Sea-Watch blijft Europa verdelen na arrestatie kapitein

Na de arrestatie van kapitein Carola Rackete van Sea-Watch 3, het schip dat Afrikaanse migranten naar Europa verscheept, stromen de steunbetuigingen aan haar adres binnen. Ook Duitsland en Frankrijk vragen om haar vrijlating, maar daar is de Italiaanse vicepremier Matteo Salvini niet van gediend: hij verwijt het schip en zijn kapitein mensensmokkel.

Waarom is de kapitein gearresteerd?

Zaterdagavond voer de Sea-Watch 3 de haven van Lampedusa binnen, terwijl de Italiaanse regering dat had verboden. Bij het afmeren zette de Duitse kapitein Carola Rackete bovendien een politievaartuig klem, waardoor politiemensen in een benarde positie terechtkwamen. Naar eigen zeggen vreesde Rackete voor de fysieke en mentale gezondheid van de veertig migranten aan boord van het schip, die op 12 juni voor de kust van Libië waren opgepikt. Eerder waren in Italië al dertien migranten van boord gehaald om medische redenen, de rest was niet welkom.

Volgens haar advocaat Alessandro Gamberini betreurt Rackete dat ze de politiemensen in gevaar heeft gebracht, en was dat niet haar bedoeling. ‘Het spijt haar zeer dat ze een gevaarlijke situatie heeft gecreëerd en die politiemensen schrik heeft aangejaagd,’ aldus de raadsman van de kapitein. ‘Het was een lastige manoeuvre, maar ze had steeds het gevoel dat ze die op een veilige manier uitvoerde.’

Vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini sprak van een ‘criminele actie, een oorlogshandeling’. Rackete is gearresteerd en moet op Sicilië voor een onderzoeksrechter verschijnen. Haar hangt een celstraf van drie tot tien jaar boven het hoofd wegens medeplichtigheid aan mensensmokkel en het herhaaldelijk negeren van instructies van de politie en de kustwacht. De Sea-Watch 3, het schip van de gelijknamige Duitse ngo dat vaart onder de Nederlandse vlag, is in beslag genomen.

Wat voor steun is er voor Sea-Watch?

De Duitse tv-presentatoren Klaas Heufer-Umlauf en Jan Böhmermann hebben opgeroepen tot een inzamelingsactie voor Sea-Watch. ‘Wie mensenlevens redt, is geen crimineel. Zo simpel is het gewoon,’ zegt Böhmermann, bekend van zijn satirische gedicht over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, in onderstaande video. De actie is bedoeld om de kosten te dekken voor Racketes rechtszaak en een eventueel nieuw schip, mocht Italië de Sea-Watch 3 niet teruggeven.

De Duitse crowdfunding heeft een kleine 900.000 euro opgebracht, terwijl via een petitie in Italië nog eens 400.000 euro is opgehaald. Op sociale media gaan onder de hashtag #FreeCarola tientallen steunbetuigingen rond aan de kaptein, maar anderen kritiseren haar juist omdat ze Afrikaanse migranten zou aanmoedigen hun leven te riskeren door de zee op te gaan in de hoop te worden opgepikt.

Ook in Nederland gaan activisten op de bres voor de Sea-Watch 3 en de kapitein van het ‘asielschip’. ZeeBrug, de Nederlandse tak van de Duitse organisatie SeeBrücke die vorig jaar werd opgericht rond de crisis van het schip Lifeline, demonstreert donderdag op het Spui in Amsterdam om solidariteit te tonen met Rackete ‘en met eenieder die moet vluchten voor een beter leven!’

https://www.facebook.com/zeebrugNL/posts/367590107277795?__xts__%5B0%5D=68.ARDhn6j2v8Jaff5SY0QSs1GueMYryif7J01hqwU7JWQacIXf5_xYKNir6YFCtF21ak7kOfRNA6GebzatZ8juxKvPY2lWRE5BikFf63W9eRjxwS6cc5qnec68ttXwhJO7RVNg7CapdkctVTmxjFVBtEbSgA4woIJbO5JM5X-1G3cKxhjG3KF8sAvBi1DZRxo55aRYEabIUoX5bZoF5-nx9pZ2ebzJ0ymEO6vev48g_SJ1a4w-YG0FO6talZ1GiVp1cZ_vrr9sscDaK_FCVthxSXN2-mdPtHoOL9sBfELi0rRbWjlpWHlgEGxRbEOAnG73aX-nYgQP7Olvjc1efDtYEIE&__tn__=-R

De activisten willen vrijspraak voor Rackete en een einde aan ‘de criminalisering van degenen die mensen op zee redden’. Ook moet de Sea-Watch 3 volgens hen zo snel mogelijk terug op zee om door te gaan met zijn ‘reddingswerk’. De derde eis van ZeeBrug is: ‘Vluchtelingen welkom, bewegingsvrijheid voor iedereen!’ Vooralsnog hebben ruim 160 mensen aangegeven te zullen deelnemen aan de demonstratie in de hoofdstad.

ONZE EISEN naar de Nederlandse overheid:

1. Roep de Italiaanse regering op om Carola te bevrijden. De criminalisering van degenen die mensen op zee redden, moet nu stoppen!

2. Breng de Sea-Watch 3, welke zeilt onder de Nederlandse vlag, terug op zee om haar reddingswerk zo snel mogelijk voort te kunnen zetten.

3. Volg onze oproep: vluchtelingen welkom, bewegingsvrijheid voor iedereen!

Wat is de kritiek van Frankrijk en Duitsland?

Zowel Duitsland als Frankrijk hebben fel uitgehaald naar Italië vanwege de behandeling van de Sea Watch-3 en zijn kapitein. Zo heeft de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas Italië afgelopen weekeinde verzocht om Rackete vrij te laten. Hij wil niet dat ‘reddingsacties op zee worden gecriminaliseerd’. Maas vindt dat het aan de Italiaanse Justitie is om ‘de aanklacht snel op te helderen’.

Zondag uitte de Duitse bondspresident Frank-Walter Steinmeier ook al kritiek op de arrestatie van Rackete: ‘Wie mensenlevens redt, kan geen misdadiger zijn,’ zei hij in gesprek met televisiezender ZDF. Steinmeier erkent dat Italië het recht heeft om zijn regels wat betreft het afmeren van schepen na te leven, ‘maar Italië is niet zomaar een staat,’ vindt hij. ‘Italië zit midden in de Europese Unie, is een fundament van de EU. En daarom mogen we van een land als Italië verwachten dat het anders omgaat met zo’n geval.’

Christophe Castaner, de Franse minister van Buitenlandse Zaken, noemt de reactie van Italië ‘hysterisch’. Een woordvoerder van de Franse president Emmanuel Macron noemt het sluiten van de havens ‘een schending van het zeerecht’. Sinds Salvini in juni vorig jaar besloot de Italiaanse havens te sluiten voor ngo-schepen, daalde het aantal illegale immigranten en het aantal verdrinkingsdoden scherp.

Hoe reageert Italië?

Salvini, die over zijn asielpolitiek al vaker overhoop lag met Macron, heeft dinsdagochtend uitgehaald naar Frankrijk. ‘Is mijn immigratiebeleid onaanvaardbaar?’ schrijft hij op Twitter. ‘De Franse regering moet stoppen met beledigen en haar havens openen, want de Italianen hebben al veel te veel [migranten] verwelkomd en besteed.’ Als het aan Salvini ligt, krijgen de volgende boten Marseille als bestemming.

Eerder had Salvini de Duitse president Steinmeier al verzocht om zich met zijn eigen land te bemoeien: ‘We vragen de Duitse president vriendelijk om zich zorgen te maken over wat er in Duitsland gebeurt, en als het mogelijk is zijn eigen burgers te vragen Italiaanse wetten niet te overtreden‘ zei hij volgens de Britse zakenkrant The Financial Times.

Afgelopen weekeinde, tijdens de G20-top in het Japanse Osaka, maakte de Italiaanse premier Giuseppe Conte zijn ‘grote irritatie’ kenbaar aan premier Mark Rutte. Omdat Sea Watch-3 onder de Nederlandse vlag vaart, heeft het kabinet-Rutte III volgens Rome de plicht om het schip aan banden te leggen.

Donderdag weersprak staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ankie Broekers-Knol (VVD) dat. ‘Wij zijn als vlaggenstaat niet verantwoordelijk voor de mensen die aan boord zijn.’ Italië vroeg Nederland om de migranten aan boord van het schip op te nemen, maar nadat Nederland in januari nog zes migranten van de Sea-Watch 3 opnam, zei het kabinet dat dat de laatste keer was. Afgelopen weekeinde bleken Finland, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en Portugal bereid om de veertig in Lampedusa aangekomen migranten op te nemen.