Plaveit Poetin pad voor levenslang leiderschap?

President Poetin tijdens de Russische State of the Union. Beeld: EPA (ANP)

De Russische premier en voormalig president Dmitri Medvedev diende woensdagavond zijn ontslag in, net als zijn kabinet. Medvedev wil president Vladimir Poetin de ruimte geven om het staatsbestel en de Grondwet te hervormen. Poetins doel lijkt dat hij  langer aan de macht wil blijven. Vier vragen en antwoorden over Poetins ingrepen.

Is ontslag onderdeel van Poetins plan?

Premier Medvedev maakte het ontslag van zijn kabinet woensdag bekend nadat president Poetin zijn voorstellen presenteerde om het Russische staatsbestel ingrijpend te veranderen. Er zijn veel speculaties over het waarom, of Medvedev opstapt uit onvrede, of dat zijn ontslag onderdeel is van Poetins plan.

Medvedev is een trouwe bondgenoot van Poetin en nam van 2008 tot 2012 het presidentschap waar toen Poetin premier werd. Medvedev wordt nu de tweede man van de Russische veiligheidsraad. Topman van die raad is de president: Poetin.

Doet Poetin stap terug?

Tijdens Poetins Russische versie van de State of the Union ontvouwde de president zijn plannen om presidentiële macht naar het parlement te verschuiven. Zo wil Poetin dat de premier en ook het kabinet voortaan direct door het Russische parlement worden gekozen. Nu kan het parlement alleen instemmen met een voorgedragen premier en benoemt de president eigenhandig het kabinet.

Door de wijziging krijgen het Russische parlement, de Doema, en het kabinet meer macht. Ze worden autonomer van de Russische president, hun machtspositie lijkt te worden versterkt. Ook de Russische Staatsraad zou meer macht krijgen door Poetins voorstel. De leiders van Russische regio’s overleggen in de Staatsraad en adviseren de president. De raad lijkt een speciale status in de Grondwet te krijgen.

Waar sorteert Poetin op voor?

Onduidelijk is waarom Poetin deze hervormingen doorvoert. Vermoedelijk wil Poetin langer aan de macht blijven. In 2024 eindigt zijn termijn als president en meer termijnen staat de Grondwet niet toe.

De voormalig agent van de Russische geheime dienst KGB werd al in 1999 tot premier benoemd door toenmalig president Boris Jeltsin. Een jaar later werd Poetin verkozen tot president van Rusland. Na zijn tweede termijn ruilde Poetin het presidentschap met Medvedevs premierschap. Sinds 2012 is Poetin opnieuw president.

Door het premierschap te versterken zou Poetin voorsorteren om in 2024 opnieuw premier of voorzitter van de versterkte Staatsraad te worden. Verwacht wordt dat Poetin ook na 2024 de touwtjes in Rusland in handen houdt – ogenschijnlijk vanaf de zijlijn.

Wie is Michail Misjoestin?

Het Russische parlement stemde donderdag direct in met de benoeming van Michail Misjoestin tot opvolger van premier Medvedev.  Geen enkele parlementariër stemde tegen. Over Misjoestin is weinig bekend. Hij werd geboren in Moskou en was sinds 2010 baas van de Russische Belastingdienst. Hij zou een effectieve technocraat zijn. Misjoestin houdt van ijshockey, net als Poetin.

Bij de Belastingdienst voerde hij een succesvolle hervorming door om de dienst te moderniseren. Politieke aanhang heeft de nieuwe premier niet. Dat maakt de kans klein dat hij een bedreiging vormt voor Poetin.