Dominee Timothy Cole (59) werd als eerste in Washington positief getest op COVID-19. Na drie weken in het ziekenhuis vertelt hij over de hoop die het paasverhaal kan bieden.
Het is 1 maart. Dominee Timothy Cole, Father Tim voor bekenden, leidt zoals altijd de drie zondagsdiensten in de populaire Christ Church in Georgetown. Hij reikt de communie uit. Honderden aanwezigen nemen een slokje wijn uit dezelfde beker. Tijdens zijn preek waarschuwt Cole nog expliciet voor het coronavirus: neem het niet te licht op.
Een paar dagen later gaat het opeens slecht met zijn gezondheid. ‘Koorts,
zweten, rillingen, kortademig: ik had het allemaal. Totdat ik op een bepaald moment letterlijk neerviel,’ vertelt Cole – kort haar, grote bril – in zijn achtertuin. De zachtaardige Schot, die sinds 2016 in Washington woont, wordt naar het ziekenhuis gebracht, waar de diagnose longontsteking wordt gesteld.
Kort daarna blijkt uit een test dat hij het coronavirus heeft opgelopen, als eerste in de Amerikaanse hoofdstad. Als hij weer bij bewustzijn is, hoort hij dat de organist en drie gelovigen waarschijnlijk via hem besmet zijn geraakt. Alle mensen die die ene zondagde kerk bezochten, moeten in quarantaine. Hij biedt vanuit zijn ziekenhuisbed zijn verontschuldigingen aan, maar de gemeenschap is vooral bezorgd over de gezondheid van hun gebedsleider.
Cole moet namelijk naar de intensive care en belandt aan de beademing. ‘Je kunt niets doen, alleen maar wachten tot het beter gaat.’ Het brengt hem, zo zegt hij, ‘naar donkere plaatsen’. ‘Je bent zo onzeker over wat er gaat gebeuren. Hoewel ik het gevoel had dat God me erdoorheen zou slepen.’
Mini-paasverhaal
Na drie weken gaat het eindelijk beter. De ontlading is groot als hij uit het ziekenhuis wordt ontslagen. ‘Het was alsof ik van een leven in zwart-wit naar een leven in kleur ging. Wekenlang zag ik niets anders dan mijn kleine ziekenhuiskamer en kon ik niks. Nu zag ik mijn vrouw en op weg naar huis de prachtige bloesem in de bomen.’
Zijn verhaal noemt hij met een grinnik een ‘soort mini-paasverhaal’. ‘We vieren met Pasen de passie voor het leven. En het patroon van Pasen zien we natuurlijk constant terug in mensenlevens: we gaan van diepe tragedie naar nieuwe hoop – van Jezus die sterft aan het kruis naar zijn herrijzenis.’
Nieuwe rol voor de kerk
Het coronavirus heeft tegenstrijdige consequenties voor religie. Aan de ene kant moeten kerken zoals die van Cole dicht – normaliter zouden er wel tweeduizend mensen naar de dienst met Pasen komen. Niet elk gebedshuis in Amerika houdt zich daar overigens aan. ‘Ik wil best begrijpen waarom sommige kerkleiders gezamenlijk bidden boven het leven op aarde stellen, maar kerken moeten nu echt even dicht,’ vindt Cole. ‘Zeker ik als eerste coronapatiënt zou het niet kunnen verkroppen als een gelovige mijn kerk binnenwandelt, het virus oploopt en misschien wel overlijdt.’
In gesprek met longarts Maarten Sulzer: ‘Het virus is overal, ook onder het ziekenhuispersoneel’
Aan de andere kant proberen kerken met online-middelen zoveel mogelijk mensen te bereiken, omdat er juist nu grote behoefte is aan troost. Cole maakt een vergelijking met zijn tijd als predikant voor het Britse leger tijdens de oorlogen in Afghanistan en Irak. ‘Als je overal om je heen misère ziet, al die jonge mensen ziet doodgaan, dan zoek je samen naar hoop.’
‘Ik kan me het verhaal van een groep Nederlanders herinneren, die ondanks dat ze niet christelijk waren, wel elke keer voordat ze op pad gingen, met elkaar stonden te bidden. Dat is wat zo’n situatie met mensen doet; het brengt ze samen.’
Cole haalt een paar keer diep adem, voor hij vervolgt. Nog steeds is hij niet helemaal fit: zijn longen doen zeer en hij hoest veel. ‘Nu zit de hele wereld eigenlijk in zo’n zelfde positie – met heel veel verdriet over de doden en onzekerheid over onze banen, onze levensplannen. Het is wachten op een paasmoment. Een ontwikkeling – een medicijn, een antivirus – zodat we licht aan het eind van de tunnel zien en kunnen gaan bouwen aan nieuw leven.’
Te midden van al het leed dat COVID-19 wereldwijd veroorzaakt, zegt Cole scepsis over het christendom overigens goed te begrijpen. ‘De eeuwige, begrijpelijke vraag is waarom er ondanks God zoveel problemen zijn op aarde. Maar God is er niet om al het lijden te laten stoppen. Dan zouden we een soort marionetten zijn, die geen fouten kunnen maken, maar ook niets goeds voor de wereld kunnen doen. God beloofde niet dat er nooit iets vervelends zou gebeuren – zelfs niet aan zijn zoon – wel dat hij ons door zware tijden heen zal loodsen.’
De dominee is de eerste om toe te geven dat de crisis ook hem bang maakt. Maar kijken naar de lange geschiedenis van de mensheid geeft hem hoop. ‘We zijn niet de eerste die iets zwaars meemaken en ook hier komen we als één volk uit.’