Algerijnen plunderen in Parijs: rellen aan de orde van de dag

Honderden Fransen van Algerijnse afkomst gingen donderdagavond de straat op in de binnenstad van Parijs om de winst van het voetbalelftal van Algerije in de kwartfinale van de Afrika Cup te vieren. Daarbij zijn winkels vernield en geplunderd, waarna de politie met traangas moest ingrijpen. Het is al de zoveelste keer dat hevige rellen uitbraken in het centrum van de Franse hoofdstad. Vier voorbeelden uit het afgelopen jaar.

Algerijnen vernielen en plunderen winkels

Direct nadat het voetbalteam van Algerije in de kwartfinale van de Afrika Cup – na strafschoppen – wist te winnen van Ivoorkust, gingen rond 21.00 uur honderden Parijzenaren van Algerijnse origine de straat. Op en rond de Champs-Élysées ontstond een grote menigte die zong, danste en zwaaide met vlaggen van het grootste Afrikaanse land. Ook reden, vooral rond de iconische Arc de Triomphe, luid toeterende auto’s rond, zoals dat in Nederland vaak is te zien na overwinningen van voetbalteams uit Turkije en Marokko, en als een verkiezingsuitslag uitvalt in het voordeel van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.

Al snel werd de sfeer in de Parijse binnenstad grimmig: tientallen feestvierders, voornamelijk jonge mannen, klommen op auto’s, blokkeerden het reguliere verkeer en vernielden en plunderden diverse winkels. Onder meer de luxueuze motorzaak Ducati aan de Avenue de la Grande Armée is veranderd in een totale ravage: daar zijn onder meer motoren en helmen gestolen. Ook zijn ruiten van auto’s en bussen in de omgeving ingegooid.

Toen de politie ter plaatse kwam, raakten relschoppers slaags met agenten, die de straat uiteindelijk met behulp van traangas wisten schoon te vegen en de orde konden herstellen. Le Parisien schrijft dat een van de Algerijnen een vechthond op een agent heeft afgestuurd, die eerder een andere ‘supporter’ had gebeten. De man werd gearresteerd, net als meer dan zeventig anderen. Twintig agenten raakten gewond. Minister van Binnenlandse Zaken Christophe Castaner schrijft op Twitter dat de rellen van gisteravond ‘onacceptabel’ zijn. Of zij nog vastzitten en welke straffen ze krijgen, is niet bekend.

Niet alleen in Parijs ontstond onrust na de overwinning van Algerije, maar ook in steden als Lyon, Marseille en Montpellier. In laatstgenoemde stad overleed zelfs een vrouw nadat een automobilist van 21 jaar oud de macht over het stuur verloor en op een gezin inreed. De vrouw overleed, haar 1-jarige baby belandde in kritieke toestand in het ziekenhuis en haar 17-jarige dochter liep verwondingen aan haar benen op. De man is gearresteerd.

Traangas ingezet na vernielingen tijdens Dag van de Arbeid

Op 1 mei, op de jaarlijkse Dag van de Arbeid, gingen in Parijs naar schatting enkele tienduizenden betogers de straat op om te protesteren tegen president Emmanuel Macron. De groep bestond vooral uit vakbondsleden, anarchisten en gele hesjes, die sinds november protesteren tegen verhoogde brandstofprijzen en ander beleid van de Franse president en zijn regering. Die demonstratie, die elk jaar gepaard gaat met ongeregeldheden, verliep door de gecombineerde protesten nog grimmiger dan gebruikelijk.

Veel demonstranten hadden zich gehuld in zwarte kleding en waren gemaskerd, waarna ze vernielingen aanrichtten en met brandbommen en stenen gooiden naar de politie, die in groten getale op het protest was afgekomen. Na eerdere confrontaties met gele hesjes (zie punt 3) had de regering de politie en mobiele eenheid opgedragen om ‘een uiterst standvastige houding’ aan te nemen’ wanneer gewelddadige confrontaties dreigden. Dat gebeurde: relschoppers werden snel en hardhandig tegen de grond gewerkt en afgevoerd. Uiteindelijk hield de politie zo’n 330 demonstranten aan, van wie er ruim 250 in hechtenis werden genomen.

Een jaar eerder was de stad ook al het decor van oorlogstaferelen op de Dag van de Arbeid. Gemaskerde demonstranten in het zwart hielden een ware plundertocht, waarbij ze brand stichtten en auto’s omkeerden en vernielden. Een restaurant van fastfoodketen McDonalds werd door extreem-linkse activisten in brand gestoken omdat het een belichaming zou zijn van het door hen verfoeide kapitalisme. De woede richtte zich eveneens op de voorgenomen liberalisering van de arbeidsmarkt door Macron, wat voor veel gele hesjes ook een bron van woede is.

Politie en leger grijpen hard in tegen gele hesjes

Sinds november vorig jaar stond het centrum van Parijs maandenlang elk weekeinde vol met gillet jaunes (gele hesjes), die zich verenigden uit protest tegen een accijnsverhoging die Macron invoerde om het gebruik van fossiele brandstoffen te ontmoedigen. Door het hele land hulden zich boze burgers in een geel hesje. In Frankrijk is het sinds 2008 verplicht om er één in de auto te hebben liggen.

Al snel werd duidelijk dat het niet ging om een kortstondig protest, maar om een langdurige beweging die met de week groter werd. Vooral in Parijs liepen de demonstraties geregeld flink uit de hand. Ook links- en rechts-extremisten, niet zelden gehuld in het zwart, sloten zich aan met vernielingen, brandstichtingen en gewelddadige rellen tot gevolg.  In reactie op de duizenden betogers bracht de politie tienduizenden agenten op de been en werd uiteindelijk zelfs het leger ingezet.

Hoewel Macron in december zijn brandstofverhoging terugdraaide, bleven de protesten tegen zijn beleid en dan vooral de lastenverhoging doorgaan. Na het achttiende weekeinde op rij besloot premier Édouard Philippe de gele hesjes de toegang tot diverse locaties in Parijs, waaronder de Champs-Élysées, te ontzeggen. Aan het einde van de beroemde avenue werd de Arc de Triomphe meermaals vernield en beklad. Sinds begin mei, toen in Parijs het laagste aantal demonstranten (zo’n 1.500) sinds november in een geel hesje de straat opging, lijkt de beweging over haar hoogtepunt heen. De laatste weken demonstreren nog ‘slechts’ enkele honderden Fransen in de hoofdstad.

De laatste maanden komt steeds meer naar buiten over hoe hard de demonstranten door de oproerpolitie zijn aangepakt. Door rubberen kogels en zogeheten ‘ordehandhavingsgranaten’ raakten sinds november zo’n 315 mensen gewond aan hun hoofd, meldt NRC vrijdag in een reportage over politiegeweld tegen gele hesjes. 24 mensen verloren een oog of kunnen hun oog nooit meer gebruiken, vijf demonstranten verloren een hand. Het Europees Parlement en de mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties tikten de Franse regering op de vingers wegens het ‘disproportionele optreden’, maar volgens de politie reageren agenten slechts op provocaties en bedreigingen van demonstranten.

Plundertochten en aanrandingen bij WK-feest

Je eigen land wereldkampioen voetbal zien worden. Nederlandse mannen en vrouwen kunnen er nog altijd slechts van dromen. Voor de Fransen is dat anders. Zij werden in 2018 voor de tweede keer wereldkampioen, maar het kampioensfeest ontaardde in plunderingen en tientallen vrouwen werden aangerand.

Op de avond van de finale, die door Frankrijk met 4-2 van Kroatië werd gewonnen, werden de Champs-Élysées door zo’n 150 man geplunderd. De ‘voetbalfans’ gooiden met stenen winkelruiten in en vernielden geparkeerde auto’s. Uit winkels werden onder meer dure flessen champagne gestolen.

Na de rellen bleek een dag later dat veel feestvierende vrouwen waren aangerand. De dag na de finale stroomden sociale media vol met berichten van vrouwen die zeiden in hun billen of borsten te waren geknepen. Anderen waren agressief beetgepakt of tegen hun zin in gezoend. Om de verhalen te delen, werd de hashtag #metoofoot gebruikt.