De links-radicale Catalaanse rapper Pablo Hasél moet negen maanden de gevangenis in voor verheerlijking van een terreurorganisatie en majesteitsschennis in tweets en songteksten. Zijn arrestatie zwengelt het debat aan over de strenge wetgeving die in strijd zou zijn met de vrijheid van meningsuiting. In verscheidene steden in Spanje gingen inwoners de straat op en braken rellen uit. Waarover gaat deze zaak? Vier vragen en antwoorden.
1.Wie is Pablo Hasél?
De 32-jarige Catalaanse rapper Pablo Hasél werd geboren als Pablo Rivaldulla i Duró. Zijn artiestennaam ‘Hasél’ baseerde hij op een revolutionair personage uit een Arabisch verhaal. Naast rapmuziek publiceert hij boeken en poeziëbundels. Een grote naam in de Spaanse muziekwereld is hij niet. Hits scoorde hij nooit.
In zijn links-radicale protestnummers rapt hij onder meer over maatschappelijk onrecht en keert hij zich tegen de Spaanse machthebbers en het koningshuis. Voor zijn teksten laat hij zich inspireren door het levensverhaal van guerrillaleider Che Guevara en andere marxistische denkers.
Dinsdag 16 februari werd Hasél gearresteerd. Volgens de rechter heeft hij zich schuldig gemaakt aan het verheerlijken van terrorisme en het beledigen van de monarchie in songteksten en tweets. Hij is veroordeeld tot negen maanden cel.
Het is niet de eerste keer dat Hasél in aanraking komt met justitie. De laatste tien jaar is hij diverse keren opgepakt. In 2016 werd hij veroordeeld tot zes maanden gevangenis voor het belagen van een journalist.
2.Waarom krijgt hij zo’n hoge straf?
Spanje kent strenge wetgeving ten aanzien van terrorisme en het beledigen van de koning. Dat heeft te maken met het verleden, waarin Spanje lange tijd werd geteisterd door gewelddadige aanslagen door onder meer de Baskische afscheidingsbeweging ETA. Wetten moeten voorkomen dat burgers sympathiseren met dit soort organisaties. In 2015 is de wetgeving aangescherpt en worden strenge eisen gesteld aan demonstraties. Veel Spanjaarden zijn het niet eens met deze wetten.
Hasél plaatste tweets waarin hij ETA en de marxistische beweging GRAPO verheerlijkt. Dat is verboden in Spanje. Hij plaatste de berichten op Twitter vijf en zeven jaar geleden.
3. Wat maakt de wetten zo omstreden?
Tegenstanders van de strenge wetten vinden dat ze in strijd zijn met de vrijheid van meningsuiting. Door deze wetgeving zijn al diverse artiesten in de gevangenis beland. In december vorig jaar werden twaalf leden van de rapgroep Insurgencia veroordeeld tot twaalf jaar cel, ook wegens majesteitsschennis en het verheerlijken van terrorisme in hun songteksten. In februari veroordeelde de Spaanse Hoge Raad rapper Valtònyc tot een gevangenisstraf van drieënhalf jaar. Wederom voor majesteitsschennis en het verheerlijken van terrorisme. Nu moet ook Pablo Hasél een straf uitzitten voor hetzelfde vergrijp. Tweehonderd artiesten ondertekenden een petitie voor vrijlating van de rapper.
Ook Amnesty International heeft zich uitgesproken over de gevangenneming van Pablo Hasél. De directeur van de Spaanse afdeling van de organisatie zei hierover: ‘Niemand zou moeten worden vervolgd voor zichzelf uitdrukken op sociale media of voor het zingen van iets wat wellicht smakeloos of choquerend is. Uitdrukkingen die niet duidelijk of direct aanzetten tot geweld zouden niet moeten worden gecriminaliseerd.’ Daarnaast vindt Amnesty International dat de wetten omtrent vrijheid van meningsuiting moeten worden aangepast.
4. Heeft de onrust ook iets met Catalaans nationalisme te maken?
Minachtende kritiek op het koningshuis is door deze wetgeving verboden. In Spanje is de monarchie een symbool van de Spaanse eenheid. Dus het is niet gek om te denken dat de protesten ook iets te maken hebben met het separatisme dat in het land leeft. Bovendien zijn de wetten in het leven geroepen om verheerlijking van terroristische groeperingen, zoals de ETA, tegen te gaan. De ETA wil een onafhankelijk Baskenland dat geen rekening hoeft te houden met de beslissingen in Madrid.
Javier Cercas keerde tegen het Catalaanse nationalisme. Lees het interview: ‘Spanje was nog nooit zo dicht bij een oorlog’
Na de arrestatie van Hasél is in verscheidene Spaanse steden geprotesteerd, maar vooral in de regio Catalonië. Veel Catalanen willen dat Catalonië zich afsplitst van de rest van Spanje, dus daar is het Spaanse koningshuis niet populair. Eerder deze week behaalde de pro-onafhankelijkheidspartijen een meerderheid bij de regionale verkiezingen van Catalonië.