Amsterdam verhuizen naar Flevoland? Het klinkt als een vreemd idee, maar niet in Indonesië. Daar maakte de president maandag bekend dat de hoofdstad van het land in 2024 wordt verplaatst. De huidige hoofdstad Jakarta wordt geteisterd door onoplosbare overstromingen en milieuproblemen en wordt daarom binnenkort verlaten. Vier vragen en antwoorden over de megaverhuizing.
Waarom wordt de hoofdstad vervangen?
Met een bevolking van meer dan tien miljoen inwoners is Jakarta de grootste stad van Indonesië. Al sinds de onafhankelijkheid van Nederland is Jakarta, het voormalig Batavia, de hoofdstad van het eilandenrijk.
De stad op het eiland Java wordt al jaren geteisterd door verschillende milieuproblemen. Zo is de luchtkwaliteit in de stad een van de slechtste ter wereld. Afgelopen juni was de vervuiling zelfs erger dan in Peking, dat berucht is om zijn smogwolken. De slechte luchtkwaliteit in Jakarta wordt onder meer veroorzaakt door de enorme verkeersopstoppingen.
Ook overstroomt Jakarta regelmatig. De stad ligt aan de Javazee en er stromen liefst dertien rivieren door de stad. Het gevecht tegen het water lijkt de hoofdstad te verliezen. Sommige delen van de stad zinken met wel 25 centimeter per jaar door de stijgende zeespiegel en het wegpompen van grondwater . Zonder maatregelen zou de gehele stad na 2050 onder water kunnen verdwijnen.
Indonesië probeert Jakarta wel te behouden. Om de stad wordt een dijk aangelegd van liefst 40 miljard dollar, maar dat bouwproject loopt veel vertraging op.
Waar gaat de hoofdstad heen?
Indonesië kon talloze eilanden kiezen als alternatieve locatie voor Jakarta. Het land telt meer dan 13.000 eilanden. De keuze van president Widodo is gevallen op de provincie Oost-Kalimantan op het eiland Borneo. Indonesië deelt dat eiland samen met Maleisië en de ministaat Brunei.
De locatie van de nieuwe hoofdstad zou minder last hebben van de natuurlijke problemen waarmee Jakarta te maken heeft. ‘Het is een strategische locatie in het centrum van Indonesië, dicht bij groeiende stedelijke gebieden,’ zei president Widodo over de gekozen locatie.
Volgens Widodo kost de bouw van de nieuwe stad omgerekend bijna 30 miljard euro. De nationale overheid is slechts bereid daarvan eenvijfde te betalen. De rest moet komen van bedrijven en publiek-private samenwerkingen. Voor dat geld moeten er naast nieuwe kantoren ook veel huizen worden gebouwd. Verwacht wordt dat anderhalf miljoen ambtenaren moeten verhuizen.
Lees ook: De zeespiegel stijgt, maar hoe snel?
Wie protesteren tegen de verhuizing?
Tegen de nieuwe stad is ook protest. Op de geplande locatie van de nieuwe hoofdstad is nu nog veel regenwoud te vinden. In die bossen leven onder meer veel orang-oetangs – de aapsoort die volgens het Wereld Natuur Fonds nu al ernstig wordt bedreigd.
Een woordvoerder van Greenpeace uitte tegen Reuters al zijn zorgen over de schade aan de natuur die de verhuizing zou veroorzaken: ‘Jakarta lijdt onder zoveel problemen door vervuiling, waterproblemen en overstromingen. Die problemen moeten we niet willen in de nieuwe hoofdstad’.
Diplomaten zetten ook vrragtekens bij de verhuizing. De Maleisische krant The Star schrijft over diplomaten die zich afvragen of in de nieuwe stad ook een diplomatieke enclave krijgt waar ambassades worden gevestigd. Ook vragen zij zich af wanneer zij moeten verhuizen.
Welke landen verhuisden eerder de hoofdstad?
De verhuizing van een hoofdstad of residentie is geen noviteit. In Zuidoost-Azië verplaatste eerder al Myanmar zijn hoofdstad. Het militaire bewind van het voormalige Birma verhuisde de hoofdstad in 2005. Rangoon werd verlaten voor Naypyidaw, een stad die centraler in het land ligt en speciaal voor deze functie werd gebouwd.
Nigeria besloot in de jaren tachtig een nieuwe hoofdstad te bouwen. Abuja is sindsdien een van de snelstgroeiende steden ter wereld. De stad moet voor Nigerianen een neutrale stad zijn, waar geen enkele bevolkingsgroep de meerderheid heeft.
Maleisië, een buurland van Indonesië, deed in de jaren negentig bijna hetzelfde als Indonesië nu van plan is. Het legde een speciale stad aan waar alle ambtenaren en ministeries naartoe verhuisden. Maar Putrajaya werd niet de hoofdstad van het land, dat bleef Kuala Lumpur.