Goedgemutste Trump op G7: niet uit op machtswisseling Iran

De bijeenkomst van wereldleiders op de G7-top in het Franse Biarritz, die maandagmiddag 26 augustus ten einde komt, is volgens de Amerikaanse president Donald Trump uitstekend verlopen. Zelfs een plots bezoek van de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif, die was uitgenodigd door Emmanuel Macron, kon Trump niet deren. Hij sprak opvallend milde taal over de islamitische republiek, en is optimistisch over nieuwe handelsakkoorden die hij snel hoopt te sluiten.

Het opmerkelijkste moment was het bezoek van de Iraanse minister Zarif, die was uitgenodigd door de Franse president om de impasse rond Iran te doorbreken. Het doel was het redden van de nucleaire deal uit 2015, die na de Amerikaanse opzegging langzaam in rook opging. Volgens Macron was het een ‘positief gesprek’, Zarif was iets voorzichtiger: ‘De weg die voor ons ligt, is moeilijk. Maar de moeite waard om het te proberen.’

Trump: Macron vroeg mij om toestemming voor uitnodiging Iran

Donald Trump, die een harde koers vaart jegens de islamitische republiek, zei maandagochtend dat hij wist van Zarifs komst. ‘Ik wist dat hij zou komen,’ zei hij tegen aanwezige journalisten. ‘President Macron vroeg mijn goedkeuring.’ Zondag meldden diverse media nog dat de Amerikaanse president was verrast door het bezoek, en dat hij het beschouwde als een belediging dat Macron met Amerika’s vijand om tafel ging. Daarvan was echter geen sprake, bezwoer Trump, die verklaarde op de hoogte te zijn geweest van alles wat zijn Franse collega deed, dus ook zijn ontmoeting met Zarif: ‘Ik zei dat als u dat wilt doen, dan is dat goed voor mij, ik beschouw dat helemaal niet respectloos.’

Van een gesprek tussen Trump en Zarif, die een maand geleden door het Witte Huis financiële sancties kreeg opgelegd, kwam het niet. Volgens de Amerikaanse president was het ‘te vroeg’ voor een ontmoeting. Wel sloeg hij, na maanden van wederzijdse dreiging, een minder aanvallende toon aan ten opzichte van Iran dan gebruikelijk. ‘Ik wil echt een sterk en goed Iran hebben, we zijn niet uit op regimeverandering.’ Dat heeft volgens hem de laatste twintig jaar weinig goeds gebracht. Toch vindt hij de situatie van de Iraanse bevolking onder het islamitische regime ‘onacceptabel’.

Trump blij met gesprekken met Macron, Chinezen, Trudeau, Johnson

Verder viel op dat Trump positief is gestemd over de gesprekken die hij in de Franse kustplaats voerde. Zijn lunch met Macron was volgens hem ‘de beste ontmoeting die we tot dusver hebben gehad,’ terwijl ook de avondbijeenkomst met wereldleiders goed verliep. ‘We boeken vooruitgang!’

Daarmee doelde Trump onder meer op de handelsoorlog met China, dat volgens hem wil terugkeren naar de onderhandelingstafel voor een mogelijk handelsakkoord met de Verenigde Staten. Ook de Chinese vicepremier Liu He heeft bevestigd dat de regering in Peking in gesprek wil blijven, meldt staatskrant Chongqing Morning Post.

Vrijdag maakte China nog bekend extra importtarieven te gaan heffen op 75 miljard dollar aan Amerikaanse goederen, waarna Trump eveneens een extra importtarief van 5 procent op 550 miljard dollar aan Chinese goederen aankondigde. Daarop kelderden de beurzen wereldwijd.

‘We willen de kwestie kalm en via consultaties oplossen, en verzetten ons resoluut tegen escalatie van de handelsoorlog,’ zei Liu maandag tegen persbureau Reuters. Trump sprak van ‘zeer, zeer goede’ en ‘productieve’ gesprekken met China, en noemde president Xi Jinping een ‘geweldige leider die een geweldig land vertegenwoordigt’.

Handelsakkoord met Japan en opvolger NAFTA dichtbij

Ook sloot Trump een handelsakkoord met de Japanse premier Shinzo Abe, zo bevestigden de twee maandag. In de deal, die waarschijnlijk in september wordt getekend en binnen een jaar van kracht wordt, staat onder meer dat Japanse heffingen op Amerikaanse landbouwproducten fors worden verlaagd. Voor de handel dichter bij huis ging Trump met de Canadese premier Justin Trudeau in gesprek over USMCA, een vrijhandelsovereenkomst tussen de Verenigde Staten, Mexico en Canada die al wel is ondertekend, maar nog niet geratificeerd. De overeenkomst is de opvolger van NAFTA (North American Free Trade Agreement), het verdrag dat volgens Trump nadelig was voor de Verenigde Staten.

Een ander akkoord dat de Amerikaanse president graag wil sluiten, is een handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk. Als het land, zoals premier Boris Johnson wil, op 31 oktober de Europese Unie (EU) verlaat, ligt er volgens Trump een ‘fantastische’ handelsovereenkomst met de Verenigde Staten in het verschiet. Die zal ‘groter dan ooit’ zijn en ‘snel worden gerealiseerd’, aldus Trump. Tijdens een gezamenlijk ontbijt noemde hij Johnson – met wie hij al jaren een goede band onderhoudt – de juiste man om de Brexit tot een goed einde te brengen en snel tot een Brits-Amerikaanse handelsovereenkomst te komen. ‘Wij voorzien geen problemen.’

Voorafgaand aan het ontbijt met Johnson haalde de verder goedgemutste Trump uit naar de Amerikaanse media, die er volgens hem op uit zijn de economie in de put te praten en een recessie te veroorzaken, om zodoende een tweede termijn van de president te voorkomen. ‘Zulke valse en inaccurate verslaggeving van de G7 (…) Slechte economische tijden, hoe slechter hoe beter, alles om het mij moeilijker te maken om te winnen. Nou, we hebben zeer goede ontmoetingen, de leiders kunnen het goed met elkaar vinden en ons land doet het, economisch, geweldig – het gesprek van de wereld!’

Merkel en Trump praten over ‘eerlijke handesldeal’ met EU

Maandagmiddag sprak Trump met de Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi over het Midden-Oosten en terreurbestrijding en met de Indiase president Narendra Modi over klimaatverandering. Vervolgens ontmoette hij de Duitse bondskanselier Angela Merkel, wier immigratiebeleid hij vorig jaar nog fel kritiseerde. Ditmaal stak Trump de loftrompet: Merkel is volgens hem ‘een briljante vrouw’, die hij spoedig weer hoopt te ontmoeten tijdens een staatsbezoek.

De lovende commentaren hadden plaats na een gesprek over de handelsrelaties met de EU. Nadat de inmiddels afgetreden voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker vorig jaar Amerikaanse heffingen op Europese auto’s wist af te wenden, zijn maandenlang onderhandelingen gevoerd over een ‘eerlijke deal’ met de EU, maar vooralsnog zijn die vruchteloos gebleken. Trump zei de ‘harde onderhandelaars’ in Europa te respecteren, maar niet toe te laten dat de Verenigde Staten worden benadeeld. Ook Merkel benadrukte dat de kwestie snel moet worden opgelost.

Maandagmiddag om 15.30 uur sluiten Trump en Macron de G7-top af met een persconferentie. Het is gebruikelijk dat de conferentie van wereldleiders wordt afgesloten met een gezamenlijke slotverklaring, maar die gewoonte is aangepast omdat de Amerikaanse president vorig jaar zijn handtekening onder de verklaring introk. Volgend jaar zijn de Verenigde Staten gastheer van de G7: Trump zou de bijeenkomst graag willen houden op zijn eigen golfresort Trump National Doral Miami. Een definitief besluit is daarover nog niet genomen.