Nieuw seizoen migratie naar Europa is begonnen

Meer dan zesduizend Afrikanen bereikten in de afgelopen dagen de Spaanse enclave Ceuta. Spanje gaat het leger inzetten om de migranten te weren die Marokko niet langer tegenhoudt. En op het Italiaanse eiland Lampedusa in de Middellandse Zee komen duizenden migranten per boot aan. Is een nieuw migratieseizoen begonnen?

Ceuta en Melilla zijn Spaanse gebieden op het Afrikaanse continent die grenzen aan Marokko. Al jaren zijn deze plaatsen een populaire bestemming voor migranten die voet op ‘Europese’ bodem willen zetten. Maandag 17 en dinsdag 18 mei zwommen 6.000 migranten, waaronder 1.500 minderjarigen, naar het strand van Ceuta.

Ruzie om opvang onafhankelijkheidsstrijder

Spanje wil ze terugsturen. De minister van Buitenlandse Zaken María Arancha González zei dat haar land ‘het hoofd koel zal houden’. De spanningen tussen Marokko en Spanje zijn hoog opgelopen omdat Spanje een ziekenhuisbehandeling geeft aan een leider van Polisario, een onafhankelijkheidsbeweging in de Westelijke Sahara. Marokko reageerde woest op de Spaanse hulp.

Of Marokko daarom Spanje onder druk zet met het doorlaten van migranten is onduidelijk. Op Melilla, 300 kilometer oostelijk van Ceuta gelegen, braken 85 migranten door de grenshekken heen. Arancha González zei tegen de Spaanse radio niet te geloven dat Marokko wegens de ziekenhuisbehandeling Spanje onder druk zet.

Erdogan vergroot invloed in instabiel Libië

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan is niet vies van chantage en migranten als drukmiddel inzetten. Hij onderhandelde in 2016 met de Europese Unie (EU) en sloot een overeenkomst. Turkije zou voornamelijk Syrische migranten opvangen in ruil voor miljarden euro’s steun van de EU. In maart vorig jaar liet Turkije migranten weer door omdat de EU zich volgens Erdogan niet meer aan de afspraken hield. Na koortsachtig overleg betaalde de EU uiteindelijk in december 2020 de laatste euro’s aan Turkije.

Toch wil de Europese Unie vaker een akkoord sluiten zoals eerder gebeurde met Turkije. Dit wordt gezien als een cruciaal onderdeel van het migratiebeleid van de Unie. Maar Afrikaanse landen betalen om migranten op te vangen, lukt de EU nauwelijks. Een deal sluiten met instabiele landen als Libië is onmogelijk gebleken.

In Libië heeft Turkije het afgelopen jaar zijn invloed uitgebreid. Het land raakte verscheurd door een burgeroorlog en onder VN-mandaat zette het Turkse leger zich in voor de nationale regering in de Libanese stad Tripoli.

Migrantenstroom naar Lampedusa weer op gang

Vanuit Libië komt nu opnieuw een migrantenstroom opgang. Vorige week kwamen binnen twaalf uur 1.200 migranten aan op het Italiaanse eiland Lampedusa, dat dichter bij het Afrikaanse continent ligt dan bij Italië.

De toestroom van migranten is veel hoger dan in 2020, toen door het coronavirus veel minder migranten naar Europa afreisden. Vanaf begin dit jaar tot vorige week bereikten ongeveer 11.000 migranten Italië, bijna drie keer zoveel als in dezelfde periode vorig jaar. De burgemeester van Lampedusa waarschuwde al voor een oplaaiende migratiediscussie. Hij zei dat zijn eiland de toestroom nauwelijks meer aankan.

De Italiaanse politicus Matteo Salvini schreef op Twitter dat Italië door de coronacrisis al voor miljoenen burgers moet zorgen en geen ruimte heeft voor duizenden illegale immigranten. Hij wil dat de Italiaanse premier Mario Draghi het probleem gaat bestrijden.

Het Nederlandse kabinet is vorig jaar al gewaarschuwd voor een nieuwe Europese migratiecrisis. De Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) schreef dat de EU niets heeft geleerd van de crisis in 2015 en dat Nederland het voortouw moet nemen in Europa om met Afrikaanse landen akkoorden te sluiten. Volgens de AIV wordt in Europa onvoldoende urgentie gevoeld om de Unie weerbaar te maken tegen nieuwe migratiecrises.