Begin deze maand was het voorpaginanieuws. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zette de grens met Griekenland open om druk uit te oefenen op de Europese Unie. Migranten, al dan niet aangespoord door de Turkse autoriteiten, probeerden vanuit Turkije de grens met Griekenland over te steken. Griekse grensbewakers grepen hard in. Het werd een chaos, want plotseling zaten er duizenden migranten in het niemandsland tussen Turkije en Griekenland. Inmiddels is de grens tussen Turkije en Griekenland weer gesloten.
Waarom is de grens nu dicht?
Turkije sloot 18 maart de grens met Griekenland en Bulgarije. Het land deed dit om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. De sluiting geldt ook voor uitgaand verkeer. Een groot deel van de migranten die in Turkije voor de Griekse grens stonden, zijn door Turkije met bussen teruggebracht naar Istanbul en andere steden. Turkse media melden dat de migranten zelf, uit angst voor het coronavirus, weggehaald wilden worden. Volgens de Turkse minister Süleyman Soylu van Binnenlandse Zaken gaat het om een kleine 6.000 mensen.
Heeft het coronavirus het conflict opgelost?
Zeker niet. Er waren tot voor kort nog veel migranten in de grensprovincie Edirne. Zij zaten daar in slechte omstandigheden. Turkije zit voorlopig nog opgescheept met de duizenden migranten. Ze worden twee weken in quarantaine gehouden om vervolgens naar verschillende regio’s in Turkije te worden gebracht. Volgens de Turkse minister Soylu is het land niet van standpunt veranderd. Als de coronacrisis voorbij is, mogen de migranten de grens weer oversteken, zei hij.
Lees het commentaar dat Robbert de Witt begin deze maand schreef: Europa moet niet Erdogan belonen, maar Grieken bijstaan
Voor Turkije is de oorzaak van het grensconflict namelijk nog niet verdwenen. Door de grens open te zetten, wilde Erdogan aandacht vragen voor de Turkse opvang van vluchtelingen in het Syrische Idlib. Turkije wil geld van Europa en is uit op een nieuwe Turkije-deal. De sluiting van de Turkse grens volgde een dag nadat Erdogan een videogesprek voerde met de Europese leiders Angela Merkel, Emmanuel Macron en Boris Johnson.
President @RTErdogan held a quadrilateral meeting with President Emmanuel Macron of France, Chancellor Angela Merkel of Germany and Prime Minister Boris Johnson of the United Kingdom via video conference. pic.twitter.com/AgwYYLuIPN
— Presidency of the Republic of Türkiye (@trpresidency) March 17, 2020
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Wat is er besproken bij deze conferentie?
De leiders spraken over de mogelijkheden van een nieuwe vluchtelingendeal met Turkije. Daarnaast kwam de voortdurende Russische dreiging in Idlib aan bod en bespraken ze de gevolgen van het coronavirus voor de vluchtelingenkampen aan de Syrische grens. Tot een concrete afspraak kwam het niet, maar de leiders waren het er wel over eens dat er meer humanitaire hulp voor Syrië moet komen.
Komt er een nieuwe Turkije-deal?
Voorlopig ligt de bal bij de Europese Unie. Die is in overleg en komt met een rapport waarin meer duidelijk wordt. Merkel gaf na de videoconferentie aan dat de huidige afspraak met Turkije in principe nog staat en dat zij bereid is meer geld van de EU beschikbaar te stellen.
De nood voor nieuwe maatregelen is hoog, want de situatie in vluchtelingenkampen verslechtert, nu het coronavirus daar ook toeslaat. Daarnaast ligt er grote druk op Griekenland. Met moeite beschermen zij de EU-grens en er is kritiek op hun beleid. Volgens een mensenrechtenexpert van de Verenigde Naties moet Griekenland onmiddellijk maatregelen nemen om het geweld tegen migranten en asielzoekers aan de grens te stoppen.