Waarom Apple zich moet verantwoorden voor zijn App Store

Deze week begon de spraakmakende rechtszaak van videospellenontwikkelaar Epic Games tegen Apple. De Amerikaanse techgigant heeft met zijn downloadwinkel voor apps een monopoliepositie en wordt beschuldigd van machtsmisbruik. Ook de Europese Unie vindt dat Apple zijn positie misbruikt en de concurrentie tegenwerkt. Kan de macht van Apple worden gebroken?

1.Waarvan wordt Apple precies beschuldigd?

Epic Games vindt dat Apple de makers van apps en consumenten benadeelt. De Amerikaanse videospellenproducent heeft het populaire onlinevideospel Fortnite ontwikkeld. De game is gratis te downloaden in de App Store van Apple, maar voor uitbreidingen moeten spelers in de app aankopen doen. Betalen kan alleen via de App Store en over elke aankoop vangt Apple 30 procent commissie; 70 procent gaat naar de ontwikkelaar van de app. Dat is machtsmisbruik, zegt Epic Games. Daarnaast vindt Epic Games dat Apple de concurrentieregels schendt doordat apps alleen kunnen worden gedownload in de App Store en Apple geen andere downloadwinkels toestaat.

De makers van Fortnite bedachten vorig jaar een eigen betaalsysteem om de hoge commissie van Apple te kunnen omzeilen. Dat was reden voor Apple om het spel uit de App Store te verwijderen. Epic Games stapte daarop naar de Amerikaanse rechter. Deze week begon de rechtszaak, die naar verwachting ongeveer drie weken duurt. Op de eerste zittingsdag beschuldigde Tim Sweeney, oprichter en bestuursvoorzitter van Epic Games, Apple van het uitoefenen van ‘totale controle over alle software’.

Niet alleen Epic Games is in conflict met Apple. Ook muziekstreamingsdienst Spotify is boos op het techbedrijf omdat 15 tot 30 procent van het abonnementsgeld voor Spotify-diensten naar Apple gaat. Apple-gebruikers kunnen de muziek-app alleen in de App Store downloaden en het abonnement alleen via de App Store betalen. Een direct – en dus goedkoper – abonnement afsluiten bij Spotify is niet mogelijk. In 2019 begon de Europese Commissie een onderzoek en presenteerde vorige week een eerste conclusie.

2. Wat zegt de Europese Commissie?

Volgens de Commissie is de gang van zaken rond Apple en Spotify in strijd met de mededingingsregels. Apple heeft een dominante positie en zou zijn gebruikers niet laten weten dat er alternatieve en goedkopere mogelijkheden zijn voor een abonnement. De zaak loopt nog en mogelijk wordt een aanklacht voorbereid. De kans bestaat dat de Europese Unie Apple gaat beboeten. Eerder legde de Europese Commissie al een miljardenboete op aan Apple voor het niet betalen van belastingen. Apple ging in beroep en kwam onder die boete uit.

3. Hoe denkt Apple over de zaak?

Apple zegt dat het de App Store zelf heeft ontworpen en als particulier bedrijf in rekening kan brengen wat het wil. Volgens Apple is 30 procent commissie normaal en niet anders dan wat concurrenten Google, Microsoft, Steam, PlayStation, Xbox en Nintendo vragen in hun downloadwinkels. Apple zegt het geld te gebruiken om toezicht te houden en te voorkomen dat er dubieuze apps in de App Store verschijnen. Ook zegt Apple dat het ontwikkelaars een hoop tools (hulpmiddelen) geeft om apps te kunnen bouwen.

4. Waarom is de zaak van belang?

Allereerst omdat het gaat om heel veel geld: honderden miljoenen tot  zelfs miljarden dollars. Alleen al aan de aankopen voor Fortnite zou Apple honderden miljoenen verdienen. Mocht het commissiesysteem van Apple op de schop gaan, dan loopt het techbedrijf veel geld mis. Ook zouden eventuele boetes in de miljarden kunnen lopen.

Mocht Epic Games in het gelijk worden gesteld, dan kan dat gevolgen hebben voor de wijze van apps downloaden en aankopen doen in apps. Wanneer de af te dragen commissie verdwijnt of minder wordt, kunnen apps en aankopen goedkoper worden. En als Apple naast de App Store andere downloadwinkels moet toelaten, komt er een groter aanbod van apps. Op termijn kan dat ook gevolgen hebben voor andere downloadwinkels, zoals Play Store van Google. Op apparaten met een Android-besturingssysteem heeft Google een soortgelijke machtspositie als Apple.

Toch kan Apple volgens deskundigen de rechtszaak winnen. Het is de vraag of Epic Games de rechter kan overtuigen van de monopoliepositie die Apple zou hebben. Er zijn namelijk meerdere fabrikanten van smartphones met een eigen downloadwinkel. Bovendien schond Epic Games, en niet Apple, zelf de regels door de betaalfunctie te omzeilen.

In elk geval levert de zaak veel publiciteit op voor Epic Games. Daarop speelde het bedrijf afgelopen jaar al in door een video te lanceren met een knipoog naar een reclame uit 1984 voor de Apple Macintosh-computer: