Eerste debatronde Trump tegen Biden: wat valt er te verwachten

De Amerikaanse race om het presidentschap lijkt verlamd. Met nog 35 dagen te gaan tot de officiële stembusgang zijn er nauwelijks schommelingen in de peilingen. Dinsdagavond debatteren de kandidaten Joe Biden (Democraat) en Donald Trump (Republikein) voor het eerst met elkaar. Zet het eerste verkiezingsdebat de strijd om het presidentschap in beweging?

‘Joe zit alleen maar in zijn kelder,’ klaagt president Donald Trump geregeld. Zijn tegenstander lijkt wel onzichtbaar. Via filmpjes toont Biden zichzelf aan de buitenwereld en heel incidenteel voert hij ergens campagne. Als een onaantastbare schim die Trump maar niet in de hoek kan drijven. In de meeste peilingen heeft Biden een ruime voorsprong op de huidige president.

Dat frustreert Trump. Ook zijn campagne is door het coronavirus ernstig gehandicapt. En Trump leeft juist op van massale publieksbijeenkomsten. Zelfs als president bleef hij campagnerally’s organiseren, stoppen met campagne voeren deed hij eigenlijk nooit. Tot het coronavirus zich begon te verspreiden. Toen zat ook Trump vast, niet in een kelder, maar in het Witte Huis.

Trump wil Biden in de radicale hoek zetten

Het eerste verkiezingsdebat dinsdagnacht (woensdag 03:00 Nederlandse tijd) speelt zich af tegen die achtergrond. Het moet de verkiezingsrace in beweging zetten nadat de partijconventies, de officieuze campagne-aftrap, nauwelijks effect hadden op de peilingen.

Trump wil de kans grijpen om Biden af te schilderen als een radicale kandidaat die het leven van gewone Amerikanen op zijn kop zal zetten met beleid van linkse Democraten als Bernie Sanders en Alexandra Ocasio-Cortez.

Bij het eerste presidentiële debat is nauwelijks publiek: naast de kandidaten zijn er negentig toehoorders, en verder is er alleen wat ondersteunend personeel, zoals technici. Iedereen is getest op het coronavirus. Na binnenkomst, zonder elkaar de hand te schudden, staan Biden en Trump negentig minuten tegenover elkaar.

Biden heeft nieuwe munitie

Fox News-journalist Chris Wallace presenteert de debatten. Hij bedacht zes thema’s en over elk thema spreken de kandidaten vijftien minuten. Dat zijn de politieke prestaties van Trump en Biden, het Hooggerechtshof, het coronavirus, de economie, ras en geweld in de grote steden en de integriteit van de verkiezingen.

Bij alle zes onderwerpen zal het knetteren tussen de twee kandidaten. Biden kreeg maandagochtend nieuwe munitie. The New York Times onthulde Trumps belastingaangiften die de president nooit wilde openbaren. Trump blijkt veel schulden te hebben en nauwelijks belasting te betalen: In 2016 en 2017 betaalde hij zo’n 700 euro inkomstenbelasting.

Biden zal dat gebruiken om aan te tonen dat Trump niet de succesvolle zakenman is die hij graag voorgeeft te zijn. Ook zal Biden zich richten op Trumps gebrekkige aanpak van de coronacrisis en bepleiten dat Trump geen recht heeft om vlak voor de verkiezingen nog even snel een nieuwe rechter in het Hooggerechtshof te benoemen in de plaats van de onlangs overleden Ruth Bader Ginsburg.

Lage verwachtingen

Opvallend is dat voor beide kandidaten de verwachtingen laag zijn. Biden staat niet bekend als een goed debater. En Trump versterkt dat beeld: al weken roept hij dat Biden seniel en hoogbejaard is. Als Biden coherent overkomt, kan dat al positief voor hem zijn.

Trumps debatoptreden in 2016 leek ogenschijnlijk teleur te stellen. Hij verloor alle drie de debatten van Hillary Clinton. Maar dat pakte anders uit. Trumps aanhang vond dat hij uitstekend presteerde en raakte overtuigd van zijn kandidatuur. Zij kwamen in groten getale naar de stembus in staten waar de Clinton-campagne dacht de overwinning al binnen te hebben.

Trump is uit op zo’n nieuwe stunt, en de verkiezingsdebatten horen daarvoor tot zijn laatste kansen. En Biden wil niet, zoals Clinton, alleen de debatten winnen. Hij ziet ze slechts als hordes op weg naar de overwinning.