Dictatoriale regimes uit alle hoeken van de wereld hebben gretig gereageerd op het Amerikaanse politiegeweld dat de dood van de zwarte George Floyd tot gevolg had. Volgens Iran toont Amerika zijn ‘ware natuur’, China verwijt het land hypocrisie. Vier landen die er als de kippen bij waren om de Amerikanen de les te lezen.

Iran

Iran ziet de Verenigde staten als zijn aartsvijand. Bij problemen in Amerika staat de Iraanse leider ayatollah Ali Khamenei altijd vooraan om het vuur aan te wakkeren. Ook op de dood van George Floyd reageerde Khamenei veelvuldig. Onder meer in een toespraak en via zijn Twitter-account haalt de Iraanse leider uit naar de Amerikaanse president Donald Trump.

Volgens Khamenei toont Amerika zijn ‘ware natuur’ en staat de dood van Floyd gelijk aan de misdaden die de Amerikaanse overheid overal ter wereld pleegt.

In een toespraak zei Khamenei dat er op afschuwelijke wijze wordt omgegaan met demonstrerende Amerikanen. In eigen land sloeg de ayatollah begin dit jaar nog diverse demonstraties hardhandig neer. Iraniërs gingen in tientallen steden de straat op nadat de Iraanse overheid de belasting op benzine fors had verhoogd. Bij die protesten kwamen meer dan duizend Iraniërs om het leven door het harde ingrijpen van het regime.

Turkije

De relatie tussen Turkije en de Verenigde Staten is grillig. Het ene moment staan de NAVO-bondgenoten gebroederlijk naast elkaar, het volgende moment slaat de vlam in de pan. Op diverse terreinen hebben de landen de afgelopen jaren ruzie gemaakt. Zo kocht Turkije Russische wapensystemen, terwijl de Amerikanen daar fel op tegen zijn, en steunde Amerika in Syrië Koerdische milities, die Turkije op zijn beurt ziet als terroristische bendes.

Ondanks de spanningen kunnen president Donald Trump en zijn Turkse ambtgenoot Recep Tayyip Erdogan het goed met elkaar vinden. Eind vorig jaar was Erdogan nog op bezoek in het Witte Huis.

In reactie op de dood van Floyd noemde Erdogan de Amerikaanse politie racistisch en fascistisch. Ook bracht Erdogan zijn medeleven over aan de familie van Floyd.

Venezuela

‘Namens het Venezolaanse volk betuig ik onze solidariteit met de familie van George Floyd, de Afro-Amerikaanse gemeenschap en de Amerikaanse burgers die strijden voor gelijkheid en rechtvaardigheid,’ twitterde de Venezolaanse president Nicolás Maduro. ‘Er klinkt een kreet uit Amerikaanse steden: geen racisme meer! Geen politiegeweld!’

De wereldwijde verontwaardiging over het Amerikaanse politiegeweld komt Maduro goed uit. Door zijn economische wanbeleid leeft zo’n 90 procent van de Venezolanen onder de armoedegrens. Ruim zes miljoen mensen zijn het land ontvlucht.

De coronacrisis heeft het land hard geraakt. Niet zozeer in het aantal besmettingen (2.000) en doden (20), maar vooral in de maatregelen die zijn genomen om het virus buiten de deur te houden. Het hele land zit op slot.

Door de strenge lockdown kunnen veel Venezolanen geen geld meer verdienen, terwijl voedsel door de torenhoge inflatie (met meer dan een miljoen procent per jaar) steeds onbetaalbaarder wordt. Door het instorten van de olieprijs kreeg het land een extra harde tik. De Venezolaanse economie is sterk afhankelijk van de olie-export. Nu die minder oplevert, wordt het nog lastiger om voedsel en medicijnen te importeren, terwijl daaraan al gebrek was.

Het programma om de bevolking te ondersteunen met voedselpakketten is grotendeels ingestort door de crisis. Het voedsel dat er nog is, gaat naar de hoofdstad Caracas. Veel winkels in het land zijn leeg en mensen zoeken tussen het afval naar voedsel.

China

‘Dit is een keerpunt voor de wereld dat de geschiedenisboeken zal ingaan. Vrijheidslievende volken over de hele wereld moeten pal staan voor de rechtsstaat en de Chinese Communistische Partij tot de orde roepen. Die heeft zijn beloften aan de inwoners van Hongkong onmiskenbaar gebroken,’ zei de Amerikaanse woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken Morgan Ortagus zaterdag bij CNN. 

Ze reageerde op het hardhandige ingrijpen van de Chinese overheid in het vrije Hongkong en op de steeds repressievere wetgeving waaraan de voormalige stadstaat door Peking wordt onderworpen.

‘I can’t breathe,’ reageerde de Chinese woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken Hua Chunying via Twitter. Hiermee verwees ze naar de laatste woorden van George Floyd, die na zijn arrestatie in Minneapolis omkwam door buitensporig politiegeweld. Op 2 juni dreigde Trump het leger in te zetten tegen de rellen en plunderingen in het land. Woensdag zei hij dat hij denkt dat de inzet van het leger toch niet nodig is.

In zijn blog legt Robbert de Witt uit waarom de vergelijking tussen China en Amerika mank gaat:

‘Geen enkele veiligheidsagent in Hongkong die geweld gebruikte, is ter verantwoording geroepen. Stemmen die oproepen tot een onderzoek naar de misdragingen van agenten in Hongkong hoor je niet.’