Verkiezingen lijken laatste optie voor premier Johnson

Het Britse Lagerhuis wacht opnieuw een tumultueuze dag: premier Boris Johnson verloor dinsdag zijn meerderheid in het parlement. Dat parlement nam meteen ook de controle over de vergaderagenda en de regie over het Brexitproces van de premier over. Johnson dreigt in een reactie met nieuwe verkiezingen. Hoe nu verder in Londen?

Het Britse parlement stemde dinsdagavond laat over de wens van het parlement om de controle over het Brexitproces over te nemen. Met 328 stemmen voor, inclusief 21 rebellerende Conservatieven, en 301 stemmen tegen werd dat voorstel aangenomen.

Het parlement debatteert woensdag om 16.00 uur Nederlandse tijd over een wet die het onmogelijk maakt om de Europese Unie te verlaten zonder akkoord. Die snelle procedure gaat gepaard met meerdere stemmingen, die volgens de BBC om 18.00 uur en 20.00 uur worden verwacht. Het voorstel zou Johnson verplichten om uitstel van het Britse vertrek uit de EU te vragen als hij niet tijdig een Brexitdeal rondkrijgt.

Het Lagerhuis moet zich woensdag mogelijk ook uitspreken over een voorstel van de regering om nieuwe verkiezingen te houden.

Parlement gaat tegen wens van Johnson in

Het parlement was dinsdag voor het eerst bijeen sinds het zomerreces. Dat verliep rommelig: terwijl Johnson het parlement toesprak, stak het Conservatieve partijlid Philip Lee letterlijk over van de Conservatieve banken naar die van de Liberal Democrats. Daarmee verloor de regering zijn meerderheid van een zetel. Zelfs met de gedoogsteun van de Noord-Ierse DUP heeft Johnson geen meerderheid meer.

Johnson heeft oppositieleider Jeremy Corbyn in een reactie uitgedaagd zich uit te spreken voor verkiezingen op 15 oktober. Hij zei dat zijn regering klaar is voor een Brexit op 31 oktober en dat alleen wat hij noemde de ‘overgavewet’ van de oppositie dat in de weg staat.

Johnson wil beslist geen nieuw Brexituitstel, maar kan ook niet zomaar nieuwe verkiezingen uitschrijven. Daarvoor heeft hij tweederde van het parlement nodig. Corbyn aarzelt nog over nieuwe verkiezingen. In de peilingen staat de Conservatieve Partij van Johnson op een ruime voorsprong. Hij zou andere oppositiepartijen hebben verteld dat hij pas nieuwe verkiezingen wil als een no-dealbrexit van tafel is.

Mocht het parlement het wetsvoorstel voor nieuwe verkiezingen aannemen, dan moet ook het Britse Hogerhuis akkoord gaan. Die zouden vermoedelijk op zijn vroegst maandag kunnen stemmen over zo’n voorstel.

Uit een peiling van onderzoeksbureau YouGov blijkt dat Britten liever geen deal zien, dan Corbyn als hun regeringsleider:

Rebellen worden uit Conservatieve partij gezet

Johnson treedt hard op tegen de rebellie in zijn eigen partij. De 21 Conservatieven die tegen zijn zin instemden met het overnemen van de vergaderagenda, worden uit de fractie gezet.

Johnson komt nu 22 parlementariërs tekort voor de meerderheid in het parlement. Toch wil Johnson de rebellen kwijt, om zo te voorkomen dat zij bij volgende verkiezingen opnieuw namens de Conservatieven worden gekozen.

Onder de rebellerende Conservatieven bevindt zich een aantal prominenten van de partij, zoals de voormalig minister van Financiën Philip Hammond. Hij sluit niet uit naar de rechter te stappen om zijn partijlidmaatschap te behouden. Ook Rory Stewart, een talent van de Tories en voormalig uitdager van Johnson voor het premierschap, behoort tot de groep. Volgens Stewart ‘panikeert’ de Britse regering. En, niet te vergeten, Nicholas Soames, kleinzoon van Johnsons held Winston Churchill.

De Britse kranten deze ochtend:

Schorsing parlement is niet tegen de wet

Een Schots gerechtshof weigerde woensdag een stokje te steken voor de wekenlange schorsing van het Britse parlement. De rechter oordeelde dat sprake is van een politiek besluit waar de rechtbanken geen zeggenschap over hebben.

De uitspraak is een nederlaag voor tegenstanders van Johnson. Zij vinden dat Johnson zijn bevoegdheden misbruikt om het parlement op een zijspoor te zetten in de aanloop naar de Brexit, die over 57 dagen moet plaatshebben. Het parlement heeft door de schorsing minder vergadertijd.

Johnson laat het parlement meer dan een maand naar huis sturen. Die schorsing begint volgende week en duurt tot midden oktober. Politica Joanna Cherry van de Schotse partij SNP kondigde een hoger beroep aan. Er lopen ondertussen ook twee andere juridische procedures in Noord-Ierland en Londen om de schorsing van het parlement van tafel te krijgen.

EU stelt noodfonds in

Overheden en bedrijven in de EU die schade oplopen door de Brexit moeten een beroep kunnen doen op twee bestaande Europese noodfondsen, vindt de Europese Commissie. Die stelt woensdag voor in totaal bijna 900 miljoen euro vrij te maken.

Het Europese Solidariteitsfonds, normaal gesproken bedoeld voor steun aan landen die worden getroffen door natuurrampen, wordt opengesteld voor landen die zwaar worden geraakt en veel kosten moeten maken, bijvoorbeeld voor controles aan de grens. Hiervoor is de komende twee jaar bijna 600 miljoen beschikbaar. De Brexit kan een ‘enorme ramp’ vormen, is de rechtvaardiging van Brussel.

Ook de regels voor het Globaliseringfonds worden aangepast als het aan Brussel ligt, zodat werknemers die hun baan kwijtraken met Europees geld kunnen worden omgeschoold of op een andere manier aan nieuw werk kunnen worden geholpen. Hiervoor wordt zo’n 300 miljoen euro gereserveerd.

Het voorstel moet nog groen licht moet krijgen van de lidstaten en het Europees Parlement.