Hulpverlening Libanon is ook geopolitiek steekspel

Na de explosie in de haven van Beiroet buitelen landen over elkaar heen om het getroffen gebied te helpen. Landen bieden steun uit medeleven, maar ook geopolitiek belang speelt een rol. Een overzicht van de landen die actief assisteren bij de hulpverlening in Libanon.

Frankrijk

De Franse president Emmanuel Macron stal donderdag de show met zijn bezoek aan de Libanese hoofdstad. Macron liep, met mondkapje, door de straten van Beiroet. Daar sprak hij met Libanese burgers die woest zijn op hun eigen overheid. De corruptie binnen de overheid zou ervoor hebben gezorgd dat jarenlang ruim 2.750 ton explosief ammoniumnitraat onbeveiligd in de haven van Beiroet lag opgeslagen.

De ontploffing doodde 135 mensen en ruim 4.000 mensen raakten gewond. Naar vermisten wordt nog altijd gezocht.

Inmiddels wordt in Libanon opgeroepen tot revolutie. Meer dan 50.000 mensen tekenden een petitie om Frankrijk de macht te geven in het verdeelde land. Libanon was tot 1943 Frans mandaatgebied.

In de petitie wordt de Libanese overheid incompetentie verweten: ‘Met een falend systeem, corruptie, terrorisme en milities heeft dit land zijn laatste adem uitgeblazen. Wij geloven dat Libanon onder Frans mandaat moet komen om een frisse en duurzame overheid op te bouwen’.

Macron probeerde donderdag de gemoederen te sussen. Hij beloofde een politieke deal met de Libanese regering te maken en dreigde anders zijn eigen politieke verantwoordelijkheid te nemen. Ook beloofde hij dat de geboden hulp niet in corrupte handen zal belanden en dat hij in september terugkeert in Beiroet.

Iran

Macron sprak in Libanon met politieke leiders van alle kleuren. Ook met terreurgroep Hezbollah, dat nauwe banden onderhoudt met Iran. In het langs strakke sektarische lijnen – soennieten, sjiieten en christenen – georganiseerde Libanon is Hezbollah van grote invloed.

Zo schreef Bram Boxhoorn, directeur van de Atlantische Commissie, eerder in Elsevier Weekblad: ‘Hezbollah, in 1985 opgericht tijdens de Libanese burgeroorlog, maakt sinds 2005 deel uit van de Libanese regeringscoalities. Deze terreurorganisatie vormt in feite een militaire staat binnen de staat Libanon.’

Macron gaf de politici van Hezbollah te verstaan dat zij de Libanese belangen boven die van Iran moeten verkiezen. Iran heeft volgens Iraanse staatsmedia negen ton aan voedsel, medicijnen en andere hulpmiddelen aan Libanon gegeven. Ook medisch personeel en een veldhospitaal zijn naar Beiroet gestuurd.

Buurlanden Jordanië en Israël

Vrijwel direct na de explosie lieten buurlanden Israël en Jordanië weten bereid te zijn Libanon te helpen met de gevolgen van de catastrofe. De hulp van Jordanië werd vrijwel direct geaccepteerd. Het land stuurde hulpgoederen en een militair veldhospitaal.

Ook Israël bood hulp aan, maar Libanon aarzelt om dat te accepteren. In 2006 vocht Israël een kortstondige oorlog uit met Libanese milities van Hezbollah. Incidenteel zijn er aan de grens nog schermutselingen.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei woensdag dat Israël klaar staat om hulp te bieden aan Libanon en dat het niet in conflict is met de burgers van Libanon, maar slechts met de overheid van het land. Israëlische ziekenhuizen zijn bereid om slachtoffers te behandelen. De Verenigde Naties bemiddelen tussen Israël en Libanon om de hulpverlening tot stand te brengen.

Nederland en de Europese Unie

In Nederland is sinds vrijdag Giro 555 geopend. Hulporganisaties werken daarin samen om geld op te halen voor de slachtoffers van de ramp in Beiroet. Er zijn 67 Nederlandse hulpverleners met acht speurhonden actief in Libanon. Zij kwamen woensdagavond aan om te helpen met de zoektocht naar en het behandelen van slachtoffers.

De hulp van Nederland wordt vanuit de Europese Unie gecoördineerd. Daarnaast heeft de EU 33 miljoen euro noodhulp vrijgemaakt en het land een economische voorkeursbehandeling aangeboden nu de economie nog verder dreigt in te storten.