Het is al dagen onrustig in het Midden-Oosten. Bij Israëlische luchtaanvallen op de Gazastrook dinsdag zijn volgens de plaatselijke autoriteiten zeker 25 mensen om het leven gekomen. Die luchtaanvallen volgen op raketten van terreurroep Hamas. Hierbij vielen aan Israëlische kant twee doden. Wat is er aan de hand?
1
Wat is de situatie nu?
Terreurgroep Hamas vuurde sinds maandag vanuit de Gazastrook zeker 300 raketten af, die werden beantwoord door Israëlische luchtaanvallen. Aan de zijde van de Palestijnen vielen al zeker 25 doden en 125 gewonden. Aan Israëlische kant staat de teller op twee doden en 31 gewonden. Israël treft voorbereidingen om de strook weer met grondtroepen binnen te vallen.
Defensieminister Benny Gantz heeft zijn goedkeuring gegeven om 5.000 reservisten op te roepen. Israëlische troepen bij Gaza zijn versterkt en in paraatheid gebracht.
De Gazastrook is een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld met circa twee miljoen inwoners op slechts 365 vierkante kilometer.
2
Wat is de aanleiding?
Met name jonge Palestijnen rellen sinds vrijdag rond de al-Aqsamoskee in Jeruzalem. De jongeren gooiden onder meer stenen naar de Israëlische politie. Die reageerde met rubberen kogels. Zeker 205 Palestijnen en 17 Israëlische agenten raakten gewond.
Het draait allemaal om huisuitzettingen van Palestijnen in het in 1967 door Israël bezette Oost-Jeruzalem. Circa zestig bewoners van de Arabische wijk Sheikh Jarrah moeten hun huis uit om plaats te maken voor Joodse kolonisten.
Begin dit jaar oordeelde de rechtbank in het voordeel van de Joodse families, die aanvoerden dat de grond in de wijk door hun familie was aangekocht vóór 1948, dus voor de oprichting van de staat Israël. De Israëlische wet stelt immers dat Joden die kunnen bewijzen dat hun familie in Oost-Jeruzalem woonde vóór die datum, hun eigendomsrecht kunnen opeisen.
Lees ook over de tegenstellingen tussen ultra-orthodoxe en seculiere Israëliërs: Iran, maar dan op z’n joods
De uitspraak leidde tot protest bij de Palestijnen, die volgens de wet geen aanspraak kunnen maken op grond uit die periode. De Palestijnen voelen zich aangevallen, zeker omdat de Ramadan nog bezig was. Hamas dreigde met aanslagen tegen Israël indien de Palestijnen hun huis zouden moeten verlaten.
‘We eren de mensen van Al-Aqsa, die de moed hebben om de arrogantie van de zionisten het hoofd te bieden, en we roepen al onze Palestijnse broeders op om hen te steunen in alle betekenissen van het woord’, postte Hamas-kopstuk Moussa Abu Marzouk op Twitter.
De kwestie ligt nu bij het Israëlisch Hooggerechtshof, maar dat buigt zich er voorlopig niet over, vanwege het geweld.
3
Hoe reageert de regio?
Arabische landen staan doorgaans vooraan om Israël te veroordelen, maar dat ligt sinds de Abraham-akkoorden van augustus/september 2020 moeilijker. In die maanden sloten de Verenigde Staten onder leiding van toenmalig president Donald Trump deals met Israël, de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein.
De overeenkomst tussen Israël en de Verenigde Arabische Emiraten markeerde de eerste publieke normalisatie van de betrekkingen tussen een Arabisch land en Israël sinds die van Egypte in 1979 (Camp David-akkoorden) en Jordanië in 1994.
De overeenkomst tussen Bahrein en Israël werd op 11 september door de Verenigde Staten aangekondigd.
In december 2020 kwamen Israël en Marokko overeen hun betrekkingen te normaliseren, waarbij de Verenigde Staten de aanspraak van Marokko op de Westelijke Sahara erkenden. In januari 2021 ondertekende Sudan de akkoorden, waarbij de Verenigde Staten beloofden om het land te schrappen van de lijst van landen die terrorisme steunen en een eerdere toezegging bevestigden om een overbruggingskrediet te verstrekken om de achterstallige betalingen van het land aan de Wereldbank weg te werken.
Lees ook de speciale editie van EW Ons Israël
Toch veroordeelden de Verenigde Arabische Emiraten zaterdag de clashes en potentiële huisuitzettingen. In een verklaring benadrukte minister van Buitenlandse Zaken Khalifa al-Marar ‘de noodzaak voor Israëlische autoriteiten om hun verantwoordelijkheden te nemen– in overeenstemming met het internationaal recht – om de noodzakelijke bescherming te bieden aan het recht van Palestijnse burgers om hun religie te belijden, en om praktijken te voorkomen die de heiligheid van de Al-Aqsa-moskee schenden’.
4
En Saudi-Arabië?
In november zochten de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de Saudische kroonprins Mohammad bin Salman voorzichtig toenadering met een bezoek van de Israëlische leider.
Het leek er zelfs op dat Riyad stilzwijgend zou instemmen met de akkoorden, maar daar kwam het niet van.
Saudi-Arabië veroordeelde zaterdag het plan van Israël om Palestijnen uit hun huis te zetten. ‘Saudi-Arabië verwerpt de plannen en maatregelen van Israël om tientallen Palestijnen uit hun huizen in Jeruzalem te verdrijven en hun Israëlische soevereiniteit op te leggen,’ zei het ministerie van Buitenlandse Zaken van het koninkrijk in een verklaring van Al Arabiya, eigendom van Saudi-Arabië.