Duitsland gaat Ruslands Spoetnik-vaccin inkopen en zelf produceren. De regering van Angela Merkel en de Duitse bondslanden hebben genoeg van de falende Europese Unie en hebben eenzijdig de afspraak dat de EU collectief vaccins inkoopt, opgeblazen.
De Duitse minister van Volksgezondheid Jens Spahn (CDU) gooide woensdag een bommetje naar Brussel. Hij kondigde aan dat Duitsland Ruslands Spoetnik-vaccin gaat produceren. De meeste van zijn EU-collega’s en de Europese Commissie onder leiding van de Duitse CDU’er Ursula von der Leyen willen niet dat de Europese Unie het Spoetnik-vaccin inkoopt. Doordat de EU-ministers in 2020 hadden afgesproken alleen collectief vaccins in de strijd tegen het coronavirus in te kopen, werd het onmogelijk ook het Russische vaccin Spoetnik V in te zetten. Spahn kreeg dus niet genoeg steun van zijn Europese collega’s en de Commissie. Maar in plaats van zijn nederlaag te slikken, trekt Duitsland zich gewoon niets meer aan van de gemaakte afspraken.
Meer over de Duitse Alleingang: Hoe de EU ook in Duitsland aan glans verliest
Frankrijk boos en bang
De Duitse Alleingang leidt tot ergernis in Frankrijk. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian (En Marche!) noemde Spoetnik V meer een ‘middel van propaganda en agressieve diplomatie, dan een middel van solidariteit en hulp inzake de volksgezondheid’. De Franse Europees Commissaris voor de Interne Markt Thierry Breton (Les Républicains) zei dat de Europese Unie ‘het Spoetnik-vaccin absoluut niet nodig heeft’. Breton verwacht dat dankzij EU’s vaccin-inkoopprogramma eind juni ‘300 tot 350 miljoen’ vaccins beschikbaar zijn.
Frankrijk maakt zich zorgen over het geflirt van Duitsland met Rusland. Het annuleerde in 2015 de verkoop van twee vliegdekschepen aan Rusland en betaalde als contractbreker bijna 1 miljard euro aan de Russische president Vladimir Poetin. Dit deed Frankrijk in reactie op de Russische inname van schiereiland de Krim. Maar de Duitse bondskanselier Angela Merkel (CDU) verkiest nu juist een nauwere band met Poetin. De binnenkort opgeleverde pijpleiding Nord Stream II pompt straks nog meer gas van Rusland naar Duitsland, waarmee Poetin extra inkomsten tegemoet kan zien.
De regering-Merkel trekt dus een eigen plan wat betreft de vaccininkoop en wendt de steven naar Poetin. Frankrijk komt daarmee enigszins alleen te staan, zeker nu na de Brexit het anti-Russische Verenigd Koninkrijk als partner in de Europese Unie is weggevallen. En de Alleingang toont aan dat Duitsland inmiddels heel machtig is in de Europese Unie, het land doet wat het wil. Zelfs als Frankrijk daartegen is. Dit is sinds de Tweede Wereldoorlog amper voorgekomen. (West-)Duitsland handelde altijd in overeenstemming met Frankrijk.
Brussel faalt, voormalig DDR kijkt naar Moskou
De inkoop van het Spoetnik-vaccin gebeurt onder druk van de Duitse bondslanden, waaronder die in de voormalige DDR en Beieren. Duitsland heeft een vaccinatiegraad van 13,8 procent. Veel lager dan bijvoorbeeld niet-EU-lid Verenigd Koninkrijk, dat inmiddels zo’n 60 procent van de bevolking heeft gevaccineerd. De lage vaccinatiegraad is mede het gevolg van een tekort aan vaccins. Dit komt doordat de Europese Commissie in 2020 in opdracht van de 27 regeringsleiders van de EU-landen de vaccininkoop voor de gehele Unie ging verzorgen. Maar de Commissie faalde volledig in haar onderhandelingen met de farmaceuten. Ze stelde zich arrogant op, durfde geen risico’s te nemen, had geen ervaring op dit terrein, bood te weinig geld en sloot wankele contracten.
Lees ook dit commentaar van Jelte Wiersma: Poetin en Johnson krijgen meer macht door falende EU
Merkel zei al in februari dat het Spoetnik-vaccin welkom was, mits het was goedgekeurd door het Europees Medicijnagentschap (EMA) in Amsterdam. Duitsland gaat het Spoetnik-vaccin nu ook zelf produceren. Dit vaccin, dat in augustus 2020 het eerste werkende coronavaccin ter wereld was, werd in het Westen met hoon en wantrouwen ontvangen. Het zou een geopolitieke stunt van president Poetin zijn. Maar inmiddels blijkt het uitstekend tegen het coronavirus te beschermen.
Oostenrijk en Hongarije ondermijnden recent ook al de eenheid in de Europese Unie door aan te kondigen het Spoetnik-vaccin te gaan inkopen. Het Europese Medicijnagentschap is intussen bezig om het Russische vaccin te onderzoeken. Toestemming voor verkoop en gebruik op de EU-markt wordt elk moment verwacht.