Brexitakkoord Johnson en Juncker gesloten: DUP ligt in de weg

Een Brexitakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie (EU) is een feit. Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, laat via Twitter weten dat de EU en de Britse premier Boris Johnson het met elkaar eens zijn geworden.

De intensieve onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk afgelopen week hebben dus hun vruchten afgeworpen. Na maanden vergaderen, het aftreden van de vorige Britse premier Theresa May en de ophef over de schorsing van het parlement, lijkt het eind nu in zicht. Juncker meldt dat er een ‘eerlijke en evenwichtige deal’ is gesloten.

Het akkoord moet nu eerst worden goedgekeurd door de 27 andere EU-landen, het Britse parlement en het Europees Parlement. Juncker roept de Europese regeringsleiders op om dit ook te doen.

Johnson is heel enthousiast over het akkoord. ‘We hebben een nieuwe deal waarmee we de controle terugpakken.’

Noord-Ierse unionistische partij DUP is kritisch

Het Lagerhuis moet nog instemmen met het akkoord dat Johnson met de EU sloot. En dat lijkt nog niet zo eenvoudig: de Noord-Ierse DUP, coalitiepartij van Johnson, lijkt roet in het eten te gooien. Donderdagmiddag lieten DUP-leiders Arlene Foster en Nigel Dodds weten dat ze ‘de huidige plannen defenitief niet kunnen steunen’. De grens tussen Noord-Ierland en Ierland is dus opnieuw een struikelblok.

Eerder stemde de DUP ook al tegen de akkoorden die Theresa May met de Europese Unie sloot. De zogenoemde backstop was het probleem: een mechanisme dat ervoor zorgt dat de grens tussen Ierland en Noord-Ierland open blijft zolang de Europese Unie en de Britten nog geen nieuw handelsakkoord hebben. Bij de backstop zou het Verenigd Koninkrijk lid van de douane-unie blijven, zodat er geen controles nodig zijn op het Ierse eiland.

Backstop is van tafel

In het nieuwe akkoord heeft Johnson geprobeerd deze ‘ondemocratische backstop’ te omzeilen. Hij wil voorkomen dat het Verenigd Koninkrijk op deze manier aan de EU vastgeplakt blijft. Om de backstop op te heffen en de douane-unie te verlaten, moest er in de oude plannen namelijk een handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn.

In het akkoord dat Johnson nu gesloten heeft, blijft Noord-Ierland de regels van de Europese interne markt hanteren, totdat het Verenigd Koninkrijk en de EU een handelsakkoord sluiten. Zo ontstaat er geen nieuwe grens tussen Ierland en Noord-Ierland en kan het Verenigd Koninkrijk wel officieel de Europese Unie verlaten.

Maar DUP gaat niet akkoord met deze regeling. Het Noord-Ierse parlement moet om de vier jaar besluiten of het deze regeling wil verlengen door een stemming in het parlement. De unionisten zijn hierop tegen, omdat zij niet eenzijdig het akkoord kunnen opzeggen.

Ook Britse oppositie niet tevreden

Niet alleen DUP is niet te spreken over het nieuwe akkoord. Labourleider Jeremy Corbyn noemt het akkoord van Johnson ‘nog slechter’ dan die van Theresa May en ‘onaanvaardbaar’.

De deal van Johnson lijkt erg op die van May. Juncker schrijft in zijn aanbevelingsbrief aan Europees president Donald Tusk dat er ‘wijzigingen zijn aangebracht in het ‘protocol over Noord-Ierland/Ierland.’

De Schotse partij SNP steunt de nieuwe Brexitdeal ook niet. ‘Schotland stemde niet voor een Brexit in welke vorm dan ook en SNP-parlementariërs zullen dat ook niet doen,’ zei de Schotse leider Nicola Sturgeon.

Reacties vanuit Europa

Ondanks het gemor van DUP wordt er in een groot deel van Europa positief gereageerd op het Brexitakkoord.

De voorzitter van het parlement David Sassoli is blij dat het gelukt is. ‘We hebben allemaal gewerkt aan een ordelijk vertrek van het Verenigd Koninkrijk. Het Europees Parlement is natuurlijk klaar om zijn plicht te vervullen.’

Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Commissie, is ook blij met het akkoord. ‘Het doet recht aan de belangen van de EU en Noord-Ierland.’

Premier Mark Rutte (VVD) liet bij aankomst in Brussel bij de EU-top: ‘Het Britse parlement heeft alle reden hier ja tegen te zeggen. Als ik naar de Britse rode lijnen kijk, zou ik zeggen tegen het Lagerhuis: wat wil je nog meer.’

Juncker voert de druk op Lagerhuis op

Kijk hier de persconferentie waar Johnson en Juncker uitleg geven over het akkoord:

Tegen journalisten zei Juncker: ‘Er is een Brexitdeal en dus geen noodzaak meer voor een verlenging van het proces. We gaan nu aan de toekomstige relatie werken, meteen op 1 november.’

Volgens Britse bronnen zijn de uitspraken van Juncker bedoeld om druk te zetten op het Lagerhuis om een deal goed te keuren. Mocht die inderdaad tegen de deal stemmen, dan zal Johnson verlenging van de Brexit moeten aanvragen. Hij heeft altijd gezegd dat niet te willen en desnoods zonder deal uit de EU te vertrekken.