen. Sinds de nieuwe Italiaanse regering in mei aantrad, daalde het aantal illegale immigranten er fors.

Polen en Italië willen met ‘Europese renaissance’ Frans-Duitse as breken

Na afloop van de ontmoeting verklaarde Salvini de dominantie van de ‘Frans-Duitse as’ te willen doorbreken. ‘Polen en Italië zullen onderdeel zijn van de nieuwe lente in Europa, de renaissance van Europese waarden.’ Salvini en Brudzinski  twijfelen er niet aan dat het Europees Parlement er na de Europese verkiezingen (23-26 mei) totaal anders uit zal zien. ‘Het Europa dat in juni zal ontstaan, zal ons wegleiden van het Europa dat wordt geleid door bureaucraten.’

De alliantie klonk Orbán als muziek in de oren: ‘De as Warschau-Rome is een van meest geweldige ontwikkelingen van het jaar tot nu toe,’ reageerde hij vanuit Boedapest op de ontmoeting. ‘Ik ben er erg hoopvol over.’ Volgens de Hongaarse premier kan de alliantie de Europese politiek ‘radicaal hervormen’, waarbij oppositie tegen migratie de grote gemeenschappelijke deler is. ‘De partijstructuren, traditioneel links of rechts, worden ondergeschikt aan een andere dimensie – zij die vóór immigratie zijn tegenover zij die tegen immigratie zijn.’

Nationalisten staan in peilingen Europese verkiezingen op forse winst

In dat opzicht lijkt er in het Europees Parlement inderdaad een flinke wisseling van de wacht aanstaande. Het gezaghebbende peilingbureau EuropeElects meldde donderdag dat Salvini’s partij Lega (lid van de rechts-nationalistische fractie Europa van Naties en Vrijheid) de grootste partij in het Europees Parlement zou zijn als er vandaag verkiezingen worden gehouden. Volgens die prognose gaan de nationalistische partijen een flinke opmars maken in Brussel.

Op plek twee staat de Duitse CDU (lid van de christen-democratische EVP-fractie) van Angela Merkel, maar met de conservatieve Poolse regeringspartij PiS (Europese Conservatieven en Hervormers), de Italiaanse coalitiepartij Vijfsterrenbeweging (Europa van Vrijheid en Directe Democratie) en Rassemblement National (Europa van Vrijheid en Naties) van Marine Le Pen zijn vier van de vijf grootste partijen in de peiling uitgesproken eurokritisch. Ook andere eurosceptische partijen als de Duitse AfD, de Spaanse nieuwkomer Vox, de Belgische N-VA en Forum voor Democratie – onder leiding van Derk-Jan Eppink – azen op zetels.

Eurosceptische partijen versnipperd, Salvini wil overkoepelende fractie

Als die partijen inderdaad zo groot worden als EuropeElects nu voorziet, zullen ze eerst de onderlinge verdeeldheid moeten oplossen om een belangrijke rol te kunnen spelen in het parlement. Vooralsnog hebben de partijen nog genoeg meningsverschillen, bijvoorbeeld over de houding ten opzichte van Rusland, economisch protectionisme en het al dan niet spreiden van asielzoekers. De komende maanden staan in diverse ontmoetingen tussen eurosceptische politici – onder meer tussen Salvini en Marine Le Pen – op het programma om daarover overeenstemming te bereiken.

Terwijl de eurosceptici nu nog zijn verspreid over meerdere fracties, werkt Salvini op de achtergrond al maanden aan één grote overkoepelende nationalistische, eurosceptische alliantie om de krachten te bundelen. Ook hoopt hij dat Orbáns partij Fidesz, die bij de christen-democraten al tijden onder vuur ligt, vertrekt bij de EVP, die opnieuw de beste papieren hebben om de grootste Europese ‘familie’ te worden.

In dat geval is het niet uitgesloten dat de eurocritici de tweede fractie worden in het parlement, waardoor ze de macht van de gevestigde partijen serieus in gevaar kunnen brengen.