Zo gaat het eraan toe in door activisten bezette buurt in Seattle

Een volksopstand in de Amerikaanse stad Seattle: activisten hebben de politie weggejaagd en bezetten een hele buurt. Wat is er aan de hand? Vier vragen en antwoorden.

Wat is er aan de hand?

Net als in veel andere steden zijn in Seattle de afgelopen weken protesten georganiseerd na de dood van Afro-Amerikaan George Floyd als gevolg van politiegeweld. Demonstranten in Seattle kwamen dagen achtereen naar een politiebureau in de wijk Capitol Hill, waar grote aantallen agenten stonden opgesteld. Na steeds heftigere conflicten tussen politie en demonstranten gebeurde iets onverwachts: de politie trok zich vorige week maandag terug, na een bevel van burgemeester Jenny Durkan.

Dit gaf de demonstranten de kans om het politiebureau te bezetten en daarna de hele buurt, die voorheen vooral bekendstond als schoolvoorbeeld van gentrificatie. Het gebied werd omgedoopt tot de ‘Capitol Hill Autonomous Zone’, ofwel CHAZ. Inmiddels zijn zes straten onder controle van de activisten. Een bord voor het politiebureau deelt mee: ‘Deze ruimte is nu eigendom van de bevolking van Seattle.’

Hoe verloopt het experiment?

Een paar honderd man is constant aanwezig in de wijk, in de avonden loopt dat aantal op. Er zijn geen duidelijke leiders en dat heeft al geleid tot onenigheid: bijvoorbeeld over de naam van de beweging. De sfeer is veelal vreedzaam: er worden speeches gehouden, eten gemaakt en muren beschilderd.

Maar anarchistisch gevaar ligt op de loer. Afgelopen weekeinde brak een man in bij een autozaak – de eigenaar belde de politie, maar die kwam niet opdagen. CHAZ-initiatiefnemer Maurice Cole gaf toe tegenover lokale media dat er gewapende burgerwachten rondlopen tussen de demonstranten. ‘Puur als verdediging tegen white supremacists’. Daarbij duidend op personen die vinden dat witte mensen superieur zijn aan mensen van een ander ‘ras’.

President Donald Trump ziet het met lede ogen aan. Op Twitter noemde hij de demonstranten ‘binnenlandse terroristen’. ‘Dit is geen spelletje. Deze lelijke anarchisten moeten NU worden gestopt.’

Hoe eindigt dit?

De demonstranten hebben een lange lijst met eisen, die eerst moeten worden ingewilligd voor ze hun bezetting opgeven. De meest concrete eis is een bezuiniging van 50 procent op de politie van Seattle. Het vrijgekomen geld moet worden besteed aan buurtinitiatieven. Zover wil de burgemeester nog niet gaan, maar ze heeft wel een reeks hervormingen voorgesteld: agenten moeten vaker gebruikmaken van bodycams (kleine camera’s die zijn bevestigd op het lichaam en aanhoudingen opnemen) en rechters moeten proberen minder vaak gevangenisstraffen uit te delen.

Wat gebeurt er elders in het land?

Door het hele land worden wetten aangenomen die politiegeweld moeten verminderen. Van Florida tot Californië is het agenten inmiddels verboden om verdachten in een wurggreep te houden. Grote steden als New York en Los Angeles gaan vele tientallen miljoenen dollars bezuinigen op de politie en Minneapolis wil het politiekorps zelfs helemaal ontmantelen.

Ook op landelijk niveau is er beweging. Zowel de Democraten als de Republikeinen hebben ieder een politiewet bedacht – nu is het zaak voor de twee partijen om hierin een compromis te vinden. President Trump ondertekende dinsdag een presidentieel decreet. Federaal geld aan politiekorpsen kan voortaan worden ingehouden als de politie zich niet aan de lokale wetten houdt en er komt een nationale databank met gegevens over politieagenten die excessief geweld hebben gebruikt.

Tegelijkertijd benadrukte Trump dat Amerika de afgelopen jaren de misdaadcijfers zag dalen – en dat de politie daarvoor best mag worden bedankt.